Đề thi Ngữ văn Lớp 11 - Kỳ thi chọn học sinh giỏi trường - Trường THPT Hà Huy Tập

 SỞ GD& ĐT NGHỆ AN KỲ THI CHỌN HỌC SINH GIỎI TRƯỜNG NĂM HỌC 2016-2017
 TRƯỜNG THPT HÀ HUY TẬP Môn thi: NGỮ VĂN- LỚP 11 
 Thời gian làm bài: 150 phút (không kể thời gian phát đề) 
Câu 1 (4,0 điểm)
 Đọc đoạn trích và thực hiện các yêu cầu ở dưới:
 Narziss là một chàng trai rất xinh đẹp. Vẻ đẹp của chàng khiến các nữ thần phải say mê, đắm 
đuối. Nhưng chàng không hề để tâm hay đáp lại một ai. Ngày ngày, chàng soi mặt trên hồ nước để tự 
chiêm ngưỡng sắc đẹp của mình. Chàng say mê mình đến nỗi một ngày kia nghiêng quá đà, ngã xuống 
hồ và chết đuối. Từ nơi đó mọc lên một bông hoa đẹp mang tên Narziss, đó là hoa thuỷ tiên. 
 (Lược dẫn theo Nhà giả kim, Paolo Coelho, NXB Văn học, 2015, tr 11)
1. Xác định phương thức biểu đạt chính được sử dụng trong đoạn trích. (0,5 điểm)
2. Hãy đặt nhan đề cho đoạn trích. (0,5 điểm)
3. Nêu nội dung đoạn trích. (1,0 điểm)
4. Từ câu chuyện về chàng Narziss, nếu được phép giải thích ý nghĩa cho các loài hoa, anh/chị sẽ nói 
như thế nào về hoa thuỷ tiên? (2,0 điểm)
Câu 2. (6,0 điểm)
 Suy nghĩ của anh /chị về nhan đề quyển sách trên.
Câu 3. (10,0 điểm)
 Về văn học trào phúng, có ý kiến cho rằng: “Đó là một khái niệm bao trùm lĩnh vực văn học của 
tiếng cười”
 (Từ điển thuật ngữ văn học, Nhiều tác giả, NXB Giáo dục, 2008, tr 303)
 Cảm nhận của anh/chị về tiếng cười của Vũ Trọng Phụng trong đoạn trích Hạnh phúc của một 
tang gia (trích Số đỏ)
 ----------------------Hết----------------- - Chàng Narziss được yêu mến , say mê nhưng không hề để tâm hay đáp lại một ai đó là một người lạnh lùng, 
vô tình.
- Chàng tự chiêm ngưỡng sắc đẹp của mình, say mê mình đó là một con người chỉ biết yêu bản thân
Như vậy, hoa thuỷ tiên có thể là là biểu tượng cho những kẻ lạnh lùng, ích kỉ 
Giám khảo lưu ý: đây là ý nghĩa do hình tượng văn học gợi ra; đáp án không nêu ý nghĩa của hoa thuỷ tiên trong 
đời sống
- Điểm 2,0: nêu được đầy đủ các ý trên, có thể có thêm một số ý nghia khác, miễn là hợp lí
- Điểm 1,0 : nêu được nửa số ý
- Điểm 0: phương án khác (không căn cứ và nội dung đoạn trích)
Câu 2. (6,0 điểm)
Yêu cầu về kĩ năng:
 - Thí sinh biết cách làm một bài văn nghị luận xã hội.
 - Xây dựng bố cục rõ ràng, hệ thống lập luận chặt chẽ, diễn đạt trôi chảy, không mắc lỗi chính tả, dùng từ và 
ngữ pháp.
Yêu cầu về kiến thức:
 Đây là dạng đề mở. Thí sinh có thể trình bày suy nghĩ của mình theo nhiều cách khác nhau nhưng cần đảm 
bảo được những ý cơ bản sau:
 1. Giải thích ý kiến
 - "hướng gió" là những điều kiện khách quan, là hoàn cảnh xã hội nhiều biến động thử thách
 - điều khiển cánh buồm: là hành động của bản thân, yếu tố chủ quan thuộc về con người
 con người không thay đổi được hoàn cảnh thì phải biết tính toán, hành động khắc phục hoàn cảnh hoặc 
lợi dụng hoàn cảnh để hoàn thành mục tiêu, để đạt được thành công. 
 Ý kiến trên đề cao vai trò chủ quan của con người trước các điều kiện khách quan của cuộc sống
 2. Bàn luận
 * Đây là ý kiến đúng đắn: Sự thành công hay thất bại trong cuộc đời mỗi người là do chính bản thân người ấy 
quyết định.
- Hoàn cảnh khách quan là yếu tố ngoài bản thân nên rất khó tác động, trừ các bậc vĩ nhân, không phải tất cả mọi 
người đều có thể thay đổi hoàn cảnh, cũng không phải hoàn cảnh luôn là điều kiện thuận lợi cho con người. Nếu 
trong hoàn cảnh khó khăn thử thách mà con người biết vượt lên, biết tự điều chỉnh tư duy, hành động để ứng phó 
với các yếu tố bất lợi thì sẽ đi đúng hướng và đến được cái đích cần đến. 
- Dù hoàn cảnh có thuận lợi nhưng nếu con người không biết nắm bắt cơ hội, không tận dụng được sự hỗ trợ của 
các yếu tố khách quan thì sẽ không vươn tới được ước mơ.
* Mở rộng: Không thể phủ nhận vai trò của hoàn cảnh sống, của các điều kiện khách quan trong sự thành bại của 
con người.
 Gặp điều kiện thuận lợi sẽ được "thuận buồm xuôi gió", gặp "cuồng phong" dễ bị cuốn đến chỗ thảm bại.
3. Bài học nhận thức và hành động - Xây dựng tình huống trào phúng cơ bản: hạnh phúc của gia đình có tang
- Xây dựng hình tượng đám đông bằng nghệ thuật biếm hoạ: cường điệu, nói ngược, tạo chi tiết nghệ thuật đặc 
sắc
- Sử dụng lời văn:
+ Đặt câu chứa đựng mâu thuẫn, nghịch lí (giữa hai vế trong một câu, giữa hai câu gần nhau)
+ Tạo giọng văn hài hước
 4. Đánh giá
- Hạnh phúc của một tang gia là chương truyện đặc sắc của tiểu thuyết: chương truyện đã hội đủ các nhân vật của 
toàn tiểu thuyết và đã thu nhỏ bộ mặt xã hội tư sản thành thị với tất cả bản chất xấu xa của nó: háo danh, hám lợi, 
giả tạo, rởm đời, vô văn hoá và bao trùm là thói đạo đức giả 
- Chương truyện cũng tiêu biểu cho bút pháp trào phúng của Vũ Trọng Phụng nói riêng, của văn học trào phúng 
nói chung
Cách cho điểm:
 - Điểm 9-10: Khai thác ý phong phú, sâu sắc, đúng hướng. Trình bày mạch lạc, dẫn chứng hợp lí, rõ ràng, 
thuyết phục, có sức sáng tạo; hành văn trong sáng, có cảm xúc, hình ảnh.
 - Điểm 7-8: Đáp ứng được phần lớn các yêu cầu trên Văn trôi chảy, mạch tư duy rõ ràng; không mắc lỗi 
chính tả, ngữ pháp và dùng từ.
 - Điểm 5-6: Hiểu vấn đề, đã giải quyết được ý chính yếu  Văn khá trôi chảy, mắc vài ba lỗi chính tả, 
ngữ pháp cơ bản.
 - Điểm 3-4: Hiểu vấn đề nhưng giải thích lúng túng, mắc nhiều lỗi chính tả, diễn đạt.
 - Điểm dưới 3: Còn non kém về nhiều mặt.