Đề cương ôn tập Ngữ văn 9 - Học kì I - Năm học 2016-2017 - Trường THCS Lê Hồng Phong

 Đề cương ôn tập học kì I – Ngữ văn 9 – Năm học 2016-2017
 ------------Trường THCS Lê Hồng Phong------------
TIẾNG VIỆT.
I. Kh¸i niÖm vÒ tõ - CÊu t¹o tõ:
*Tõ lµ ®¬n vÞ ng«n ng÷ nhá nhÊt cã nghÜa vµ chøc n¨ng cÊu t¹o thµnh phÇn c©u
* CÊu t¹o tõ: 
 Tiªu chÝ khu biÖt sè Tõ ®¬n (mét tiÕng) Tõ phøc (tõ cã tõ hai tiÕng trë lªn)
 l­îng tiÕng
Tiªu chÝ khu biÖt: Tõ ghÐp ( nghÜa) Tõ l¸y ( ©m thanh)
quan hÖ gi÷a c¸c tiÕng
VÝ dô Tõ, ®Êy, n­íc, ta, Ch¨n nu«i, b¸nh Thót thÝt, khanh kh¸ch, lom khom, åm åm
 ch¨m, nghÒ, vµ, cã, ch­ng, b¸nh giµy
 tôc, ngµy, tÕt, lµm
 CÊu t¹o tõ tiÕngViÖt
 Tõ ®¬n Tõ phøc
 Tõ ghÐp Tõ l¸y
 GhÐp ®¼ng GhÐp chÝnh L¸y toµn bé L¸y ©m ®Çu L¸y vÇn
 lËp phô
Nhµ, cöa, Nhµ cöa, xinh Nhµ r«ng, Nhµ nhiÕc, Lß xo, l¬ th¬, l¶y bÈy
xinh, ®Ñp, ¨n, ®Ñp, ¨n mÆc xinh g¸i Nhµ nhµ, ®o t­¬i t¾n, nhÈn 
mÆc ®á, hïng hôc nha
 II. NghÜa cña tõ:
1. Kh¸i niÖm: Nghi· cña tõ lµ néi dung mµ tõ biÓu thÞ ( Néi dung vµ h×nh thøc)
2. Chøc n¨ng ng÷ ph¸p cña tõ: Dïng ®Ó t¹o ng÷ vµ t¹o c©u
III. C¸c hiÖn t­îng vÒ nghÜa cña tõ:
1. NghÜa gèc vµ nghÜa chuyÓn: Lµ nghÜa ®Çu tiªn cña tõ, cã tÇn sè sö dông cao nhÊt khiÕn ®­îc c¶m nhËn lµ nghÜa chÝnh; 
VD; Ch©n – QuÌ ch©n- ch©n sö dông víi nghÜa gèc ( Bé phËn d­íi cïng cña c¬ thÓ con ng­êi hay ®éng vËt, dïng ®Ó ®i ®øng, th­êng ®­îc 
coi lµ biÓu t­îng cña ho¹t ®éng ®i l¹i cña con ng­êi.
2. NghÜa chuyÓn: tõ nghÜa ngèc nghÜa cña tõ ®­îc ph¸t sinh ra thµnh nghÜa míi. NghÜa míi ®­îc h×nh thµnh theo hai ph­¬ng thøc sau:
 + Theo ph­¬ng thøc Èn dô: NghÜa míi ®­îc h×nh thµnh tõ nhËn thøc trªn nh÷ng nÐt t­¬ng ®ång (gÝ«ng nhau) VD; Ch©n ---. Ch©n bµn , 
ch©n ®Ìn Đề cương ôn tập học kì I – Ngữ văn 9 – Năm học 2016-2017
 ------------Trường THCS Lê Hồng Phong------------
 + Theo ph­¬ng thøc ho¸n dô: NghÜa míi ®­îc h×nh thµnh tõ nhËn thøc nh÷ng nÐt tiÕp cËn ë gÇn nhau gi÷a c¸c sù vËt hiÖn t­îng: VD: 
Ch©n ----> Cã ch©n trong héi ®ång; thÕ ch©n ng­êi kh¸c.
3. NhiÒu nghÜa vµ ®ång ©m. Vd: diÒu h©u/ th¶ diÒu 
4. §ång nghÜa vµ tr¸i nghÜa. NghÜa cña chóng bÞ ®Èy vÒ hai th¸i cùc ®èi lËp nhau, (Tr¸i nghÜa tuyÖt ®èi, tr¸i nghÜa t­¬ng ®èi. Ph©n biÖt ®èi 
ng÷ “§Çu voi ®u«i chuét”)
+ Tr¸i nghÜa: VD:To – nhá; ®en - tr¾ng
+ §ång nghÜa. Cã
5. Líp tõ vùng tiÕng ViÖt
+ Líp tõ ng÷ H¸n ViÖt. VD: Phi c«ng; phi tr­êng; phô huynh häc sinh; thiªn h¹
+ líp tõ muîn vµ thuËt ng÷: VD: xÝch, lÝp, int¬nÐt
+ Líp tõ ®Þa ph­¬ng: VD; M«, tª, v«, (dïng trong mét ®Þa bµn ®Þa lý )
+ BiÖt ng÷: lµ nh÷ng tõ chØ dïng trong mét tÇng líp ng­êi nhÊt ®Þnh: VD – CËu mî (Thay cho gäi cha mÑ).
x½ng, céc c»n, th« lç...
IV. C¸c biÖn ph¸p tu tõ:
 1. PhÐp tu tõ so s¸nh. Lµ ®èi chiÕu sù vËt hiÖn t­îng nµy víi sù vËt hiÖn t­îng kia cã nÐt t­¬ng ®ång. ®Ó lµm t¨ng søc gîi c¶m cho c©u 
 v¨n c©u th¬ (cho sù diÔn ®¹t). Th­êng ®­îc dïng trong th¬, ca dao, v¨n miªu t¶.
VD; Rõng ®­íc dùng lªn cao ngÊt nh­ hai d·y t­êng thµnh v« tËn. (ng÷ v¨n 6 tËp 2)
 2. Nh©n ho¸: Lµ gäi hoÆc t¶ con con vËt... b»ng nh÷ng tõ ng÷ vèn ®­îc dïng ®Ó t¶ ng­êi lµm cho thÕ giíi loµi vËt trë nªn gÇn gòi h¬n. 
VD; tr©u ¬i...
 3.Èn dô :
 + Èn dô: (so s¸nh gÇm): lµ gäi tªn sù vËt , hiÖn t­îng nµy b»ng tªn sù vËt hiÖn t­îng kh¸c cã nÐt t­¬ng ®ång víi nhau nh»m môc ®Þch 
 t¨ng søc gîi c¶m. (th­êng cã ë trong c¸c v¨n b¶n miªu t¶, nghÞ luËn thuyÕt minh, th¬ ca)
 VD. N¾ng gißn tan, MÆt trêi trong l¨ng...
 + C¸c c¸ch Èn dô:
- Èn dô h×nh thøc “Ngoµi t­êng lËp loÌ löa lùu ®©m b«ng”
- Èn dô phÈm chÊt: “
- Èn dô c¸ch thøc: 
- Èn dô chuyÓn ®æi c¶m gi¸c: “n¾ng ch¶y ®Çy vai”
4. Ho¸n dô: Gäi tªn sù vËt nµy b»ng tªn sù vËt hiÖn t­îng kia trªn c¬ s¬ nh÷ng nÐt t­¬ng ®ång gi÷a chóng. Nh»m t¨ng søc gîi c¶m cho c©u 
v¨n. Đề cương ôn tập học kì I – Ngữ văn 9 – Năm học 2016-2017
 ------------Trường THCS Lê Hồng Phong------------
+ C¸c c¸ch ho¸n dô: 
- Dùa trªn nh÷ng dÊu hiÖu cña sù vËt: “ ¸o chµm ®­a buæi ph©n ly”
- Bé phËn chØ chÝnh thÓ: “ Bµn tay ta lµm nªn tÊt c¶”.
- Mèi qua hÖ gi÷a sù ®èi lËp nhau: “ Mét c©y lµm ch¼ng nªn non....”
- TËp trung vµo kh«ng gian gi÷a vËt chøa ®ùng vµ vËt bÞ chøa: “n«ng th«n, thÞ thµnh,...”
* CÇn ph©n biÖt gi÷a biÖn ph¸p tu tõ vµ ph¸t triÓn nghÜa. (ph¸t triÓn nghÜa theo hai ph­¬ng thøc: Èn dô vµ ho¸n dô cã tÝnh bÒn v÷ng vÒ nghÜa 
h¬n so víi biÖn ph¸p tu tõ th× chØ cã nghÜa trong mét v¨n b¶n cô thÓ mµ th«i 
5. Nãi qu¸:(ngoa dô) Th­êng ®­îc sö dông nhiÒu trong tôc ng÷ ca dao. Lµ c¸ch nãi khoa tr­¬ng phãng ®¹i møc ®é cña sù t×nh ®­îc ®Ò cËp 
®Õn ®Ó nhÊn m¹nh, g©y Ên t­îng. “ cµy ®ång ®ang buæi ban tr­a – Må h«i th¸nh thãt nh­ m­a ruéng cµy”
6. Nãi gi¶m nãi tr¸nh.(ngù¬cvíi nãi qu¸)
7. Ch¬i ch÷: lµ mét biÖn ph¸p tu tõ tæng hîp: Sö dông c¸ch thøc tõ ®ång ©m, ®ång nghÜa, tr¸i nghÜa..
8. Câu hỏi tu từ: 
V. C©u tróc héi tho¹i: Héi tho¹i ®­îc tá chøc thµnh tõng cuéc. Mçi cué héi tho¹i lµ mét cuéc trao ®æi b»ng ng«n tõ gi÷a hai hay nhiÒu 
ng­êi víi nhau vÒ mét ®Ò tµi nhÊt ®Þnh, Mét cuéc héi tho¹i cã thÓ giíi h¹n trong mét ®Ò tµi nh­ng còng cã thÓ lµ mét ch­¬ng tr×nh gåm 
nhiÒu ®Ò tµi nh»m trao ®æi kiÕn thøc hoÆc chØ lµ gi¶i trÝ.
VD. Cuéc héi tho¹i mét ®Ò tµi:
- B¸c T­ ®i d©u ®ã? S¸ng nay b¸c cã cµy ®¸m ruéng sau nhµ kh«ng?
- Kh«ng, t«i ph¶i lªn huyÖn xin c¸i gi¸y cho th»ng nhá ®©y.
- ThÕ b¸c cho t«i m­în con tr©u t«i cµy mÊy luèng v­ên nhÐ!
- Cø cµy ®i. Tr­a lµ xong chø g×? §îi t«i vÒ rai rai nhÐ.
Cuéc héi tho¹i nhiÒu chñ ®Ò:
- Xin phÐp chÞ cho em ngµy mai em nghØ buæi s¸ng, em ®­a ch¸u ®i kh¸m bÖnh.
- Ch¸u bÞ bÖnh thÕ nµo?
- Ch¸u bÞ sèt cao tõ tèi h«m qua, em ch­a biÕt bÖnh g×.
- §­îc, em cø cho ch¸u ®i kh¸m, ®Ó chÞ thu xÕp c«ng viÖc cho.
- Em c¶m ¬n chÞ. ChÞ cho em m­în vµi ch¨m nhÐ, em ph¶i mua thuèc cho ch¸u. mµ em hÕt tiÒn råi. §Çu th¸ng l­¬ng l­¬ng em tr¶ chÞ ngay.
- Cuèi th¸ng råi , chÞ còng kÑt, nh­ng ®Ó chÞ m­în quü l­¬ng t¹m øng cho em. Em lÊy tr­íc mét nöa th¸ng l­¬ng nhÐ.
- V©ng thÕ th× tèt qu¸ , Em c¶m ¬n chÞ.
+ Héi tho¹i trªn cã hai ®Ò tµi: 1 lµ xin phÐp nghØ lµm, hai lµ m­în tiÒn. §Ò tµi ®Çu kÕt thóc ë c©u c¶m ¬n thø nhÊt; ®Ò tµi hai còng kÕt thóc ë 
c©u “ Em c¶m ¬n chÞ” Đề cương ôn tập học kì I – Ngữ văn 9 – Năm học 2016-2017
 ------------Trường THCS Lê Hồng Phong------------
*L­ît lêi trong héi tho¹i: 
1. Kh¸i niÖm: Lµ mçi l­ît ng­êi nãi trong héi tho¹i (gåm nhiÒu c©u hoÆc cã thÓ lµ mét c©u)
+ Hai l­ît lêi ®èi ®¸p nhau t¹o nªn mét cÆp héi tho¹i (SÏ cã cÆp liÒn nÕu cã ng­êi kh¸c xen vµo th× gäi lµ cÆp gi¸n c¸ch hay cÆp tho¹i lång)
VD: 
- CËu ra goµi phè ®Êy µ? TiÖn thÓ bá hé tí c¸i th­.
- Gi¸n tem ch­a?
- Råi.
- õ ®­a ®©y tí bá hé cho.
- C¶m ¬n nhÐ!
2. C¸c lçi trong sö dông l­ît lêi: 
a, Nãi chªm lµ xen mét c©u rÊt ng¾n vµo lêi ng­êi ®ang nãi lµm cho l­ît lîi ng­êi nµy bÞ gi¸n ®o¹n, nh­ng kh«ng bÞ mÊt l­ît.
b, C¾t lêi: lµ ®éng t¸c ng­ng lêi ng­êi ®ang nãi ®Ó cho ng­êi kh¸c ®­îc dµnh l­ît nãi, vÝ dô trong cuéc häp ng­êi ph¸t biÓu ®¹i chñ to¹n 
cuéc häp cã thÓ c¾t lêi.
c, C­íp lêi: Lµ giµnh l­ît lîi mät c¸ch th« b¹o. trong khi ng­êi kh¸c ®ang nãi liÒn m¹ch.
*. X­ng h« trong héi tho¹i:
1. Vai x· héi: VÞ trÝ cña mçi ng­êi trong mèi quan hÖ héi tho¹i.
+ Quan hÖ t«n ti: Lµ quan hÖ trªn d­íi hay ngang hµng theo tuæi t¸c hay thø bËc trong dßng téc hoÆc chøc vô trong x· héi: Vai trªn vµ vai 
d­íi
+ Quan hÖ t×nh c¶m: Lµ xÐt theo møc ®é hiÓu biÕt lÉn nhau, th©n thiÖn víi nhau: Quan hÖ th©n thiÕt hay quan hÖ ®èi nghÞch (thï nhau) Th©n 
– s¬
* C¸c mèi quan hÖ quyÕt ®Þnh cung c¸ch giao tiÕp vµ hµnh ®éng cña mçi ng­êi ë tõng hoµn c¶nh. Ng«n tõ giao tiÕp còng ph¶n ¸nh c¸c vai 
x· héi Êy, trong néi dung nãi n¨ng vµ tr­íc hÕt lµ cung c¸ch x­ng h«
2. X­ng h« trong héi tho¹i: Khi më cuéc héi tho¹i, hai bªn ®èi tho¹i ph¶i x¸c ®Þnh mèi quan hÖ vµ x¸c ®Þnh vai x· héi cña mçi bªn ®Ó 
x­ng h«. ë tiÕng ViÖt, viÖc Êy b¾t ®Çu ngay tõ khi hai bªn më miÖng chµo nhau.
VD: Trß B gÆp thÇy gi¸o cña m×nh: Cã c¸c c¸ch chµo thÇy nh­ sau:
 - ThÇy! - ThÇy ¹!
 - Chµo thÇy! - Chµo thÇy ¹!
 - Em chµo thÇy! - Em chµo thÇy ¹!
3. C¸c ph­¬ng ch©m héi tho¹i: Nguyªn t¾c vµ ph­¬ng ch©m héi tho¹i – Céng t¸c héi tho¹i
* Nguyªn t¾c: h·y ®ãng gãp phÇn m×nh vµo cuéc héi tho¹i mét c¸ch ®óng yªu cÇu, ®óng lóc vµ ®óng môc ®Ých Đề cương ôn tập học kì I – Ngữ văn 9 – Năm học 2016-2017
 ------------Trường THCS Lê Hồng Phong------------
* Ph­¬ng ch©m:
+ VÒ l­îng: Kh«ng nãi thiÕu.;Kh«ng nãi thõa. * Nãi võa ®ñ
+ VÒ chÊt:Kh«ng nãi ®iÒu m×nh tin lµ sai.Kh«ng hµm hå (nãi thiÕu b»ng chøng).* Nãi nh÷ng ®iÒu x¸c thùc
+ VÒ quan hÖ:Nãi vµo ®Ò tµi.
+ VÒ c¸ch thøc:Tr¸nh nãi tèi nghÜa.Tr¸nh nãi l­ìng nghÜa.Tr¸nh nãi d«ng dµi. (ng¾n gän)Tr¸nh nãi lén xén (cã trËt tù)
* Nãi râ rµng.
+ LÞch sù:- §©y lµ mét ph­¬ng ch©m quan träng trong héi tho¹i. Nã kh«ng quyÕt ®Þnh néidung cña héi tho¹i, nh­ng nã cã vai trß rÊt quan 
träng ®Õn th¸i ®é tiÕp nhËn lêi nãi cña ng­êi nghe Đề cương ôn tập học kì I – Ngữ văn 9 – Năm học 2016-2017
 ------------Trường THCS Lê Hồng Phong------------
 PHẦN B: VĂN BẢN
 BẢNG HỆ THỐNG HOÁ CÁC TÁC PHẨM THƠ VIỆT NAM HIỆN ĐẠI.
 Tác 
 Thể thơ - - Hoàn cảnh sáng tác
 phẩm - Nội dung cơ bản Nghệ thuật
 PTBĐ - Tác dụng
 Tác giả
Đồng Tự do- - Được viết đầu năm 1948, sau khi tác giả tham gia Bài thơ ca ngợi tình đồng - Hình ảnh thơ mộc mạc, 
chí - biểu cảm, chiến dịch Việt Bắc (thu đông 1947). In trong tập chí, đồng đội thiêng liêng giản dị, có sức gợi cảm lớn.
 tự sự, miêu “Đầu súng trăng treo” (1966) của những người lính vào -Sử dụng bút pháp tả thực, 
Chính tả - Hoàn cảnh đó giúp cho ta hiểu sâu sắc hơn về thời kì đầu của cuộc kháng có sự kết hợp hài hoà giữa 
Hữu cuộc sống chiến đấu gian khổ của những người lính chiến chống Pháp. yếu tố hiện thực và lãng 
 và đặc biệt là tình đồng chí, đồng đội thiêng liêng mạn
 cao cả.
Bài thơ Kết hợp - Viết năm 1969 khi cuộc kháng chiến chống Mĩ Hình ảnh những chiến sĩ lái - Giọng điệu ngang tàng, 
về tiểu thể thơ 7 đang trong gian đoạn vô cùng ác liệt. Nằm trong xe trên tuyến đường Trường phóng khoáng pha chút 
đội xe chữ và thể chùm thơ được tặng giải Nhất cuộc thi thơ Báo Văn Sơn trong những năm chống nghịch ngợm.
không tám chữ (tự nghệ (1969) được đưa vào tập thơ “Vầng trăng Mĩ với tư thế hiên ngang, - Hình ảnh thơ độc đáo, 
kính- do)- Biểu quầng lửa” tinh thần lạc quan, dũng ngôn từ có tính khẩu ngữ 
Phạm cảm, tự sự, - Hoàn cảnh sáng tác đó giúp em hiểu thêm về cuộc cảm, bất chấp khó khăn nguy gần với văn xuôi.
Tiến miêu tả kháng chiến gian khổ, ác liệt của dân tộc và tinh hiểm và ý chí chiến đấu giải - Nhan đề độc đáo.
Duật thần dũng cảm, lạc quan của những người lính trên phóng Miền Nam.
 tuyến đường Trường Sơn.
Đoàn Thất ngôn - Giữa năm 1958, Huy Cận có chuyến đi thực tế dài Bài thơ là sự kết hợp hài hoà - Âm hưởng thơ vừa khoẻ 
thuyền trường ngày ở vùng mỏ Quảng Ninh. Từ chuyến đi thực tế giữa cảm hứng về thiên khoắn sôi nổi, vừa phơi 
đánh cá- thiên (7 này, hồn thơ Huy Cận mới thực sự nảy nở trở lại và nhiên vũ trụ và cảm hứng về phơi bay bổng.
Huy chữ)- Biểu dồi dào cảm hứng về thiên nhiên đất nước, về lao lao động và cuộc sống mới. - Cách gieo vần có nhiều 
Cận. cảm, miêu động và niềm vui của con người trước cuộc sống Qua đó, bộc lộ niềm vui, biến hoá linh hoạt các vần 
 tả mới. Bài thơ được viết vào tháng 10/1958. In trong niềm tự hào của con người trắc xen lẫn vần bằng, vần 
 tập “Trời mỗi ngày lại sáng” (1958) lao động được làm chủ thiên liền xen với vần cách.
 - Hoàn cảnh sáng tác đó giúp ta hiểu thêm về hình nhiên và làm chủ cuộc sống - Nhiều hình ảnh tráng lệ, 
 ảnh con người lao động mới, niềm vui, niềm tự hào của mình. trí tưởng tượng phong phú. Đề cương ôn tập học kì I – Ngữ văn 9 – Năm học 2016-2017
 ------------Trường THCS Lê Hồng Phong------------
 của nhà thơ đối với đất nước và cuộc sống mới.
Bếp lửa- Kết hợp 7 - Được viết năm 1963, khi tác giả đang là sinh viên Gợi lại những kỉ niệm đầy - Hình tượng thơ sáng tạo 
Bằng chữ và 8 học ngành Luật ở nước ngoài (Liên Xô cũ). Bài thơ xúc động về người bà và tình “Bếp lửa” mang nhiều ý 
Việt chữ- Biểu được đưa vào tập “Hương cây- Bếp lửa” (1968) tập bà cháu, đồng thời thể hiện nghĩa biểu tượng.
 cảm, miêu thơ đầu tay của Bằng Việt- Lưu Quang Vũ. lòng kính yêu trân trọng và - Giọng điệu và thể thơ phù 
 tả, tự sự, - Hoàn cảnh này cho ta hiểu thêm tình yêu quê biết ơn của cháu đối với bà hợp với cảm xúc hồi tưởng 
 nghị luận. hương đất nước và gia đình của tác giả qua những và cũng là đối với gia đình, và suy ngẫm.
 kỉ niệm cụ thể về người bà và bếp lửa. quê hương, đất nước.
Khúc Chủ yếu là - Được viết năm 1971, khi tác giả đang công tác ở Thể hiện tình yêu thương Giọng điệu ngọt ngào, trìu 
hát ru 8 chữ- chiến khu miền Tây Thừa Thiên. con của người mẹ dân tộc mến, mang âm hưởng của 
những Biểu cảm, - Hoàn cảnh sáng tác đó giúp ta hiểu được tình yêu Tà-ôi gắn với lòng yêu nước, lời ru.
em bé tự sự con gắn liền với tình yêu quê hương đất nước của tinh thần chiến đấu và khát 
lớn trên người người phụ nữ dân tộc Tà-ôi. vọng về tương lai.
lưng 
mẹ- 
Nguyễn 
Khoa 
Điềm
Ánh Thể thơ 5 - Được viết năm 1978, 3 năm sau ngày giải phóng Như một lời nhắc nhở của - Như một câu chuyện 
trăng - chữ- Biểu miền Nam thống nhất đất nước. In trong tập thơ tác giả về những năm tháng riêng có sự kết hợp hài hoà 
Nguyễn cảm, tự sự. cùng tên của tác giả. gian lao của cuộc đời người giữa tự sự và trữ tình.
Duy - Hoàn cảnh sáng tác giúp ta hiểu được cuộc sống lính gắn bó với thiên nhiên - Giọng điệu tâm tình, tự 
 trong hoà bình với đầy đủ các tiện nghi hiện đại đất nước. Qua đó, gợi nhắc nhiên, hài hoà, sâu lắng.
 khiến con người dễ quên đi quá khứ gian khổ khó con người có thái độ ân - Nhịp thơ trôi chảy, nhẹ 
 khăn; hiểu được cái giật mình, tự vấn lương tâm nghĩa thuỷ chung với thiên nhàng, thiết tha cảm xúc 
 đáng trân trọng của tác giả của tác giả. nhiên với quá khứ. khi trầm lắng suy tư.
 - Kết cấu giọng điệu tạo 
 nên sự chân thành, có sức 
 truyền cảm sâu sắc. Đề cương ôn tập học kì I – Ngữ văn 9 – Năm học 2016-2017
 ------------Trường THCS Lê Hồng Phong------------
 HỆ THỐNG HOÁ CÁC TÁC PHẨM TRUYỆN VIỆT NAM. 
TRUYỆN TRUNG ĐẠI
 Tác phẩm- Tác giả Thể loại- PTBĐ HCST (xuất xứ) Nội dung Nghệ thuật
 Chuyện người con - Truyện truyền kì. - Thế kỉ 16 Khẳng định vẻ đẹp tâm hồn -Truyện truyền kì viết bằng 
 gái Nam Xương- - Tự sự, biểu cảm truyền thống của người phụ nữ chữ Hán; kết hợp các yếu tố 
 Nguyễn Dữ Việt Nam, niềm cảm thương hiện thực và yếu tố hoang 
 số phận bi kịch của họ dưới đường kì ảo với cách kể 
 chế độ phong kiến. chuyện, xây dựng nhân vật 
 rất thành công.
 Chuyện cũ trong phủ - Tuỳ bút - Thế kỉ 18 Phản ánh đời sống xa hoa vô - Tuỳ bút chữ Hán, ghi 
 chúa Trịnh (Vũ trung độ, sự nhũng nhiễu nhân dân chép theo cảm hứng sự 
 tuỳ bút)- Phạm Đình của bọn vua chúa quan lại việc, câu chuyện con 
 Hổ phong kiến thời vua Lê chúa người đương thời một 
 Trịnh suy tàn. cách cụ thể, chân thực, 
 sinh động
 Hoàng Lê nhất thống - Thể chí- Tiểu - TK 18 Hình ảnh người anh hùng dân Tiểu thuyết lịch sử chương 
 chí (hồi 14)- Ngô gia thuyết lịch sử tộc Nguyễn Huệ- Quang hồi viết bằng chữ Hán; 
 văn phái - Tự sự, miêu tả Trung với chiến công thần tốc cách kể chuyện nhanh gọn, 
 đại phá quân Thanh; sự thất chọn lọc sự việc, khắc hoạ 
 bại thảm hại của quân Thanh nhân vật chủ yếu qua hành 
 và số phận bi đát của vua tôi động và lời nói.
 Lê Chiêu Thống phản nước 
 hại dân.
 Truyện Kiều- - Truyện thơ Nôm - TK 18- 19 - Thời đại, gia đình và cuộc - Truyện thơ Nôm lục bát.
 Nguyễn Du - Tự sự, miêu tả, đời của Nguyễn Du. - Ngôn ngữ có chức năng 
 biểu cảm. - Tóm tắt Truyện Kiều. biểu đạt, biểu cảm và thẩm Đề cương ôn tập học kì I – Ngữ văn 9 – Năm học 2016-2017
 ------------Trường THCS Lê Hồng Phong------------
 - Giá trị hiện thực và giá trị mĩ.
 nhân đạo. - Nghệ thuật tự sự: dẫn 
 chuyện, xây dựng nhân 
 vật, miêu tả thiên nhiên 
Chị em Thuý Kiều- -Tự sự, miêu tả, - TK 18- 19 - Trân trọng ngợi ca vẻ đẹp - Bố cục chặt chẽ, hoàn 
Trích Truyện Kiều biểu cảm (nổi bật là của chị em Thuý Kiều, dự cảm chỉnh; bút pháp ước lệ 
của Nguyễn Du miêu tả) về số phận nhân vật. tượng trưng; ngôn ngữ 
 -> cảm hứng nhân văn sâu sắc. tinh luyện, giàu cảm xúc; 
 khai thác triệt để biện pháp 
 tu từ
Cảnh ngày xuân- - Tự sự, miêu tả - TK 18- 19 Bức tranh thiên nhiên, lễ hội Từ ngữ bút pháp miêu tả 
Trích Truyện Kiều (nổi bật là miêu tả) mùa xuân tươi đẹp, trong sáng. giàu chất tạo hình.
của Nguyễn Du
Kiều ở lầu Ngưng - Tự sự, biểu cảm, - TK 18- 19 Cảnh ngộ cô đơn, buồn tủi và Nghệ thuật tả cảnh ngụ 
Bích- Trích Truyện miêu tả (nổi bật là tấm lòng thuỷ chung, hiếu thảo tình, miêu tả nội tâm, sử 
Kiều của Nguyễn Du biểu cảm) của Thuý Kiều. dụng ngôn ngữ độc thoại, 
 điệp từ, điệp cấu trúc 
Lục Vân Tiên Cứu - Truyện thơ Nôm. - TK 18- 19 Khắc hoạ những phẩm chất Ngôn ngữ giản dị mộc 
Kiều Nguyệt Nga- - Tự sự, miêu tả, đẹp đẽ của hai nhân vật: Lục mạc mang màu sắc Nam 
Trích truyện Lục biểu cảm Vân Tiên tài ba dũng cảm, Bộ; xây dựng nhân vật qua 
Vân Tiên của trọng nghĩa khinh tài; Kiều hành động, cử chỉ lời nói.
Nguyễn Đình Chiểu Nguyệt Nga hiền hậu, nết na, 
 ân tình.
TRUYỆN HIỆN ĐẠI
Làng- Kim Lân - Truyện ngắn - Năm 1948. Thời kì đầu của Qua tâm trạng đau xót, tủi hổ Xây dựng cốt truyện tâm lí, 
 - Tự sự, miêu tả, cuộc kháng chiến chống của ông Hai ở nơi tản cư khi tình huống truyện đặc sắc; 
 biểu cảm thực dân Pháp và đăng lần nghe tin đồn làng mình theo miêu tả tâm lí nhân vật sâu 
 đầu trên tạp chí Văn nghệ giặc, truyện thể hiện tình yêu sắc, tinh tế; ngôn ngữ nhân 
 năm 1948. làng quê sâu sắc thống nhất vật sinh động, giàu tính 
 - Hoàn cảnh đó giúp ta hiểu với lòng yêu nước và tinh thần khẩu ngữ, thể hiện cá tính Đề cương ôn tập học kì I – Ngữ văn 9 – Năm học 2016-2017
 ------------Trường THCS Lê Hồng Phong------------
 được cuộc sống và tinh thần kháng chiến của người nông của nhân vật; cách trần 
 kháng chiến, đặc biệt là nét dân. thuật linh hoạt, tự nhiên.
 chuyển biến mới trong tình 
 cảm của người nông dân đó 
 là tình yêu làng gắn bó, 
 thống nhất với tình yêu đất 
 nước.
Lặng lẽ Sa Pa- - Truyện ngắn - Được viết vào mùa hè năm Cuộc gặp gỡ tình cờ của ông Truyện xây dựng tình 
Nguyễn Thành Long - Tự sự, miêu tả, 1970, là kết quả của chuyến hoạ sĩ, cô kĩ sư mới ra trường huống hợp lí, cách kể 
 biểu cảm, nghị luận. thực tế ở Lào Cai của tác với người thanh niên làm việc chuyện hợp lí, tự nhiên; 
 giả, khi miền Bắc tiến lên một mình tại trạm khí tượng miêu tả nhân vật từ nhiều 
 xây dựng CNXH, xây dựng trên núi cao Sa Pa. Qua đó, điểm nhìn; ngôn ngữ chân 
 cuộc sống mới. Rút từ tập truyện ca ngợi những người thực giàu chất thơ và chất 
 “Giữa trong xanh” (1972). lao động thầm lặng, có cách hoạ; có sự kết hợp giữa tự 
 - Hoàn cảnh sáng tác đó giúp sống đẹp, cống hiến sức mình sự, trữ tình với bình luận.
 ta hiểu đựợc cuộc sống, vẻ cho đất nước.
 đẹp của những con người lao 
 động thầm lặng, có cách 
 sống đẹp, cống hiến sức 
 mình cho đất nước.
Chiếc lược ngà- - Truyện ngắn. - Được viết năm 1966, khi Câu chuyện éo le và cảm động Nghệ thuật miêu tả tâm lí, 
Nguyễn Quang Sáng - Tự sự, miêu tả, tác giả đang hoạt động ở về hai cha con: ông Sáu và bé tính cách nhân vật, đặc biệt 
 biểu cảm, nghị luận. chiến trường Nam Bộ, tác Thu trong lần ông về thăm nhà là nhân vật trẻ em; xây 
 phẩm được đưa vào tập và ở khu căn cứ. Qua đó dựng tình huống truyện bất 
 truyện cùng tên. truyện ca ngợi tình cha con ngờ mà tự nhiên.
 - Hoàn cảnh sáng tác đó giúp thắm thiết trong hoàn cảnh 
 ta hiểu được cuộc sống chiến chiến tranh.
 đấu và đời sống tình cảm 
 của người lính, của những 
 gia đình Nam Bộ - tình cha Đề cương ôn tập học kì I – Ngữ văn 9 – Năm học 2016-2017
 ------------Trường THCS Lê Hồng Phong------------
 con sâu nặng và cao đẹp 
 trong cảnh ngộ éo le của 
 chiến tranh. Đề cương ôn tập học kì I – Ngữ văn 9 – Năm học 2016-2017
 ------------Trường THCS Lê Hồng Phong------------
 BẢNG HỆ THỐNG HOÁ CÁC TÁC GIẢ VĂN HỌC 
 Tác giả Tiểu sử Đặc điểm, phong cách sáng tác. Tác phẩm chính
Nguyễn Sống ở thế kỉ XVI, thời kì chế - Là nhà văn lỗi lạc, là học trò xuất sắc của Nguyễn Bỉnh Truyền kì mạn lục: viết 
Dữ độ phong kiến đang từ đỉnh Khiêm. bằng chữ Hán; ghi chép tản 
 cao của sự thịnh vượng cuối mạn những truyện kì lạ 
 TK XV, bắt đầu lâm vào tình - Là người mở đầu cho dòng văn xuôi Việt Nam, với bút lực được lưu truyền.
 trạng loạn lạc suy yếu. Thi già dặn, thông minh và tài hoa.
 đậu cử nhân, ra làm quan một 
 năm rồi lui về sống ẩn dật ở 
 quê nhà nuôi mẹ già, đóng cửa 
 viết sách.
Phạm Đình - Sinh 1768, mất 1839; tên chữ Là một nho sĩ sống trong thời chế độ phong kiến đã khủng - Vũ trung tuỳ bút (Tuỳ bút 
Hổ là Tùng Niên hoặc Bình Trực, hoảng trầm trọng nên có tư tưởng muốn ẩn cư và sáng tác viết trong những ngày 
 hiệu Đông Dã Tiều. Quê Đan những tác phẩm văn chương, khảo cứu về nhiều lĩnh vực: mưa)- Tác phẩm chữ Hán, 
 Loan- Đường An- Hải Dương văn học, triết học, lịch sử, địa lí được viết đầu thế kỉ 19.
 (nay là Nhân Quyền- Bình - Tang thương ngẫu lục.
 Giang- Hải Dương); Sinh ra 
 trong một gia đình khoa bảng, 
 cha từng đỗ cử nhân, làm quan 
 dưới triều Lê.
Ngô gia Một nhóm các tác giả thuộc Là dòng họ nổi tiếng về khoa bảng và làm quan. Hoàng Lê nhất thống chí 
văn phái dòng họ Ngô Thì ở làng Tả (tác phẩm viết bằng chữ 
 Thanh Oai, huyện Thanh Oai Hán ghi chép về sự thống 
 tỉnh Hà Tây. Trong đó có hai nhất của vương triều nhà 
 tác giả chính là Ngô Thì Chí Lê vào thời điểm Tây Sơn 
 (1758- 1788) làm quan dưới diệt Trịnh trả lại Bắc Hà 
 thời Lê Chiêu Thống và Ngô cho vua Lê)
 Thì Du (1772- 1840) làm quan Đề cương ôn tập học kì I – Ngữ văn 9 – Năm học 2016-2017
 ------------Trường THCS Lê Hồng Phong------------
 dưới thời Nguyễn.
Nguyễn Du - Tên chữ là Tố Như, hiệu là Là người có kiến thức sâu rộng, am hiểu văn hoá dân tộc và - Tác phẩm chữ Hán: 
 Thanh Hiên (1765- 1820), quê văn chương Trung Quốc. Cuộc đời từng trải, đi nhiều, tiếp Thanh Hiên thi tập, Bắc 
 ở xã Tiên Điền, huyện Nghi xúc nhiều đã tạo cho Nguyễn Du một vốn sống phong phú và hành tạp lục, Nam trung tạp 
 Xuân, tỉnh Hà Tĩnh. niềm cảm thông sâu sắc với những đau khổ của nhân dân. ngâm.
 - Ông sinh ra trong một gia Nguyễn Du là một thiên tài văn học, là đại thi hào dân tộc, là - Tác phẩm chữ Nôm: 
 đình quí tộc có nhiều đời làm danh nhân văn hoá thế giới và là một nhà nhân đạo chủ nghĩa Truyện Kiều, Văn chiêu 
 quan và có truyền thống văn lớn. hồn, Văn tế sống hai cô gái 
 học, cha ông là Nguyễn Trường Lưu ..
 Nghiễm làm đến chức tể 
 tướng. Bản thân ông cũng thi 
 đậu tam trường và làm quan 
 dưới triều Lê và Nguyễn. Có 
 cuộc đời từng trải, từng chạy 
 vào Nam theo Nguyễn ánh, bị 
 bắt giam rồi được thả. Khi làm 
 quan dưới triều Nguyễn được 
 cử làm chánh sứ đi Trung 
 Quốc 2 lần, nhưng lần thứ 2 
 chưa kịp đi thì bị bệnh mất tại 
 Huế.
Nguyễn Sinh 1822 mất 1888, quê cha ở - Là tấm gương sáng ngời về lòng yêu nước và tinh thần bất Dương Từ- Hà Mậu, 
Đình Chiểu Phong Điền- Thừa Thiên Huế, khuất chống giặc ngoại xâm. Ông là nhà thơ lớn của dân tộc, Truyện Lục Vân Tiên, Văn 
 quê mẹ ở làng Tân Khánh, phủ nhà thơ yêu nước. tế nghĩa sĩ Cần Giuộc, Văn 
 Tân Bình, tỉnh Gia Định (nay - Thơ văn của ông mang phong cách của người dân Nam Bộ, tế Trương Định 
 là TP Hồ Chí Minh). Xuất là vũ khí chiến đấu sắc bén.
 thân từ một gia đình quan lại 
 nhỏ, cuộc đời ông gặp nhiều 
 bất hạnh, khổ đau nhưng với ý 
 chí và nghị lực mạnh mẽ, sống Đề cương ôn tập học kì I – Ngữ văn 9 – Năm học 2016-2017
 ------------Trường THCS Lê Hồng Phong------------
 vươn lên số phận, có ích cho 
 đời.
Chính Hữu Tên thật là Trần Đình Đắc - Là nhà thơ quân đội, tham gia cả hai cuộc kháng chiến Tập thơ: Đầu súng trăng 
 (1926- 2007) quê ở Can Lộc- chống Pháp và chống Mĩ. Ông được nhà nước trao tặng Giải treo (1966)
 Hà tĩnh. Năm 1946 ông gia thưởng Hồ Chí Minh về văn học nghệ thuật (2000)
 nhập trung đoàn thủ đô. - Thơ ông thường viết về người lính và chiến tranh, với cảm 
 xúc dồn nén, ngôn ngữ và hình ảnh chọn lọc, hàm súc. 
Phạm Tiến - Sinh năm 1941 mất 2007, - Thuộc thế hệ nhà thơ trưởng thành trong kháng chiến Vầng trăng quầng lửa 
Duật quê ở Thanh Ba- Phú Thọ. chống Mĩ. (1970), Thơ một chặng 
 - Thơ ông thường thường tập trung thể hiện hình ảnh thế hệ đường (1971) ở hai đầu núi 
 trẻ trong cuộc kháng chiến chống Mĩ với giọng điệu sôi nổi, (19981) Tuyển tập Phạm 
 trẻ trung hồn nhiên, tinh nghịch mà sâu sắc. Tiến Duật (2007)...
Huy Cận Tên thật là Cù Huy Cận (1919- - Là một trong những cây bút nổi tiếng trong phong trào Thơ Lửa thiêng (1940), Vũ trụ 
 2005), quê ở làng Ân Phú- Vũ mới, đồng thời là một trong những nhà thơ tiêu biểu của nền ca (1942), Trời mỗi ngày 
 Quang- Hà Tĩnh. thơ Hiện đại Việt Nam. Huy Cận được tặng Giải thưởng Hồ lại sáng (1958), Đất nở hoa 
 Chí Minh về VHNT (1996) (1960) 
 - Cảm hứng chính trong trong sáng tác của ông là cảm hứng 
 về thiên nhiên, vũ trụ và cảm hứng về con người lao động.
Bằng Việt Tên khai sinh là Nguyễn Việt - Thuộc thế hệ nhà thơ trưởng thành trong thời kì kháng Tập thơ: Hương cây- Bếp 
 Bằng sinh 1941, quê ở Thạch chiến chống Mĩ. Từng là Chủ tịch Hội liên hiệp VHNT Hà lửa (Bằng Việt - Lưu 
 Thất- Hà Tây. Nội. Quang Vũ)
 - Thơ của Bằng Việt thường khai thác những kỉ niệm và gợi Những gương mặt, những 
 ước mơ của tuổi trẻ với giọng thơ trầm lắng, mượt mà, trong khoảng trời (1973). Khoảng 
 trẻo, ttràn đầy cảm xúc. cách giữa lời (1983), Cát 
 sáng (1986), Bếp lửa- 
 Khoảng trời (1988)
Nguyễn Sinh năm 1943, quê ở xã - Là nhà thơ trưởng thành trong cuộc kháng chiến chống Mĩ, Trường ca Mặt đường khát 
Khoa Điềm Phong Hoà- Phong Điền tỉnh từng là Tổng thư kí Hội nhà văn Việt Nam, từ năm 2000 ông vọng, Đất nước .
 Thừa Thiên- Huế. giữ cương vị Uỷ viên Bộ Chính trị, Trưởng ban tư tưởng văn 
 hoá Trung ương. Đề cương ôn tập học kì I – Ngữ văn 9 – Năm học 2016-2017
 ------------Trường THCS Lê Hồng Phong------------
 - Thơ ông giàu chất suy tư, dồn nén cảm xúc, thể hiện tâm tư 
 của người trí thức tham gia vào cuộc chiến đấu của nhân dân.
Nguyễn Tên khai sinh là Nguyễn Duy - Là nhà thơ quân đội, trưởng thành trong kháng chiến chống Các tập thơ Cát trắng, ánh 
Duy Nhuệ sinh năm 1948, quê ở Mĩ cứu nước. Được trao giải Nhất cuộc thi thơ Báo Văn trăng 
 Quảng Xá nay là phường nghệ năm 1972- 1973.
 Đông Vệ, thành phố Thanh - Thơ ông thường giàu chất triết lí, thiên về chiều sâu nội tâm 
 Hoá. với những trăn trở day dứt suy tư.
Kim Lân Tên khai sinh là Nguyễn Văn - Là nhà văn có sở trường viết truyện ngắn, là người am hiểu Con chó xấu xí, Nên vợ nên 
 Tài (1920- 2007), quê ở Từ và gắn bó với nông thôn và người nông dân. chồng, Vợ nhặt 
 Sơn, tỉnh Bắc Ninh.. - Đề tài chính trong sáng tác của Kim Lân là sinh hoạt làng 
 quê và cảnh ngộ của người nông dân sau luỹ tre làng.
Nguyễn Sinh 1925 mất 1991, quê ở - Là cây bút chuyên viết truyện ngắn và kí từ thời kháng - Kí: Bát cơm cụ Hồ (1952, 
Thành Duy Xuyên, tỉnh Quảng Nam. chiến chống thực dân Pháp. Gió bấc gió nồm (1956) 
Long - Truyện của ông thường giàu chất thơ trong trẻo, nhẹ nhàng, - Truyện: Chuyện nhà 
 thể hiện khả năng cảm nhận đời sống phong phú. chuyện xưởng (1962) 
 Trong gió bão (1963) Tiếng 
 gọi (1966), Giữa trong 
 xanh (1972) 
Nguyễn Sinh năm 1932, quê ở huyện - Là một nhà văn Nam Bộ, am hiểu và gắn bó với mảnh đất Đất lửa, Cánh đồng hoang, 
Quang Chợ Mới, tỉnh An Giang. Nam Bộ. Mùa gió chướng, Chiếc 
Sáng - Sáng tác của ông chủ yếu tập trung viết về cuộc sống và lược ngà 
 con người Nam Bộ trong chiến tranh và sau hoà bình. Đề cương ôn tập học kì I – Ngữ văn 9 – Năm học 2016-2017
 ------------Trường THCS Lê Hồng Phong------------
 HỆ THỐNG HOÁ KIẾN THỨC VỀ TRUYỆN HIỆN ĐẠI VIỆT NAM
 (TÓM TẮT, TÌNH HUỐNG TRUYỆN, NGÔI KỂ) - (NV9)
 Truyện Tóm tắt Tình huống Tác dụng Ngôi kể Tác dụng
Làng (Kim lân) - Trong kháng chiến, ông Hai- người làng Chợ Dầu, Tin xấu về Tình yêu Ngôi thứ Không gian 
 buộc phải rời làng. ở nơi tản cư, ông luôn nhớ và tự hào làng chợ Dầu làng và tình 3, theo truyện được mở 
 về làng mình, ông vui với những tin kháng chiến qua theo giặc đã yêu nước cái nhìn rộng hơn, tính 
 các bản thông tin. Ông lấy làm vui sướng và hãnh diện làm ông Hai được biểu và giọng khách quan của 
 về tinh thần anh dũng kháng chiến của dân làng... dằn vặt, khổ sở hiện rõ nét điệu của hiện thực dường 
 - Gặp những người dưới xuôi lên, qua trò chuyện nghe đến khi sự thật và sâu sắc. nhân vật như được tăng 
 tin làng mình theo Việt gian, ông Hai sững sờ vừa xấu đựơc sáng tỏ. ông Hai cường hơn; người 
 hổ vừa căm. kể dễ dàng linh 
 - Chỉ khi tin này được cải chính, ông mới trở lại vui vẻ, hoạt điều khiển 
 phấn chấn và càng tự hào về làng của mình. mạch kể.
Lặng lẽ Sa Pa - Truyện kể về một chuyến đi thực tế ở Lào Cai của Cuộc gặp gỡ Phẩm chât Ngôi thứ Điểm nhìn trần 
(Nguyễn người hoạ sĩ và cuộc sống, công việc của người thanh bất ngờ giữa ba của các 3, đặt thuật đặt vào nhân 
Thành Long) niên trẻ trên đỉnh Yên Sơn. Qua trò chuyện, người hoạ người trên đỉnh nhân vật vào nhân vật ông hoạ sĩ, có 
 sĩ và cô gái biết anh thanh niên là “người cô độc nhất Yên Sơn được bộc lộ vật ông đoạn là cô kĩ sư, 
 thế gian”, anh làm công tác khí tượng kiêm vật lí địa 2600m. rõ nét đặc hoạ sĩ. làm cho câu 
 cầu. biệt là nhân chuyện vừa có 
 - Với tình yêu cuộc sống, lòng say mê công việc anh vật anh tính chân thực, 
 thanh niên đã tạo cho mình một cuộc sống đẹp và không thanh niên khách quan, vừa 
 cô đơn... tạo điều kiện 
 - Cuộc gặp gỡ và trò chuyện vui vẻ của bác lái xe, thuận lợi làm nổi 
 người hoạ sĩ, cô kĩ sư trẻ và anh thanh niên về cuộc bật chất trữ tình.
 sống, công việc...Anh thanh niên biếu quà cho bác lái 
 xe, tặng hoa cho cô gái trước căn nhà gọn gàng, ngăn 
 nắp với bàn ghế, tủ sách, biểu đồ, thống kê đã làm cho 
 những người khách thích thú và hẹn ngày sẽ trở lại... Đề cương ôn tập học kì I – Ngữ văn 9 – Năm học 2016-2017
 ------------Trường THCS Lê Hồng Phong------------
 - Chia tay nhau, nhưng hình ảnh về con người, cuộc 
 sống của anh thanh niên đã để lại trong họ niềm cảm 
 phục và mến yêu...
Chiếc lược ngà Truyện kể về tình cảm cha con ông Sáu trong chiến Ông Sáu về Làm cho Ngôi thứ Câu chuyện trở 
(Nguyễn tranh chống Mĩ. Ông Sáu xa nhà đi kháng chiến, mãi thăm vợ con, câu chuyện nhất; nên chân thực 
Quang Sáng) cho đến khi con gái (bé Thu) lên 8 tuổi ông mới có dịp con kiêm quyết trở nên bất Nhân vật hơn, gần gũi hơn 
 về thăm nhà và thăm con với tất cả lòng mong nhớ của không nhận ba; ngờ, hấp người kể qua cái nhìn và 
 mình... đến lúc nhận dẫn nhưng chuyện giọng điệu của 
 - Khi gặp ông Sáu, bé Thu không chịu nhận ông là cha thì đã phải vẫn chân xưng chính người 
 của mình, vì vết sẹo trên mặt đã làm cho ông không chia tay; đến thực vì phù “tôi” chứng kiến câu 
 giống với người cha trong bức ảnh mà em đã biết. Bé lúc hy sinh ông hợp với lô (bác Ba) chuyện.
 Thu đã cư xử với ông Sáu như một người xa lạ... Sáu vẫn không gíc cuộc 
 - Đến lúc bé Thu nhận ông Sáu là người cha thân yêu được gặp lại bé sống thời 
 của mình thì cũng là lúc ông phải chia tay con trở lại Thu lần nào chiến tranh 
 chiến khu, tình cảm cha con trogn bé Thu trỗi dậy một và tính cách 
 cách mãnh liệt, thiết tha. Trước lúc chia tay, bé Thu dặn các nhân 
 ông Sáu làm cho mình một chiếc lược bằng ngà voi... vật. Nguyên 
 - Nhớ lời dặn của con, ở chiến khu, ông Sáu đã dành nhân được lí 
 tình cảm thương yêu của mìnhh để làm một chiếc lược giải thú vị 
 ngà tặng con gái yêu của mình. Những trong một trận (cái thẹo)
 càn, ông đã hy sinh. Trước lúc nhắm mắt, ông đã trao 
 cây lược cho một người đồng đội nhờ về trao tận tay 
 cho bé Thu... Đề cương ôn tập học kì I – Ngữ văn 9 – Năm học 2016-2017
 ------------Trường THCS Lê Hồng Phong------------
 PHẦN C: TẬP LÀM VĂN
I. ÔN LẠI KIẾN THỨC VỀ VĂN TỰ SỰ:
 Chú ý các đề trong sách giáo khoa (xem lại các đề đã lập dàn ý và ôn luyện trong chương trình)
II.LẬP DÀN Ý SƠ LƯỢC CHO MỘT SỐ ĐỀ BÀI PHÂN TÍCH NHÂN VẬT VÀ TÁC PHẨM:
 Tác phẩm 
 (đoạn Luận điểm- luận cứ cơ bản
 trích)
 Chuyện * Giá trị nội dung:
 người con - Giá trị hiện thực:
 gái Nam + Tác phẩm đề cập tới số phận bi kịch của một người phụ nữ dưới chế độ phong kiến qua nhân vật Vũ Nương.
 Xương + Phản ánh hiện thực về xã hội phong kiến Việt Nam bất công, vô lí.
 (Nguyễn - Giá trị nhân đạo:
 Dữ) + Ca ngợi, trân trọng vẻ đẹp của người phụ nữ thông qua hình tượng nhân vật Vũ Nương.
 + Thương cảm cho số phận đau khổ bi kịch của người phụ nữ dưới chế độ p/k qua nhân vật Vũ Nương.
 + Lên tiếng tố cáo xã hội phong kiến bất công tàn bạo.
 + Đề cao nhân nghĩa “ở hiền gặp lành” qua phần kết thúc có hậu.
 * Nhân vật Vũ Nương:
 - Vũ Nương là người phụ nữ thuỳ mị, nết na, lại thêm tư dung tốt đẹp.
 + Khi chồng ở nhà nàng hết mực giữ gìn khuôn phép, gia đình êm ấm hoà thuận.
 + Khi chồng đi lính nàng ở nhà nuôi dạy con thơ, chăm sóc mẹ già.
 + Trước sau vẫn trọn tình, vẹn nghĩa, thuỷ chung.
 - Vũ Nương có số phận đau khổ, oan khuất..
 + Sống cô đơn trong cảnh thiếu phụ vắng chồng.
 + Bị chồng nghi oan, ruồng rẫy và đánh đuổi đi.
 + Tự vẫn ở bến sông Hoàng Giang.
 Chuyện cũ * Thói ăn chơi xa xỉ, vô độ của chúa Thịnh Vương (Trịnh Sâm) và các quan hầu cận trong phủ chúa.
 trong phủ - Chúa cho xây dựng nhiều cung điện, đình đài ở các nơi để thoả mãn ý thích “đi chơi ngắm cảnh đẹp”, ý thích đó cứ 
 chúa Trịnh triền miên, nối tiếp đến không cùng, hao tiền tốn của. Đề cương ôn tập học kì I – Ngữ văn 9 – Năm học 2016-2017
 ------------Trường THCS Lê Hồng Phong------------
(Phạm - Những cuộc rong chơi của chúa Thịnh Vương diễn ra thường xuyên “tháng 3, 4 lần” huy động rất đông người hầu hạ, 
Đình Hổ) các nội thần, các quan hộ giá nhạc công...bày ra nhiều trò giải trí lố lăng và tốn kém.
 - Thú chơi cây cảnh: trong phủ chúa với bao nhiêu “trân cầm dị thú, cổ mộc quái thạch” điểm xuyết bày vẽ ra hình non 
 bộ trông như bến bể đầu non...
 * Thói tham lam, nhũng nhiễu của quan lại trong phủ chúa.
 - Dùng thủ đoạn “nhờ gió bẻ măng” ra doạ dẫm, cướp bóc của dân.
 - Lập mưu đêm đến cho tay chân sai lính lẻn vào “lấy phăng đi, rồi buộc cho tội đem giấu vật cung phụng để doạ giẫm 
 lấy tiền”.
 - Ngang ngược “phá nhà, huỷ tường” của dân để khiêng hòn đá hoặc cây cối mà chúng cướp được.
Hoàng Lê * Hình tượng người anh hùng áo vải Nguyễn Huệ- Quang Trung.
nhất thống - Nguyễn Huệ là người có lòng yêu nước nồng nàn.
chí (Ngô + Căm thù và có ý chí quyết tâm diệt giặc 
gia văn + Lời chỉ dụ.
phái) - Quang Trung là người quyết đoán, trí thông minh sáng suốt, có tài mưu lược và cầm quân.
 + Tự mình “đốc suất đại binh” ra Bắc, tuyển mộ quân sĩ và mở cuộc duyệt binh lớn, đích thân dụ tướng sĩ, định kế 
 hoạch tấn công vào đúng dịp Tết Nguyên Đán.
 + Có tài phán đoán, tài điều binh khiển tướng.
 + Chiến thuật linh hoạt, xuất quỷ nhập thần, biết tập trung vào những
 khâu hiểm yếu, then chốt.
 + Có tầm nhìn chiến lược, trước khi tiến công đánh giặc đã định được ngày chiến thắng.
 -> Nguyễn Huệ- Quang Trung tiêu biểu cho truyền thống yêu nước, nhân nghĩa, anh hùng dân tộc.
 * Bộ mặt bọn xâm lược, bọn bán nước và sự thất bại của chúng.
 - Bản chất kiêu căng, tự phụ nhưng rất hèn nhát của bọn xâm lược, thể hiện qua nhân vật Tôn Sĩ Nghị và một số tướng 
 của y.
 - Số phận bi đát của bọn vua quan bán nước hại dân.
Chị em * Giới thiệu khái quát nét đẹp chung và riêng của hai chị em Thuý Vân và Thuý Kiều.
Thuý Kiều + Vẻ đẹp về hình dáng (mai cốt cách), vẻ đẹp về tâm hồn (tuyết tinh thần)-> hoàn mĩ “mười phân vẹn mười”
(Truyện + Mỗi người có vẻ đẹp riêng.
Kiều- * Nhan sắc củaThuý Vân:
Nguyễn + Vẻ đẹp cao sang, quí phái “trang trọng khác vời”: khuôn mặt, nét ngài, tiếng cười, giọng nói, mái tóc, làn da được so Đề cương ôn tập học kì I – Ngữ văn 9 – Năm học 2016-2017
 ------------Trường THCS Lê Hồng Phong------------
Du) sánh với trăng, hoa, mây tuyết-> vẻ đẹp phúc hậu đoan trang.
 + Vẻ đẹp gần gũi với thiên nhiên, hoà hợp với thiên nhiên-> số phận bình lặng suôn sẻ.
 * Vẻ đẹp của Thuý Kiều:
 + Đẹp sắc sảo, mặn mà (trí tuệ và tâm hồn), đẹp nghiêng nước, nghiêng thành.
 + Đẹp đến nỗi thiên nhiên phải ghen ghét, đố kị-> số phận đau khổ, truân chuyên, sóng gió.
 + Thuý Kiều là con người đa tài, hoàn thiện, xuất chúng.
 + Trái tim đa sầu, đa cảm.
Cảnh ngày * Khung cảnh mùa xuân bát ngát, tràn đầy sức sống.
xuân + Nền xanh ngút mắt, điểm vài bông lê trằng-> màu sắc hài hoà, sống động mới mẻ, tinh khiết.
(Truyện + Bút pháp ước lệ cổ điển: pha màu hài hoà.
Kiều- * Không khí lễ hội đông vui, náo nhiệt, nét văn hoá truyền thống.
Nguyễn - Lễ tảo mộ
Du) - Hội đạp thanh
 *Cảnh thiên nhiên buổi chiều đẹp nhưng thoáng buồn có dáng người buâng khuâng, bịn rịn, xao xuyến.
Kiều ở lầu * Thiên nhiên hoang vắng, bao la đến rợn ngợp; sự cô đơn trơ trọi, cay đắng, xót xa của Thuý kiều.
Ngưng * Tâm trạng đau buồn, lo lắng sợ hãi của Thuý Kiều: nỗi buồn trào dâng, lan toả vào thiên nhiên như từng đợt sóng.
Bích + Cửa bể chiều hôm: bơ vơ, lạc lõng.
(Nguyễn + Thuyền ai thấp thoáng xa xa: vô định.
Du) + Ngọn nước mới sa, hoa trôi: tương lai mờ mịt, không sức sống.
 + Tiếng sóng: sợ hãi, dự cảm về cuộc sống.
 + Buồn trông: điệp từ-> nỗi buồn dằng dặc, triền miên, liên tiếp...
Lục Vân * Hình ảnh Lục Vân Tiên - người anh hùng nghĩa hiệp
Tiên cứu - Là anh hùng tài năng có tấm lòng vì nghĩa vong thân.
kiều - Là con người chính trực, hào hiệp, trọng nghĩa khinh tài, từ tâm nhân hậu.
Nguyệt - Là người có lý tưởng sống sống cao đẹp : “ Nhớ câu kiến nghĩa bất vi, Làm người thế ấy cũng phi anh hùng”.
Nga * Hình ảnh Kiều Nguyệt Nga:
(Truyện - Là cô gái khuê các, thuỳ mị nết na, có học thức .
Lục Vân - Là người rất mực đằm thắm và trọng ân tình.
Tiên- 
Nguyễn