Bài giảng Ngữ văn Lớp 11 (Đọc) Sách Kết nối tri thức - Bài: Vợ nhặt

 VợVợ NhặtNhặt
 -- KimKim LânLân -- HoạtHoạt độngđộng 11
 KhởiKhởi độngđộng Phiếu học tập số 1
Em biết gì về nạn đói năm Ất Dậu (1945) xảy ra ở Việt Nam?
Có phải lúc nào nghịch cảnh trong đời sống (như nạn đói, thiên tai, chiến tranh, dịch 
bệnh, ) cũng chỉ đẩy con người vào tình thế bi quan, tuyệt vọng? 
Một tác phẩm thơ, văn mà em biết có liên quan? 
Một mẩu chuyện được nghe kể có liên quan? 
Một cảm nhận của cá nhân em khi xem video? 
Một tưởng tượng khi xem? HoạtHoạt độngđộng 22
HìnhHình thànhthành kiếnkiến thứcthức I. Tìm hiểu Tri thức Ngữ văn 
 01 Thể loại tự sự cỡ nhỏ
 Thường chỉ xoay quanh một, hai tình 
 1. Truyện ngắn 02
 hiện đại huống nhưng gây ấn tượng mạnh đối với 
 người đọc
 Đòi hỏi sự chắt lọc, dồn nén của các chi 
 03
 tiết và vận dụng bút pháp chấm phá Là nội dungcủa tác phẩm tự sự 
 01 (nhân vật, bối cảnh và sự kiện được 
2. Câu chuyện sắp xếp theo trật tự thời gian) 
(còn có thể gọi 
là truyện gốc) 02 Phân biệt truyện kể và câu chuyện: 
 gắn liền nhưng không đồng nhất vì 
 truyện kể bao gồm sự kiện theo 
 mạch kể, gắn liền với vai trò của 
 người kể chuyện, hệ thống điểm nhìn 
 và lớp lời văn nghệ thuật. 3. Điểm nhìn trong truyện kể 
 01
 Điểm nhìn được hiểu là vị 02
 Phân loại 
 trí để quansát, trần thuật, 
 điểm nhìn
 đánh giá.
 Điểm nhìn của Điểm nhìn Điểm nhìn Điểm nhìn còn 
 người kể chuyện bên ngoài và không gian và mangtính tâm lý, 
 và điểm nhìn điểm nhìn bên điểm nhìn tư tưởng, gắn liền 
 của nhân vật. trong thời gian với vai kể hoặc 
 nhân vật. Câu chuyện được kể có thể Câu chuyện được kể từ nhiều Tạo nên tính 
gắn với một điểm nhìn thấu điểm nhìn, gắn với nhiều quan đối thoại cho 
suốt mọi sự việc, một quan điểm, cách đánh giá khác nhau, tác phẩm 
điểm, một cách đánh giá thậm chí đối lập nhau, xoay 
mang tính định hướng cho quanh sự việc hay nhân vật.
người đọc. 4. Lời người kể chuyện và lời nhân vật
 Lời người kể chuyện:
Vai trò: là + Gắn với ngôi kể, điểm 
những yếu tố nhìn, ý thức và giọng điêu 
cấu thành lớp của người kể chuyện 
lời văn nghệ + Chức năng: miêu tả, 
thuật của văn trần thuật, phán đoán, 
bản tự sự. đánh giá đối tượng được 
 miêu tả, trần thuật Mối quanhệ của 
Lời nhân là 
 vật: lời người kể chuyện 
ngôn ngữ đối thoại và lời nhân vật: 
hay độc thoại gắn kết nối, cộng hưởng, 
với ý thức, quan giao thoa với nhau 
điểm, giọng điệu tạo lời nửa trực 
 tiếp, lời độc thoại 
của chính nhân vật.
 nội tâm, lời nhại 5. Ngôn ngữ nói và ngôn ngữ viết
Ngôn ngữ nói (khẩu ngữ)
 Là ngôn ngữ âm thanh, được tiếp nhận bằng 
 thính giác. 
 Gắn liền với hoạt động giao tiếp của con người 
 trong đời sống thường nhật 
 Dạng đặc biệt: Ngôn ngữ nói xuất hiện với 
 hình thức văn bản Là ngôn ngữ được thể hiện bằng chữ viết 
Ngôn ngữ viết Được dùng trongsách báo, văn bản hành chính, 
 thư từ,.. 
 Các hình thức: bản viết tay, bản đánh máy, 
 bản in, bản chữ nổi dành cho người khiếm thị, 
 Dạng đặc biệt: Một số văn bản viết mà nội dung 
 thông tin được truyền tải bằng âm thanhđược tiếp 
 nhận bằng thính giác nhưng ngôn ngữ trongđó 
 vẫn mang đầy đủ đặc điểm của ngôn ngữ viết. Tác phẩm
PHIẾU HỌC Xuất xứ 
TẬP SỐ 2 Hoàn cảnh sáng tác 
 Tóm tắt truyện 
 Ý nghĩa nhan đề II. Tìm hiểu chung
 1. Tác giả Kim Lân
 Cách kể chuyện tự nhiên, 
Đóng góp văn học hồn hậu, hóm hỉnh; cách 
nổi bật nhất của tái hiện sinh động ngôn 
Kim Lân thể hiện ngữ giao tiếp đời thường 
ở lĩnh vực truyện của người bình dân; cách 
ngắn gợi lên không gian văn 
 hóa-lịch sử của những câu 
 chuyện tưởng chừng bé 
 nhỏ, Tác phẩm chính: Nên vợ nên chồng (tập truyện ngắn năm 1955), Con chó xấu 
xí (tập truyện ngắn năm 1962), Tuyển tập Kim Lân (1996). 2. Tác phẩm “Vợ nhặt”
 a. Xuất xứ
 Truyện ngắn Vợ nhặt được rút từ tập truyện Con 
 chó xấu có tiền thân từ tiểu thuyết "Xóm ngụ cư". xí
 b. Hoàn cảnh sáng tác 
 Tác phẩm được viết ngaysau Cách mạng tháng Tám 
 nhưng còn dangdở và mất bản thảo. Sauhoà bình 
 lập lại (1954)Kim Lân dựa vào phần cốt truyện cũ 
 và viết lại thành truyện "Vợ nhặt". c. Tóm tắt 
 Bà cụ Tứ thấy concó vợ thì 
 Tràng đưa vừa mừng vừa tủi cho thân 
 “thị” về phận nghèo khó của mình và 
 Cô vợ nhặt đã 
Truyện lấy bối cảnh giữa cảnh thương con, thương nàng dâu 
 tình nguyện 
là nạn đói năm 1945. đói khát đói khổ. Họ sống với nhau 
 theo Tràng chỉ 
Tràng – một thanh đang tràn trong cảnh đói nghèo nhưng 
 sau một câu 
niên nghèo, lại là dân đến xóm hạnh phúc và tin rằng: Việt 
 nói đùa và bốn 
ngụ cư, trongmột lần ngụ cư. Minh về làng, họ sẽ đi phá 
 bát bánh đúc. 
đẩy hàng đã tình cờ kho thóc Nhật, lấy lại thóc 
có được vợ. . gạo để cứu sống mình. d.d. ÝÝ nghĩanghĩa nhannhan đềđề “Vợ“Vợ nhặtnhặt”
 Nhan đề gợi Nhan đề gợi 
 tình huống éo ra cảnh ngộ 
 le, kích thích éo le, sự rẻ 
 trí tò mò rúng của giá 
 người đọc. trị con người. Tràng Người vợ nhặt Bà cụ Tứ
 Nhân vật Chi tiết tiêu Nhận Chi tiết tiêu Nhận Chi tiết tiêu Nhận xét
 biểu xét biểu xét biểu
PHIẾU Trước khi Tràng 
 HỌC nhặt được vợ
 TẬP Trên đường đưa vợ 
 SỐ 3 về nhà
 Về đến nhà 
 Buổi sáng hôm sau 
 Bữa cơm ngày đói 
 Sự chuyển biến của 
 nhân vật