Bài giảng Lịch sử 12 (Cánh diều) - Bài 3: Trật tự thế giới sau chiến tranh lạnh

 BÀI 3: 
TRẬT TỰ THẾ GIỚI SAU 
 CHIẾN TRANH LẠNH NỘI DUNG BÀI HỌC
01 Xu thế phát triển chính của
 thế giới sau Chiến tranh lạnh
02 Xu thế đa cực trong quan hệ
 quốc tế XU THẾ PHÁT TRIỂN 
01 CHÍNH CỦA THẾ GIỚI 
 SAU CHIẾN TRANH LẠNH Nhiệm vụ: Các em hãy đọc Tư liệu trả lời câu hỏi để tìm ra các
xu hướng chính của thế giới sau Chiến tranh lạnh.
 TRÒ CHƠI 
 ĐI TÌM 
 TỪ KHÓA TƯ LIỆU. “Bài học của thời kì Chiến tranh lạnh đã chứng tỏ phương thức
quan hệ quốc tế lấy đối đầu chính trị - quân sự là chủ yếu không còn phù hợp,
phải chịu nhiều tổn thất hoặc thất bại như hai nước Xô – Mỹ và một bị thương,
một bị mất. Trong khi đó, phương thức lấy hợp tác và cạnh tranh về kinh tế -
chính trị là chính lại thu được nhiều tiến bộ, kết quả như các nước Đức, Nhật
và NICs. Sự hưng thịnh hay suy vong của một quốc gia quyết định bởi sức
mạnh tổng hợp của quốc gia đó, mà chủ yếu là thực lực kinh tế và khoa học –
kĩ thuật”.
 (Vũ Dương Ninh (Chủ biên), Một số chuyên đề lịch sử thế giới, 
 NXB Đại học Quốc gia Hà Nội, Hà Nội, 2001, tr.401) Câu 1: Ngày nay, sức mạnh nào chi phối vị trí của các
 1. Kinh tế.
quốc gia trên thế giới?
Câu 2: Việc giải quyết các tranh chấp quốc tế bằng
 2. Đối thoại
hòa bình thường được thực hiện dưới hình thức nào?
Câu 3: Để tăng cường sức mạnh trong phát triển kinh
tế, giải quyết các vấn đề mang tính toàn cầu, các 3. Hợp tác
nước cần làm gì?
Câu 4: Bên cạnh kinh tế, yếu tố nào quyết định hưng 4. Khoa học 
thịnh hay suy vong của một quốc gia? – kĩ thuật THẢO LUẬN NHÓM
Khai thác tư liệu, Hình 2 mục 1
SGK tr.14, 15 và hoàn thành
Phiếu học tập số 1: Nêu xu thế
phát triển chính của thế giới sau
Chiến tranh lạnh. PHIẾU HỌC TẬP SỐ 1
 .......
XU THẾ PHÁT 
TRIỂN CHÍNH .......
CỦA THẾ GIỚI 
 SAU CHIẾN .......
TRANH LẠNH
 ....... Xu thế đa cực: thể hiện rõ từ đầu TK XXI.
 Xu thế lấy phát triển kinh tế làm trung tâm: 
 • Là nhân tố quyết định sức mạnh tổng hợp của từng quốc gia.
 • Đóng vai trò trung tâm trong quan hệ quốc tế.
 Xu thế đối thoại, hợp tác trong quan hệ quốc tế: 
 • Tăng cường đối thoại.
 • Giải quyết bất đồng, mâu thuẫn bằng thương lượng hòa bình,
 hợp tác cùng có lợi.
 Xu thế toàn cầu hóa: 
 • Sự phát triển của thương mại quốc tế.
XU THẾ PHÁT TRIỂN CHÍNH CỦA PHÁT TRIỂN CHÍNH XU THẾ • Sự mở rộng của các công ty xuyên quốc gia.
 THẾ GIỚI SAU CHIẾN TRANH LẠNHTRANH SAU CHIẾN THẾ GIỚI
 • Sự ra đời của các tổ chức liên kết thương mại, tài chính quốc tế. Xu thế lấy phát triển kinh tế làm trung tâm
 Là nhân tố quyết định sức mạnh
 tổng hợp của từng quốc gia.
 Đóng vai trò trung tâm trong
 quan hệ quốc tế.
 Sự đổi mới đô thị đã dẫn đến việc định tuyến Xa lộ 
 Liên tiểu bang 81 đi qua giữa Phường 15 của 
 Syracuse, Hoa Kỳ vào những năm 1960. Xu thế đối thoại, hợp tác trong quan hệ quốc tế
 Tăng cường đối thoại.
 Giải quyết bất đồng, mâu
 thuẫn bằng thương
 lượng hòa bình, hợp tác
 cùng có lợi.
 11/7/1995 (giờ Mỹ), Tổng thống Hoa Kỳ William Jefferson Clinton 
 tuyên bố bình thường hóa quan hệ ngoại giao với Việt Nam. Xu thế toàn cầu hoá
 là quá trình gia tăng mạnh mẽ mối liên hệ, sự
 Toàn cầu hóa phụ thuộc, tác động lẫn nhau giữa các quốc
Khái 
 gia, dân tộc, khu vực trên phạm vi toàn cầu.
niệm
 Toàn cầu hóa và là đòi hỏi khách quan, nhu cầu nội tại trong tiến
 hội nhập quốc tế trình phát triển kinh tế của các quốc gia.
 • Sự phát triển của thương mại quốc tế.
Biểu 
 • Sự mở rộng của các công ty xuyên quốc gia.
hiện
 • Sự ra đời của các tổ chức liên kết thương mại, tài chính quốc tế. Một số công ty xuyên quốc gia
 Sự phát triển của các sàn thương mại điện tử 
 trên toàn thế giới. Mở rộng
Từ năm 1986, Việt Nam bắt đầu
công cuộc Đổi mới, xây dựng nền
kinh tế thị trường định hướng
XHCN, được sắp xếp trong nhóm
những nền kinh tế có tốc độ tăng
trưởng cao nhất thế giới, đồng
thời gắn kết phát triển kinh tế với
tiến độ và công bằng xã hội. Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ VI năm 1986 của 
 Đảng đã đề ra đường lối đổi mới toàn diện đất nước Lưu ý:
• Hoà bình thế giới đã được củng cố, nguy
 cơ chiến tranh thế giới bị đẩy lùi, nhưng ở
 một số khu vực trên thế giới vẫn xảy ra
 xung đột quân sự, nội chiến (mâu thuẫn về
 sắc tộc, tôn giáo, tranh chấp lãnh thổ, ).
• Những mâu thuẫn, tranh chấp này có căn
 nguyên từ lịch sử. Việc giải quyết đòi hỏi
 phải có quá trình và sự hợp tác của các Vụ khủng bố ngày 11/9/2001
 bên liên quan. Kết luận
Chiến tranh lạnh kết thúc
đã mở ra một thời kì mới
của thế giới với những xu
thế phát triển chính: kinh tế
là trọng tâm; toàn cầu hóa;
đối thoại, hợp tác; đa cực
trong quan hệ quốc tế. XU THẾ ĐA CỰC TRONG 
02
 QUAN HỆ QUỐC TẾ a. Khái niệm đa cực
 Khai thác thông tin mục 2a SGK tr.15
 và trả lời câu hỏi: Trình bày khái niệm 
 đa cực trong quan hệ quốc tế sau 
 Chiến tranh lạnh. Góc mở rộng
• Có nhiều tên gọi về trật tự thế giới mới sau Chiến tranh lạnh, như trật tự đa cực;
 trật tự nhất siêu, nhiều cường; trật tự đa cực, nhiều trung tâm, 
• Dù có những cách gọi khác nhau nhưng nhìn chung đều chỉ một trật tự thế giới
 mà ở đó các nước lớn, các trung tâm kinh tế - tài chính lớn của thế giới như Mỹ,
 Liên minh châu Âu, Nhật Bản, Trung Quốc, Liên bang Nga, có vai trò, vị trí
 quan trọng đối với thế giới. So sánh khái niệm đơn cực và khái niệm đa cực. 
 Đơn cực Đa cực
• Là trật tự thế giới chỉ một quốc • Chỉ một trật tự thế giới có sự tham gia của
 gia, một trung tâm quyền lực. các quốc gia, các trung tâm khác nhau.
• Vai trò: quyết định, chi phối các • Không một quốc gia nào có quyền lực áp
 mối quan hệ quốc tế, các vấn đề đảo đối với các quốc gia khác, chi phối sự
 an ninh thế giới. phát triển của thế giới.
 Trong xu thế phát triển của thế giới hiện nay, trật tự đơn cực không thể
 tồn tại vì không có một quốc gia nào có đủ tiềm lực chính trị, quân sự,
 kinh tế,... để chi phối thế giới.