Giáo án Ngữ văn 10 - Tiết 88: Phong cách ngôn ngữ nghệ thuật - Năm học 2020-2021 - Nguyễn Thị Tú Anh

 Trường THPT Đức Thọ GV: Nguyễn Thị Tú Anh
 Ngày soạn: 12/4/2021 
Tiết 88 
 PHONG CÁCH NGÔN NGỮ NGHỆ THUẬT
I- Mục tiêu bài học. 
1. Kiến thức: - Nắm được khái niệm ngôn ngữ nghệ thuật, phong cách ngôn ngữ nghệ 
thuật với các đặc trưng cơ bản của nó.
2. Kĩ năng: Có kĩ năng phân tích và sử dụng ngôn ngữ theo phong cách nghệ thuật.
3. Về thái độ, phẩm chất
a. Thái độ:Có thái độ đúng đắn khi sử dụng tiếng Việt.
b. Phẩm chất 
 + Sống yêu thương:
 + Sống tự chủ.
 + Sống trách nhiệm. 
4. Về phát triển năng lực
a. Phát triển năng lực chung
-Năng lực tự học, năng lực sáng tạo, năng lực giải quyết vấn đề, năng lực thẩm mĩ, năng 
lực hợp tác, năng lực công nghệ thông tin và truyền thông.
b. Năng lực riêng
- Năng lực đọc hiểu văn bản, năng lực cảm thụ thơ văn, năng lực tự nhận thức, năng lực 
 giải quyết một số vấn đề đặt ra từ văn bản
II- Chuẩn bị của GV và HS:
+ Chuẩn bị của giáo viên: Giáo án/thiết kế bài học. Các slides trình chiếu (nếu có). Các 
phiếu học tập, bao gồm: các sơ đồ để HS điền thông tin, các bài tập dùng để kiểm tra, 
đánh giá HS trong quá trình đọc hiểu.
+ Chuẩn bị của học sinh: Chuẩn bị bài ở nhà theo các yêu cầu sau: Đọc trước bài trong 
SGK Ngữ văn 10, Tập 2. Soạn bài theo hệ thống câu hỏi hướng dẫn tìm hiểu cuối bài. 
Các sản phẩm chuẩn bị được giao
 III- Tiến trình bài học
 HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG:
 Hoạt động của GV và HS Nội dung bài học
 Bước 1: chuyển giao nhiệm vụ học - Nhận thức được nhiệm vụ cần giải quyết 
 tập của bài học.
 GV cho ví dụ, HS quan sát, phân tích - Tập trung cao và hợp tác tốt để giải quyết 
 nhiệm vụ.
 ví dụ 
 - Có thái độ tích cực, hứng thú.
 Ví Dụ 1: 
 "Sen là cây mọc ở dưới nước, lá to 
 tròn,hoa màu hồng hay trắng, nhị 
 vàng, hạt dùng để ăn.“
Giáo án ngữ văn cơ bản 10 1 Trường THPT Đức Thọ GV: Nguyễn Thị Tú Anh
 GV: Chiếu 1 vài hình ảnh liên 
 quan đến ngôn ngữ nghệ thuật. 
 GV chuyển giao nhiệm vụ: Dựa 
 vào SGK và 1 số thông tin trên 
 hình ảnh, em hãy cho biết:
 + Thể nào là ngôn ngữ nghệ 
 thuật?
 + Có bao nhiêu loại ngôn ngữ 
 nghệ thuật chính?
 + Chức năng của ngôn ngữ nghệ 
 thuật là gì?
 Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ
 * Hoạt động cá nhân: Mỗi cá 
 nhân đọc SGK, quan sát thông 
 tin trên máy chiếu. 
 Học sinh cho biết những thông 
 tin cơ bản về tác giả, tác phẩm 
 vào bảng phụ. 
 - HS trả lời câu hỏi.
 - Gv quan sát, hỗ trợ, tư vấn
 Bước 4: Nhận xét, đánh giá kết II. Phong cách ngôn ngữ nghệ thuật
 quả thực hiện nhiệm vụ 1. Tính hình tượng
 GV: nhận xét đánh giá kết quả *VD: Bài ca dao 
 của các cá nhân, chuẩn hóa kiến “Trong đầm gì đẹp bằng sen,
 thức. Lá xanh bông trắng lại chen nhị vàng.
 *Hoạt động 2: Tìm hiểu chung Nhị vàng, bông trắng, lá xanh,
 về các đặc trưng của ngô ngữ Gần bùn mà chẳng hôi tanh mùi bùn”
 nghệ thuật (Ca dao)
 - Mục tiêu: Học sinh hiểu *Nhận xét :
 đặctrưng của ngôn ngữ nghệ - Hình ảnh: lá xanh, bống trắng, nhị vàng,... hôi 
 thuật tanh, bùn... (cái đẹp hiện thực về loài hoa sen trong 
 - Phương tiện: máy chiếu đầm lầy)
 - Kĩ thuật dạy học: Công não, - Sen: với ý nghĩa là “bản lĩnh của cái đẹp - ngay 
 phòng tranh, thông tin - phản cả ở trong môi trường xấu nó vẫn không bị tha hoá”.
 hồi. *Kết luận:
 - Hình thức tổ chức: hoạt động - Tính hình tượng thể hiện cách diễn đạt thông qua 
 cá nhân một hệ thống các hình ảnh, màu sắc, biểu tượng 
 - Các bước thực hiện: để người đọc dùng tri thức, vốn sống của mình liên 
 Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ tưởng, suy nghĩ và rút ra những bài học nhân sinh 
 học tập nhất định.
Giáo án ngữ văn cơ bản 10 3 Trường THPT Đức Thọ GV: Nguyễn Thị Tú Anh
 * Hoạt động cá nhân: Mỗi cá của cộng đồng vào việc xây dựng hình tượng nghệ 
 nhân đọc SGK, quan sát thông thuật của mỗi nhà văn, nhà thơ.
 tin trên máy chiếu. - Sáng tạo nghệ thuật: là một quá trình hoạt động 
 - ghi lại những thông tin cơ bản mang tính cá nhân, cá thể “ đơn nhất, không lặp lại” 
 về tác giả, tác phẩm vào bảng (không ai giống ai, ngay cả nhà văn, nhà thơ cũng 
 phụ. không được phép lặp lại mình).
 Báo cáo kết quả - Tính cá thể còn tái hiện ở vẻ riêng trong lời nói 
 - HS trả lời câu hỏi. của từng nhân vật trong tác phẩm nghệ thuật.
 - Gv quan sát, hỗ trợ, tư vấn - Tính cá thể cũng tái hiện ở nét riêng trong cách 
 Bước 4: Nhận xét, đánh giá kết diễn đạt từng sự việc, từng hình ảnh, từng tình 
 quả thực hiện nhiệm vụ huống khác nhau trong tác phẩm.
 GV: nhận xét đánh giá kết quả - Tính cá thể hoá tạo cho ngôn ngữ nghệ thuật 
 của các cá nhân, chuẩn hóa kiến những sáng tạo, mới lạ không trùng lặp.
 thức.
 HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP
 Hoạt động của GV - HS Kiến thức cần đạt
 Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ 1. Bài tập 1:
 Các phép tu từ được sử dụng để tạo ra 
 học tập. tính hình tượng cho ngôn ngữ nghệ thuật : so 
 Bước 1: Làm bài tập 1: sánh, ẩn dụ, hoán dụ, chơi chữ, phóng đại
 GV gọi HS đọc yêu cầu và làm - So sánh: 
 bài tập 1 “Áo chàng đỏ tựa ánh pha
 Nhận xét, cung cấp một số dẫn Ngựa chàng sắc trắng như là tuyết in”
 chứng, một số biện pháp tu từ: “Trẻ em như búp trên cành
• Bước 2: Làm bài tập 2 Biết ăn, biết ngủ, học hành là ngoan”
 - Ẩn dụ: “Chỉ có thuyền mới hiểu
 Trả lời yêu cầu bài tập 2: (SGK Biển mênh mông nhường nào”
 tr.101) - Hoán dụ:
 “Bàn tay ta làm nên tất cả
• Bước 3: làm bài tập 3 Có sức người sỏi đá cũng thành cơm”
 Gọi HS đọc và thực hiện yêu cầu 2. Bài tập 2:
 bài tập. Tính hình tượng là đặc trưng cơ bản vì:
 GV lưu ý HS: nêu lí do chọn - Là phương tiện, mục đích sáng tạo nghệ thuật.
 Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ - Trong hình tượng ngôn ngữ đã có những yếu tố 
 gây cảm xúc và truyền cảm
 - HS trả lời câu hỏi. - Cách lựa chọn từ ngữ, sử dụng câu thể hiện có 
 - Gv quan sát, hỗ trợ, tư vấn tính sáng tạo nghệ thuật.
 3. Bài tập 3:
 Bước 3: Nhận xét, đánh giá kết a) canh cánh
 quả thực hiện nhiệm vụ b) rắc – giết
 Giáo án ngữ văn cơ bản 10 5