Bài giảng Địa lí 10 (Cánh diều) - Bài 16: Dân số và gia tăng dân số. Cơ cấu dân số

 BÀI 16. DÂN SỐ VÀ GIA TĂNG DÂN SỐ CƠ CẤU 
 DÂN SỐ
Mục tiêu: 
- Trình bày được đặc điểm và tình hình phát triển dân số trên thế giới.
- Phân biệt được gia tăng dân số tự nhiên và cơ học; trình bày được 
khái niệm về gia tăng dân số thực tế; phân tích được các nhân tố tác 
động đến gia tăng dân số.
- Trình bày được các loại cơ cấu dân số.
- So sánh được các loại tháp dân số tiêu biểu.
- Giải thích được một số hiện tượng về dân số trong thực tiễn. Khởi động
Theo dõi video 
và cho biết suy 
ngẫm của 
mình về vấn 
đề dân số trên 
thế giới.
 Video Khởi động Dân số luôn là vấn đề được quan 
 tâm hàng đầu của mỗi quốc gia vì có 
 tác động trực tiếp đến sự phát triển 
 kinh tế-xã hội và môi trường. Dân số 
 và gia tăng dân số trên thế giới diễn 
 ra như thế nào? Những nhân tố nào 
 đã tác động đến gia tăng dân số? 
 Mỗi loại cơ cấu dân số có đặc điểm 
 gì? Khởi động NỘI DUNG CHÍNH
 I ĐẶC ĐIỂM VÀ TÌNH HÌNH PHÁT 
 TRIỂN DÂN SỐ TRÊN THẾ GIỚI 
 II GIA TĂNG DÂN SỐ
 CÁC NHÂN TỐ TÁC ĐỘNG ĐẾN 
 III
 GIA TĂNG DÂN SỐ
 IV CƠ CẤU DÂN SỐ I. ĐẶC ĐIỂM VÀ TÌNH HÌNH PHÁT TRIỂN 
Hình thành 
kiến thức DÂN SỐ TRÊN THẾ GIỚI
 1. Đặc điểm dân số
 2. Tình hình phát triển dân số thế giới I. ĐẶC ĐIỂM VÀ TÌNH HÌNH PHÁT TRIỂN 
 Hình thành 
 kiến thức DÂN SỐ TRÊN THẾ GIỚI
1. Trình bày đặc điểm dân 
số thế giới. Ví dụ.
2. Quan sát H 16.1, hãy:
+ Cho biết thời gian dân số 
thế giới tăng từ 1 2 tỉ 
người và từ 6 7 tỉ người?
+ Nhận xét tình hình phát 
triển dân số thế giới? I. ĐẶC ĐIỂM VÀ TÌNH HÌNH PHÁT TRIỂN 
Hình thành 
 kiến thức DÂN SỐ TRÊN THẾ GIỚI
 1. Đặc điểm dân số
 - Quy mô dân số đông và 
 vẫn tiếp tục tăng. I. ĐẶC ĐIỂM VÀ TÌNH HÌNH PHÁT TRIỂN 
Hình thành 
 kiến thức DÂN SỐ TRÊN THẾ GIỚI
 1. Đặc điểm dân số
 - Tốc độ gia tăng dân 
 số có sự khác nhau 
 giữa các giai đoạn. I. ĐẶC ĐIỂM VÀ TÌNH HÌNH PHÁT TRIỂN 
 Hình thành 
 kiến thức DÂN SỐ TRÊN THẾ GIỚI
 1. Đặc điểm dân số
 Nhóm nước đang 
 84%
- Quy mô dân số phát triển 
không giống nhau Châu Á 60%
giữa các nhóm 14 quốc gia đông 
 dân (có số dân 
nước, các châu lục 64%
và các quốc gia. Trung Quốc trên 100 triệu 
 và Ấn Độ 36% người) I. ĐẶC ĐIỂM VÀ TÌNH HÌNH PHÁT TRIỂN 
Hình thành 
kiến thức DÂN SỐ TRÊN THẾ GIỚI
 2. Tình hình phát triển dân số thế giới
 - Dân số thế giới tăng nhanh, 
 thời gian tăng thêm 1 tỉ người 
 ngày càng rút ngắn:
 + Từ 1 2 tỉ người (123 
 năm).
 + Từ 6 7 tỉ người (12 năm). Hình thành II. GIA TĂNG DÂN SỐ
kiến thức 
 1. Gia tăng dân số tự nhiên
 2. Gia tăng dân số cơ học
 3. Gia tăng dân số thực tế Hình thành HOẠT ĐỘNG NHÓM
kiến thức
 Gia tăng dân số tự nhiên (Khái 
 1 + 4 niệm, tỉ suất sinh thô, tỉ suất tử 
 thô, tình hình).
 Gia tăng dân số cơ học (Khái 
 2 + 5 niệm, tỉ suất nhập cư, tỉ suất xuất 
 cư, tình hình).
 3 + 6 Gia tăng dân số thực tế (Khái 
 niệm, tình hình). Hình thành II. GIA TĂNG DÂN SỐ
kiến thức 1. Gia tăng dân số tự nhiên
 Tiêu chí Nội dung
 Tỉ suất sinh thô - tỉ suất tử thô 
 Khái niệm
 (Đơn vị: %) Hình thành II. GIA TĂNG DÂN SỐ
kiến thức 1. Gia tăng dân số tự nhiên
 Tiêu chí Nội dung
 Tỉ suất Số trẻ sinh ra còn sống
 X 1000
 sinh thô Dân số trung bình
 (‰) Hình thành II. GIA TĂNG DÂN SỐ
kiến thức 1. Gia tăng dân số tự nhiên
 Tiêu chí Nội dung
 Tỉ suất tử Số người chết
 X 1000
 thô (‰) Dân số trung bình Hình thành II. GIA TĂNG DÂN SỐ
kiến thức 1. Gia tăng dân số tự nhiên
 Tiêu chí Nội dung
 Tình hình 
 gia tăng Không đều giữa các giai đoạn. Hiện 
 dân số tự nay có xu hướng giảm dần.
 nhiên Hình thành II. GIA TĂNG DÂN SỐ
kiến thức 2. Gia tăng dân số cơ học
 Tiêu chí Nội dung
 Tỉ suất nhập cư - tỉ suất xuất cư
 Khái niệm
 (Đơn vị: %) Hình thành II. GIA TĂNG DÂN SỐ
kiến thức 2. Gia tăng dân số cơ học
 Tiêu chí Nội dung
 Tỉ suất Số người đến
 nhập X 1000
 cư (‰) Dân số trung bình Hình thành II. GIA TĂNG DÂN SỐ
kiến thức 2. Gia tăng dân số cơ học
 Tiêu chí Nội dung
 Tỉ suất Số người đi
 xuất cư X 1000
 (‰) Dân số trung bình Hình thành II. GIA TĂNG DÂN SỐ
kiến thức 2. Gia tăng dân số cơ học
 Tiêu chí Nội dung
 - Trên quy mô toàn thế giới, số 
 Tình hình người xuất cư tương đương với số 
 người nhập cư.