Giáo án Ngữ văn 10 - Tiết 83+84: Hồi trống Cổ Thành - Năm học 2020-2021

 Trường THPT Đức Thọ GV: Nguyễn Thị Tú Anh
 Ngày soạn: 19/3/2021
Tiết 83,84 HỒI TRỐNG CỔ THÀNH
 ( Trích “Tam Quốc Diễn Nghĩa” )
 - La Quán Trung –
I- Mục tiêu bài học. 
1. Kiến thức: Giúp học sinh:
- Hiểu được tính cách bộc trực, ngay thẳng của Trương Phi cũng như tình nghĩa “ vườn 
đào” cao đẹp, keo sơn gắn bó của ba anh em kết nghĩa – một biểu hiện riêng biệt của 
lòng trung nghĩa.
- Cảm nhận được không khí chiến trận qua đoạn trích
2. Kĩ năng:
 - Tìm hiểu văn bản thuộc thể tiểu thuyết chương hồi
- Phân tích, rút ra đặc điểm tính cách nahan vật
3. Về thái độ, phẩm chất
a. Thái độ: Rèn lối sống ngay thẳng, bộc trực, trung nghiã
.b. Phẩm chất 
 + Sống yêu thương:
 + Sống tự chủ.
 + Sống trách nhiệm. 
4. Về phát triển năng lực
a. Phát triển năng lực chung
- Năng lực tự học, năng lực sáng tạo, năng lực giải quyết vấn đề, năng lực thẩm mĩ, 
năng lực hợp tác, năng lực công nghệ thông tin và truyền thông.
b. Năng lực riêng
- Năng lực đọc hiểu văn bản, năng lực cảm thụ thơ văn, năng lực tự nhận thức, năng lực 
giải quyết một số vấn đề đặt ra từ văn bản. 
II- Chuẩn bị của GV và HS:
+ Chuẩn bị của giáo viên: Giáo án/thiết kế bài học. Các slides trình chiếu (nếu có). Các 
phiếu học tập, bao gồm: các sơ đồ để HS điền thông tin, các bài tập dùng để kiểm tra, 
đánh giá HS trong quá trình đọc hiểu.
+ Chuẩn bị của học sinh: Chuẩn bị bài ở nhà theo các yêu cầu sau: Đọc trước bài trong 
SGK Ngữ văn 10, Tập 2. Soạn bài theo hệ thống câu hỏi hướng dẫn tìm hiểu cuối bài. 
Các sản phẩm chuẩn bị được giao
III- Tiến trình bài học 
 HOAT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG:
 Hoạt động của GV và HS Nội dung kiến thức cần đạt
 - Video * Bước 1: Giao nhiệm vụ
 - Kĩ thuật đặt câu hỏi - Xem video clip và trả lời câu hỏi sau: Đoạn 
 video nói đến những tác phẩm văn học nào? 
 Ở đâu? Ra đời trong thời gian nào?
 *HS thực hiện nhiệm vụ: trả lời, bổ sung
Giáo án ngữ văn cơ bản 10 1 Trường THPT Đức Thọ GV: Nguyễn Thị Tú Anh
 hình ảnh tư liệu trên màn hình máy -> được đánh giá là một trong 4 bộ tiểu 
 chiếu cung cấp cho các em những thuyết cổ điển mẫu mực nổi tiếng của Trung 
 hiểu biết cơ bản gì về tác giả La Quốc
 Quán Trung và tác phẩm “ Tam 3. Đoạn trích “ Hồi trống Cổ Thành” 
 quốc diễn nghĩa” , Đoạn trích “ Vị trí đoạn trích
 Hồi trống Cổ Thành” Thuộc nửa sau hồi 28-> là 1 trong những 
 Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ đoạn hay nhất của tác phẩm. 
 * Hoạt động cá nhân: Mỗi cá nhân 
 đọc phần tiểu dẫn trong SGK, quan 
 sát thông tin trên máy chiếu. 
 - HS trả lời câu hỏi.
 - Gv quan sát, hỗ trợ, tư vấn
 Bước 3: Nhận xét, đánh giá kết 
 quả thực hiện nhiệm vụ
 GV: nhận xét đánh giá kết quả của 
 các cá nhân, chuẩn hóa kiến thức.
 Thao tác 2: Giáo viên hướng dẫn 
 học sinh đọc hiểu đoạn trích về 
 nhân vật Trương Phi
 - Mục tiêu: Học sinh nắm được 
 hành độn, ngôn ngữ, tính cách 
 nhân vật Trương Phi 
 - Phương tiện: máy chiếu
 - Kĩ thuật dạy học: Công não, 
 phòng tranh, thông tin - phản hồi.
 - Hình thức tổ chức: hoạt động cá 
 nhân II/ Đọc - hiểu văn bản
 - Các bước thực hiện: 1. Đọc- tìm hiểu chú thích
 Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ 2. Tìm hiểu:
 học tập • Hình tượng Trương Phi và Quan 
 GV: Chiếu 1 vài hình ảnh liên quan Công
 đến tác phẩm, tình huống dẫn đến mặc áo giáp, vác mâu 
 đoạn trích, cho HS xem video đoạn lên ngựa
 nhận lời
 trích.. 
 Trương Ta cũng khó nói Quan 
 GV chuyển giao nhiệm vụ:
 Phi tao quyết liều sống Công
 Hình tượng nhân vật Trương Phi chết với mày
 được tác giả khắc hoạ trên phương chẳng nói một lời múa 
 diện nào? long đao xô lại
Giáo án ngữ văn cơ bản 10 3 Trường THPT Đức Thọ GV: Nguyễn Thị Tú Anh
 - Gv quan sát, hỗ trợ, tư vấn
 Bước 4: Nhận xét, đánh giá kết 
 quả thực hiện nhiệm vụ
 GV: nhận xét đánh giá kết quả của 
 các cá nhân, chuẩn hóa kiến thức.
 Thao tác 3: Giáo viên hướng dẫn 
 học sinh đọc hiểu đoạn trích về 
 nhân vật Quan Công.
 - Mục tiêu: Học sinh nắm được 
 hành độn, ngôn ngữ, tính cách 
 nhân vật Quan Công
 - Phương tiện: máy chiếu
 - Kĩ thuật dạy học: Công não, 
 phòng tranh, thông tin - phản hồi.
 - Hình thức tổ chức: hoạt động cá 
 nhân, hoạt động nhóm. 
 - Các bước thực hiện:
 Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ 
 học tập
 GV: Chiếu 1 vài hình ảnh liên quan 
 đến tác phẩm, tình huống dẫn đến 
 đoạn trích, cho HS xem video đoạn 
 trích.. 
 Nhận xét về tính cách của Quan 
 Công ?
 Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ
 * Hoạt động cá nhân: Mỗi cá nhân 
 đọc phần tiểu dẫn trong SGK, quan 
 sát thông tin trên máy chiếu. 
 * Phân tích 2 nhân vật 
 Bước 3: Báo cáo kết quả và thảo 
 luận
 Chi tiết Trương Phi Quan Công
 - HS trả lời câu hỏi.
 - Gv quan sát, hỗ trợ, tư vấn Hoàn - Thất thế, 
 Bước 4: Nhận xét, đánh giá kết cảnh nương nhờ 
 quả thực hiện nhiệm vụ Tào, bảo vệ chị 
 GV: nhận xét đánh giá kết quả của dâu, Thân ở 
 các cá nhân, chuẩn hóa kiến thức. Tào doanh, tâm 
 tại Hán 
 - Khi biết anh ở 
 Nhữ Nam: vượt 
Giáo án ngữ văn cơ bản 10 5 Trường THPT Đức Thọ GV: Nguyễn Thị Tú Anh
 + Thứ 4: Đánh 
 lừa em mình 
 Gian trá
 • Đây là 
 những điều 
 mà Trương 
 Phi tai 
 nghe mắt 
 thấy (theo 
 Tào Tháo, 
 phản bội 
 anh em).
 Khi Nghĩ: QC đem Thanh minh: 
 Sái theo quân đến tất phải đem 
 Dương bắt mình quân mã chứ
 đến Hành động: - Chấp nhận lời 
 múa bát xà mâu thách thức
 hăm hở xông lại - Chưa dứt hồi 
 đâm QC trống chém đầu 
 Yêu cầu: đánh Sái Dương
 ba hồi trống, 
 chém đầu tướng 
 giặc
 => Trương Phi => QC là một 
 hành động như con người có 
 vậy vì Trương tính cách điềm 
 Phi coi Quan đạm, bình tĩnh 
 Công là kẻ trong mọi tình 
 phản bội: phản huống, biết tận 
 bội lời thề kết cụng thời cơ:
 nghĩa vườn + Giữ lời hứa 
 đào, phản bội và cũng là điều 
 lại triều đình kiện đặt ra để 
 nhà Thục, đã ở tự bảo vệ: 
 trong doanh hàng Hán chứ 
 trại Tào, chịu không hàng 
 ân huệ của Tào. Tào, biết tin 
 TP không thể anh ở đâu thì 
 chấp nhận một đi ngay
 kẻ phản bội + Tạm hành 
 như vậy. để bảo vệ chị 
 => nhân vật có dâu
 tính cách nóng + Chấp nhận 
 nảy, bộc trực, điều kiện mà 
 hành động Trương phi 
Giáo án ngữ văn cơ bản 10 7 Trường THPT Đức Thọ GV: Nguyễn Thị Tú Anh
 lên cũng chính là lúc lời giải đáp cho câu hỏi 
 ngay từ đầu đoạn trích được tìm thấy. Nó tạo 
 nên vầng hào quang xung quanh các nhân vật, 
 tôn thêm vẻ đẹp của các anh hùng.
 - Ở đây, tác giả đã cho nhân vật của mình 
 gióng lên ba hồi trống, bản thân nó cũng chứa 
 đựng những ý tưởng. Ba hồi không quá dài 
 mà cũng không quá ngắn, nó vừa đủ dài để 
 cho QC có thể lấy đầu của Sái Dương, vừa đủ 
 ngắn để cho mọi người có thể thấy được tài 
 năng và sức mạnh của QC. Đồng thời, ba hồi 
 trống trận vang lên cũng thể hiện được khí thế 
 hào hùng, âm vang của chiến trận. Thể hiện 
 được cái ý vị của Tam quốc.
 - Hồi trống trong đoạn trích mang nhiều ý 
 nghĩa.
 + Hồi trống thách thức: TP nghi ngờ QC 
 phản bội, lệnh trong ba hồi trống phải chém 
 đầu Sái Dương. Đây là hồi trống để thử thách 
 lòng trung thành của QC, thử thách tài năng 
 của QC. Hồi trống vang lên cũng có nghĩa là 
 QC phải lao vào một cuộc chiến đối mặt với 
 kẻ thù, đối mặt với hiểm nguy và cái chết. 
 Tiếng trống giục giã như hối thúc nhân vật 
 hành động.
 + Hồi trống minh oan: QC đã không ngần 
 ngại chấp nhận lời thách thức của TP để 
 khẳng định lòng trung thành của mình. Bản 
 thân sự dũng cảm đó đã thể hiện được tấm 
 lòng QC. Hơn thế nữa, ngay khi chưa dứt một 
 hồi trống, đầu Sái Dương đã rơi xuống đất, và 
 những tiếng trống tiếp theo đó chính là để 
 minh oan cho QC. 
 + Hồi trống đoàn tụ: Kết thúc ba hồi trống, 
 QC giết tướng giặc, mọi nghi ngờ được hóa 
 giải, và đó là lúc mà các anh hùng đoàn tụ. 
 Hồi trống còn có ý nghĩa như là sự ngợi ca 
 tình nghĩa huynh đệ, ngợi ca tấm lòng trung 
 nghĩa của các anh hùng. Tiếng trống lúc này 
 không còn thúc giục, căng thẳng, vội vã mà 
 tiếng trống như reo vui chúc mừng cuộc hội 
 ngộ của ba anh em.
 => Hồi trống thể hiện không khí hào hùng của 
 chiến trận, là hồi trống thúc giục tinh thần 
 chiến đấu, ca ngợi tài đức của các anh hùng. 
Giáo án ngữ văn cơ bản 10 9 Trường THPT Đức Thọ GV: Nguyễn Thị Tú Anh
 Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ - ít giới thiệu, dẫn dắt -> để nhân vật 
 học tập và sự việc tự bộc lộ .
 GV chuyển giao nhiệm vụ: Em hãy - Xây dựng mâu thuẫn và phát 
 khái quát những nét đặc sắc về nội triển > < chân thực, nhanh, hợp lý, giải quyết 
 dung và nghệ thuật của đoạn trích > < thông minh, có tính thuyết phục.
 Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ
 * Hoạt động cá nhân: Mỗi cá nhân 
 suy nghĩ, tìm ra một nét đặc sắc về 
 nội dung và nghệ thuật.
 - HS trả lời câu hỏi.
 - Gv quan sát, hỗ trợ, tư vấn
 Bước 3: Nhận xét, đánh giá kết 
 quả thực hiện nhiệm vụ
 GV: nhận xét đánh giá kết quả của 
 các cá nhân, chuẩn hóa kiến thức
 HOẠT ĐỘNG 3 – LUYỆN TẬP
 Hoạt động của GV và HS Nội dung kiến thức cần đạt
 PP tổ chức trò chơi *GV giao nhiệm vụ:
 Bài 1: Trò chơi ô chữ Ai nhanh hơn?
 Câu 1: Từ nào thể hiện rõ nhất tính cách 
 Trương Phi?
 Câu 2: Đâu là điều mà nhân vật Trương Phi 
 ghét nhất?
 Câu 3: Sự xuất hiện của nhân vật nào trong 
 đoạn trích khiến mâu thuẫn đẩy lên đến đỉnh 
 điểm?
 Câu 4: Đâu là yếu tố quan trọng nhất khi 
 miêu tả người anh hùng trong tiểu thuyết của 
 La Quán Trung cũng như trong đoạn trích?
 Câu 5: Chữ nào trở thành nguyên tắc ứng xử 
 và ca ngợi phẩm chất các nhân vật trong đoạn 
 trích?
 Bài 2: Dòng nào dưới đây nêu không 
 đúng tính cách Trương Phi?
 A. Nóng nảy cương trực
 B. Tình cảm, hiểu biết
 C. Mềm mỏng, khéo léo 
 D.Lòng dạ ngay thẳng
 Câu 9: Dòng nào nêu không đúng đặc sắc 
 nghệ thuật của đoạn trích? 
 A. Tình huống kịch tính 
Giáo án ngữ văn cơ bản 10 11