Bài giảng Lịch sử 12 (Cánh diều) - Bài 2: Trật tự thế giới trong chiến tranh lạnh

 BÀI 2: 
TRẬT TỰ THẾ GIỚI TRONG 
 CHIẾN TRANH LẠNH NỘI DUNG BÀI HỌC
01 Sự hình thành và tồn tại của Trật tự thế giới hai cực I-an-ta
02 Nguyên nhân, tác động của sự sụp đổ Trật tự thế giới hai
 cực I-an-ta 01
 SỰ HÌNH THÀNH 
 VÀ TỒN TẠI CỦA 
TRẬT TỰ THẾ GIỚI 
HAI CỰC I-AN-TA a. Sự hình thành Trật tự thế giới hai cực I-an-ta
Khai thác Hình 2, Bảng 1, mục Góc
mở rộng, thông tin mục 1a SGK tr.9,
10 và hoàn thành Phiếu học tập số 1:
Trình bày quá trình hình thành của
 Hình 2. Thủ tướng Anh U. Sớc-sin, Tổng thống Mỹ 
Trật tự thế giới hai cực I-an-ta. Ph. Ru-dơ-ven, Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng Liên 
 Xô I. Xta-lin (từ trái qua) tại Hội nghị I-an-ta (1945) PHIẾU HỌC TẬP SỐ 1 
1. Thời gian, bối cảnh diễn ra: .
2. Quyết định của Liên Xô, Mỹ, Anh: ..
3. Thỏa thuận của Liên Xô, Mỹ và các nước phương Tây về việc phân chia
phạm vi ảnh hưởng ở châu Âu và châu Á sau chiến tranh:
 Nội dung thỏa thuận
 Nước
 Tại châu Âu Tại châu Á
 Liên Xô
 Mỹ và các nước phương Tây
4. Kết quả của những quyết định và thỏa thuận: . a. Sự hình thành Trật tự thế giới hai cực I-an-ta
Thời gian diễn ra
 • Thời gian: đầu năm 1945.
 • Bối cảnh: Chiến tranh thế
 giới thứ hai bước vào giai
 đoạn kết thúc.
 Tàu khu trục Z33 của Đức bị máy bay 
 Đồng minh tấn công khi đang trú ẩn ở 
 Na Uy vào ngày 9 tháng 2 năm 1945. Tên lửa RP-3 được nạp vào bệ phóng 
Land Mattress để chuẩn bị cho cuộc 
 tấn công ở Reichswald, Đức
 Lính bộ binh Anh tiến qua Reichswald trong 
 Chiến dịch Veritable, ngày 8 tháng 2 năm 1945. ➢ Bối cảnh: Nhiều vấn đề cấp bách
 đặt ra với các nước Đồng minh.
 Đánh bại hoàn toàn chủ
 nghĩa phát xít. • Thời gian: 4 – 11/2/1945.
 • Sự kiện: Hội nghị quốc
 Tổ chức lại thế giới sau
 tế tại I-an-ta (Liên Xô).
 chiến tranh.
 • Các nước tham gia:
 Phân chia quyền lợi giữa
 các nước thắng trận.
 Liên Xô Anh Mỹ Quyết định của Liên Xô, Mỹ, Anh
 Tiêu diệt tận Phân chia phạm
 gốc chủ nghĩa Thành lập Duy trì hòa vi ảnh hưởng
 phát xít Đức và tổ chức Liên bình và an giữa các nước
 chủ nghĩa quân hợp quốc. ninh quốc tế. lớn (Liên Xô, Mỹ
 phiệt Nhật. và châu Âu). Thỏa thuận của Liên Xô, Mỹ và các nước phương Tây về việc 
phân chia phạm vi ảnh hưởng ở châu Âu và châu Á sau chiến tranh Nội dung thỏa thuận
Nước
 Tại châu Âu Tại châu Á
 - Đóng quân ở - Khôi phục quyền lợi bị mất sau Chiến tranh Nga – Nhật
 miền Đông (1904 – 1905).
 Đức, Đông • Trả lại miền Nam đảo Xa-kha-lin.
 Béc-lin, các • Chiếm 4 đảo thuộc quần đảo Cu-rin.
 nước Đông Âu. - Trung Quốc:
Liên Xô
 - Đông Âu • Được thuê cảng Lữ Thuận.
 thuộc phạm vi • Được trả lại tuyến đường sắt Xi-bê-ri-a – Trường Xuân.
 ảnh hưởng. • Được khai thác tuyến đường sắt Hoa Đông, Nam Mãn
 Châu.
 - Triều Tiên: kiểm soát phía bắc vĩ tuyến 38. Nội dung thỏa thuận
 Nước
 Tại châu Âu Tại châu Á
 - Mỹ, Anh, Pháp: đóng - Nhật Bản: quân Đồng minh (Mỹ) đóng quân.
 Mỹ và 
 quân ở Tây Đức, Tây - Triều Tiên: kiểm soát phía nam vĩ tuyến 38.
các nước 
 Béc-lin, các nước Tây Âu. - Đông Nam Á, Tây Á, Nam Á, : thuộc phạm
 phương 
 - Mỹ: Tây Âu thuộc phạm vi ảnh hưởng của các nước phương Tây.
 Tây
 vi ảnh hưởng.
 Một cô gái trẻ Hàn 
 Lực lượng Nhật Bản 
 Quốc bế em bé, nói 
 đầu hàng Quân đội 
 chuyện với một người 
 Hoa Kỳ tại Seoul, Hàn 
 lính Mỹ trước đền 
 Quốc, vào 9/9/1945.
 Chōsen ở Seoul (1945). Kết quả Trật tự thế giới mới hình thành 
 Trật tự thế giới 
 Liên Xô Mỹ
 hai cực I-an-ta Theo em, thực chất nội dung của Hội nghị I-an-ta là gì?
• Sự tranh giành và phân chia thành
 quả thắng lợi của chiến tranh giữa
 các lực lượng tham chiến.
• Có liên quan mật thiết tới hòa bình,
 an ninh và trật tự thế giới sau này,
 trước hết là lợi ích riêng của các
 nước tham chiến. Các nhà ngoại giao Liên Xô, Mỹ và 
 Anh trong Quốc hội I-an-ta. Góc mở rộng
 Quốc gia thống nhất và 
 dân chủ, thánh lập Đảng 
 Cộng sản, Quốc dân đảng, 
 các đảng phái dân chủ.
Áo và Phần Lan trở thành những nước trung lập
 Giữ nguyên hiện trạng Kết luận
• Hội nghị I-an-ta diễn ra từ ngày 4 đến 11/2/1945, đã đưa ra những
 quyết định về việc kết thúc chiến tranh, tiêu diệt tận gốc phát xít
 Đức, quân phiệt Nhật Bản và thỏa thuận về việc đóng quân, phân
 chia phạm vi ảnh hưởng ở châu Âu và châu Á sau chiến tranh.
• Những quyết định của Hội nghị và thỏa thuận sau đó của các
 cường quốc đã trở thành khuôn khổ cho sự thiết lập trật tự thế giới
 mới – “Trật tự thế giới hai cực I-an-ta” (cực Liên Xô và cực Mỹ). b. Sự tồn tại của 
 Trật tự thế giới hai cực I-an-ta
1945 Những năm 70 (TK XX) 1991
 Xác lập và phát triển của Trật tự thế giới hai cực I-an-ta 
Trật tự thế giới hai cực I-an-ta suy yếu và đi đến sụp đổ
Chi phối toàn bộ đời sống chính trị thế giới trong nửa sau TK XX. Làm việc cặp đôi, khai thác Hình 3, mục Góc mở rộng, thông
 tin mục 1b SGK tr.10 – 12 và hoàn thành Sơ đồ tư duy:
 Trình bày sự tồn tại của Trật tự thế giới hai cực I-an-ta.
 Giai đoạn 1: 1945 – những năm 70 (TK XX):
Sự tồn tại của ................................
trật tự thế giới 
hai cực I-an-ta Giai đoạn 2: những năm 70 (TK XX) – 1991:
 .. Giai đoạn 1: 1945 – những năm 70 (TK XX): 
 Xác lập và phát triển
 - Đối đầu về tư tưởng, chính trị, kinh tế:
 • Cực Mỹ: đứng đầu hệ thống tư bản chủ nghĩa.
Sự tồn tại của 
 • Cực Liên Xô: đứng đầu hệ thống xã hội chủ nghĩa.
trật tự thế giới 
 - Mỹ phát động Chiến tranh lạnh
hai cực I-an-ta
 • Chiến tranh Triều Tiên (1950 – 1953).
 • Chiến tranh xâm lược Đông Dương của Pháp
 (1945 – 1954).
 • Chiến tranh xâm lược Việt Nam của Mỹ (1954 – 1975). Giai đoạn 2: những năm 70 (TK XX) – 1991: 
 Xói mòn và đi đến sụp đổ.
Sự tồn tại của - Xuất hiện xu thế hòa hoãn Đông – Tây.
trật tự thế giới - Liên Xô, Mỹ đạt được thỏa thuận bước đầu về vũ
hai cực I-an-ta khí chiến lược, tiến hành các cuộc gặp gỡ cấp cao.
 - Liên Xô tan rã (1991), chấm dứt sự tồn tại của Trật
 tự thế giới hai cực.