Bài giảng Lịch sử 11 (Kết nối tri thức) - Chủ đề 5: Một số cuộc cải cách lớn trong lịch sử Việt Nam (Trước năm 1858) - Bài 9: Cuộc cải cách của Hồ Quí Ly và triều Hồ

 CHỦ ĐỀ 5: MỘT SỐ CUỘC CẢI CÁCH LỚN TRONG 
 LỊCH SỬ VIỆT NAM (TRƯỚC NĂM 1858)
BÀI 9: CUỘC CẢI CÁCH CỦA HỒ QUÍ LY VÀ TRIỀU HỒ 1. Bối cảnh lịch sử1. Bối cảnh lịch sử
 TRÒ CHƠI NGƯỢC DÒNG LỊCH SỬTRÒ CHƠI NGƯỢC DÒNG LỊCH SỬ
HS lựa chọn hóa thân thành một trong các nhân vật dưới đây, trả lời các câu hỏi gợi ý của giáo 
viên phía dưới:
 Tìm hiểu hình tình hình Đại Việt cuối thế kỉ XIV.
 GV có thể sử dụng gói câu hỏi sau:
 1. Ông/bà sống ở đâu? Làm nghề gì?
 2. Vị vua đang cai trị đất nước là ai? 
 3. Theo ông/bà vị vua đó cai trị đất nước như thế nào? Cảm nghĩ về vị vua đó?
 4. Cuộc sống của ông/bà như thế nào?
 5. Ông/bà mong muốn vua/triều đình thay đổi như thế nào? Cuối TK XIV Đại Việt lâm vào khủng hoảng trầm trọng
 Nhân dân phải phiêu dạt khắp nơi
 Nhân dân bị cướp đoạt ruộng đất
 a, Kinh tế-xã hội
 + Kinh tế: Nhà nước không quan tâm sản xuất 
 nông nghiệp, sản xuất trì trệ, mất mùa, đói kém 
 liên miên.
 + Xã hội: Đời sống nhân dân khổ cực. Mâu thuẫn 
 giữa nhân dân, giai cấp thống trị gay gắt.
 Nhân dân bị bóc lột b, Chính trị: 
- Nhà Trần suy yếu: vua, quí tộc, quan THĂNG LONG
lại sa vào ăn chơi hưởng lạc
- Không có khả năng bảo vệ sự an toàn 
của đất nước (chiến tranh với Chăm-pa, 
nhà Minh gây sức ép). “ Vua buông tuồng ăn chơi vô độ 
 ... nghiện rượu mê đàn hát, xa xỉ 
 làm cung điện nguy nga...., lãng 
 phí tiền của, hoang dâm chơi 
 bời: món gì Dụ Tông cũng mắc! 
 Cơ nghiệp nhà Trần sao khỏi suy 
 được? ”
 ( Khâm định Việt sử thông giám 
 cương mục) 
 Chu Văn An (1292-1370) ,Được
 phong tước Văn Trịnh Công. 
 Ông dâng sớ lên vua đòi chém 
 7 tên nịnh thần nhưng Dụ 
 Tông không nghe. Ông đã xin 
 “treo mũ” từ quan. 
Tranh minh hoạ vua Trần Dụ Tông ăn 
 Chu Văn An (1292-1370) 
 chơi 1399-1340
 Tình hình đó đặt Khởi nghĩa Nguyễn 
 Nhữ Cái
 ra cho Đại Việt 
 yêu cầu gì?
 SƠN TÂY
 1390 1344-1360
Yêu cầu: Giải Khởi nghĩa Phạm Khởi nghĩa Ngô 
quyết khủng Sư Ôn Bệ
hoảng, xây dựng, 1379
củng cố đất nước. Khởi nghĩa Nguyễn 
 Thanh, Nguyễn Kỵ
 v
 Lược đồ khởi nghĩa nông dân nửa cuối thế kỉ XIV Em biết gì về Hồ Quý Ly?
 * Ông quê gốc Nghệ An.
 * Hồ Quí Ly có quan hệ họ ngoại khăng khít với 
 các vua Trần, bản thân ông là con rể vua Trần 
 Minh Tông. Ông làm quan cho nhà Trần 28 năm.
 * Ông là đai thần giữ chức vụ cao nhất trong triều 
 đình, được vua Trần trọng dụng.
 * Nhân nhà Trần suy yếu, các vua Trần không 
 chăm lo triều chính, nội bộ triều đình lục đục. 
 Hồ Quí Ly ép vua Trần nhường ngôi và lên làm 
 vua năm 1400.
- Hồ Quý Ly (1336 – 1407) QUÂN 
 SỰ
 NỘI 
 DUNG 
 CẢI 
XÃ HỘI KINH TẾ
 CÁCH 
 CỦA HỒ 
 QUÝ LY
 VĂN 
 HÓA-
 GIÁO 
 DỤC a, Về kinh tế-xã hội
Nêu các chính sách cải cách về kinh tế của Hồ Quí Ly và nhà Hồ?
 + Phát hành tiền giấy, cải cách chế độ thuế khóa, thống nhất đơn vị đo 
 lường trong cả nước.
 + Ban hành chính sách hạn điền, nhằm hạn chế tập trung lớn ruộng đất 
 vào tầng lớp quí tộc.
 => Tạo điều kiện để ổn định và phát triển kinh tế. Tiền đồng và tiền giấy thời Hồ Đọc đoạn tư liệu trên,nhận xét về cải cách về 
 Cải cách về tiền tệ của Hồ Quý Ly có ý nghĩa gì? tiền tệ của Hồ Quý Ly?
 - Qui định rõ thể thức, mệnh giá từng loại 
- Thống nhất đơn vị tiền tệ trong cả nước, tạo điều tiền.
 kiện cho hoạt động giao thương phát triển. - Qui định xử phạt mặt luật pháp rất nặng khi 
- Đổi từ tiền đồng sang tiền giấy là sự tiến bộ lớn, làm tiền giả.
giúp quá trình cất giữ, sử dụng tiền tệ thuận lợi hơn. => cuộc cải cách tiền tệ toàn diện, phù hợp 
 với thực tiễn. üMục đích của chính sách hạn điền là 
gì?
Nhằm hạn chế sự phát triển chế độ sở 
hữu lớn về ruộng đất của quý tộc, địa 
chủ nhà Trần.
ü Chính sách hạn điền có ý nghĩa gì?
§Đáp ứng nguyện vọng lớn nhất của 
nhân dân là sở hữu ruộng đất.
§Tăng thêm nguồn sưu thuế cho nhà 
nước. Về xã hội
Đọc tư liệu, cho biết nhà Hồ thực hiện 
chính sách hạn nô như thế nào?
Năm 1401 ban hành phép hạn nô, giới quí 
tộc bị hạn chế số nô tì.
Hình ảnh trên phản ánh nhà Hồ thực hiện 
những chính sách xã hội nào?
Năm 1403 nhà Hồ đặt Quảng tế để chữa 
bệnh cho dân. NHÓM 1,2: 
 QUÂN SỰ
NỘI DUNG 
CẢI CÁCH
 NHÓM 3,4: 
 VĂN HÓA-XÃ 
 HỘI Trình bày một số cải cách về chính trị hành chính
 Đông Đô
- Chia cả nước thành lộ, trấn, tổ 
 Tây Đô
chức lại hệ thống quan lại ở địa 
phương.
- Đổi tên Thăng Long thành 
Đông Đô.
- Dơi đô về kinh đô mới Tây Đô 
(Thanh Hóa).
 Bản đồ nước ta thời Hồ THÀNH TÂY ĐÔ HAY THỦ ĐÔ CỦA NHÀ HỒ ĐƯỢC HỒ QUÝ LY XÂY DỰNG Quốc hiệu nước ta dưới triều Hồ là gì?
 Đại Ngu
Vì sao Hồ Quý Ly đặt quốc hiệu Đại 
Ngu?
 Đại Ngu 2. Nội dung cải cách
 b, Về quân sự
 Nhà Hồ có những cải cách gì về mặt quân sự?
 üChấn chỉnh, tăng cường quân đội: tăng 
 lực lượng quân địa phương.
 üCải tiến kĩ thuật quân sự (súng thần cơ, 
 thuyền chiến có lầu, thành nhà Hồ) Thành nhà Hồ (còn gọi là thành Tây Đô, thành An 
Tôn, thành Tây Kinh hay thành Tây Giai) . Có 
chiều Nam Bắc dài 860m Chiều Đông Tây dài 
863m. 
 - Thành xây bằng đá, nằm giữa địa thế hiểm yếu, 
có núi sông bao bọc.
- Bốn mặt thành có bốn cổng lớn. Từ cổng có con 
đường lát đá dài 5m. Các cung điện, lâu đài, dinh 
thự .
Đây được coi là tòa thành đá duy nhất còn lại ở 
Đông Nam Á. Ngày 27/6/2011, UNESCO đã công 
nhận thành Nhà Hồ là di sản văn hóa thế giới.