Giáo án Ngữ văn 11 - Tiết 19: Luyện tập kết hợp các thao tác lập luận phân tích và so sánh - Năm học 2019-2020 - Nguyễn Thị Tú Anh

 Trường THPT Đức Thọ Giáo án Ngữ văn 11
 Ngày soạn: 02/10/2019
 Tiết 19: Làm văn
 LUYỆN TẬP KẾT HỢP CÁC THAO TÁC
 LẬP LUẬN PHÂN TÍCH VÀ SO SÁNH
 A. MỤC TIÊU BÀI HỌC
 1. Kiến thức :
 a/ Nhận biết:Nắm được khái niệm về thao tác, so sánh 
 b/ Thông hiểu:Xác định đúng các thao tác lập luận phân tích, so sánh trong 
những ngữ liệu cho trước 
 c/Vận dụng thấp:Xây dựng được dàn ý cho bài văn nghị luận gắn với các thao 
tác lập luận phân tích, so sánh;
 d/Vận dụng cao:Viết được bài văn nghị luận trong đó vận dụng kết hợp thao 
tác lập luận phân tích, so sánh
 2. Kĩ năng :
 a/ Biết làm: bài có sử dụng thao tác lập luận phân tích, so sánh
 b/ Thông thạo: sử dụng tiếng Việt khi trình bày một bài nghị luận có sử dụng 
thao tác phân tích, so sánh
 3.Thái độ :
 a/ Hình thành thói quen: sử dụng thao tác phân tích, so sánh
 b/ Hình thành tính cách: tự tin khi trình bày kiến thức về kiểu bài văn nghị luận
 c/Hình thành nhân cách: 
 -Biết nhận thức được ý nghĩa của thao tác lập luận trong lĩnh hội tạo lập văn 
bản
 -Có ý thức sử dụng các thao tác lập luận trong giao tiếp ngôn ngữ
 4. Những năng lực cụ thể học sinh cần phát triển: 
 - Năng lực giải quyết vấn đề:HS thể hiện quan điểm cá nhân khi đánh giá các 
đề văn Gv đưa ra, giải quyết được các tình huống GV đưa ra.
 - Năng lực sáng tạo: Biết cách đặt các câu hỏi khác nhau về một đề văn-xác 
định và làm rõ thông tin, ý tưởng mới-phân tích, tóm tắt những thông tin liên quan để 
hoàn thành nội dung kiến thức bài học. Trình bày suy nghĩ và khái quát hóa thành các 
luận điểm.
 -Năng lực hợp tác:thảo luận nhóm để hoàn thành công việc chung, HS biết 
cách lắng nghe người khác, hòa giải bất đồng và giải quyết vấn đề theo hướng dân 
chủ.
 - Năng lực tạo lập văn bản nghị luận.
 B. Chuẩn bị của giáo viên và học sinh
 1. Giáo viên:
 - Phương tiện, thiết bị: 
 + SGK, SGV, Tư liệu Ngữ Văn 11, thiết kế bài học.
 + Máy tính, máy chiếu, loa...
 - PPDH: Phát vấn, thuyết trình, nêu vấn đề, thảo luận nhóm, trò chơi
 2. Học sinh: Sách giáo khoa, bài soạn.
 C. TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC BÀI HỌC
  1. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG 
 Giáo viên: Nguyễn Thị Tú Anh Trường THPT Đức Thọ Giáo án Ngữ văn 11
 Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ tượng.
 Bước 3: HS báo cáo kết quả thực hiện 
 HS Tái hiện kiến thức và trình bày.
 - Ôn lại thao tác lập luận phân tích và lập 
 luận phân tích
 + Cách phân tích: Chia, tách đối tượng 
 thành các yếu tố theo những tiêu chí, quan 
 hệ nhất định 
 + Yêu cầu của phân tích:
 ++Khi phân tích cần chia tách đối tượng 
 thành các yếu tố theo những tiêu chí, quan 
 hệ nhất định (qhệ giữa các yếu tố tạo nên 
 đối tượng, quan hệ nhân quả, qhệ giữa các 
 đối tượng với các đối tượng liên quan, 
 qhệ giữa người phân tích với đối tượng 
 phân tích,...); đồng thời đi sâu vào từng 
 yếu tố, từng khía cạnh, chú ý đến mối 
 quan hệ giữa các yếu tố trong một chỉnh 
 thể thống nhất
 ++ Phân tích cụ thể bao giờ cũng gắn liền 
 với tổng hợp và khái quát
 ++ Khi phân tích bao giờ cũng phải kết 
 hợp giữa nội dung và hình thức.
 - Ôn lại thao tác lập luận phân tích và lập 
 luận so sánh
 + Có hai cách so sánh: so sánh tương 
 đồng và so sánh tương phản.
 + So sánh phải dựa trên cùng một tiêu 
 chí, chung một bình diện, so sánh phải đi 
 đôi với nhận xét, đánh giá thì sự so sánh 
 mới trở nên sâu sắc.
 Bước 4: GV nhận xét, chốt kiến thức
 * Thao tác 1 : II. LUYỆN TẬP 
 Bước 1: GV giao nhiệm vụ 
 HS đọc đoạn trích và trả lời câu hỏi theo 
 thảo luận nhóm. 1. Bài tập 1/tr 120:
 Nhóm 1+2. Bài tập 1/tr 20:
 -Đoạn trích sử dụng những thao tác lập 
 luận nào? minh họa?
 -Mục đích, tác dụng kết hợp các thao tác 
 lập luận đó? 
 - Rút ra kết luận về việc vận dụng kết hợp 
 nhiều thao tác lập luận trong một đoạn 
 văn? 
 Nhóm 3+4. Bài tập 2/tr 20:
 3 Giáo viên: Nguyễn Thị Tú Anh Trường THPT Đức Thọ Giáo án Ngữ văn 11
 là dòng chảy cảm xúc suy nghĩ ). Tâm 
 trạng Liên thể hiện qua mắt nhìn cuả Liên 
 trên cảnh vật.
 b. Liên buồn trước thực tại:
 -Cảnh ngày tàn “ Liên không hiểu 
 sao, nhưng chị thấy lòng buồn man mác 
 trước cái giờ khắc cuả ngày tàn ”;
 - Buồn nuối tiếc quá khứ, buổi tối 
 khi còn ở Hà Nội, Liên được đi chơi, 
 được uống những cốc nuớc lạnh xanh đỏ. 
 Buồn trước cuộc sống lam lũ, tù đọng, 
 nghèo đói, tăm tối. 3. Bài tập 3/tr 121:
 +“ Mấy đứa trẻ con nhà nghèo ở 
 ven chợ cúi lom khom trên mặt đất đi lại 
 tìm Tòi . Chúng nhặt nhạnh thanh nưá 
 thanh tre..Liên trông thấy động long 
 thương nhưng chính chị cũng không có 
 tiền để mà cho chúng nó “
 +“Tất cả phố xá trong huyện bây 
 giờ thu nhỏ lại nơi hàng nước cuả chị Tý ”
 +Mẹ con chị Tý dọn hàng chẳng 
 bán được gì. Hôm nay chợ phiên mà Liên 
 bán hàng “ chẳng ăn thua gì ‘. Gia đình 
 bác xẩm lê la ở dưới đấ , tiếng đàn bầu 
 bần bật trong yên lặng. “Đêm ở trong phố 
 tịch mịch và đầy bóng tối ”.
 c. Liên mơ ước một thế giới khác:
 -Liên thức để chờ tàu là để được 
 nhìn thấy một thế giới khác: thế giới đầy 
 ánh sáng , chuyển động , vui vẻ khác với 
 thế giới tăm tối tù đọng hiện tại;
 “Liên lặng theo mơ tưởng. Hà Nội 
 xa xăm. Hà Nội sáng rực vui vẻ huyên 
 náo. Con tàu như đã đem một chút thế 
 giới khác đi qua. Một thế giới khác hẳn 
 đối với Liên, khác hẳn cái quầng sáng 
 ngọn đèn chị Tý và ánh sáng lửa của bác 
 Siêu. Đêm tối bao bọc xung quanh, đêm 
 của đất quê và ngoài kia, đồng ruộng 
 mênh mang và yên lặng” . 
 - Thạch Lam tập trung miêu tả tâm 
 trạng chờ tàu và cái nhìn cuả Liên lúc 
 đoàn tàu đi qua. Đoàn tàu đến là một “ làn 
 khói bừng sang tắng lên từ xa ”. Khi tàu 
 qua : “các toa đèn sáng trưng.., đồng và 
 kền lấp lánh và các cưả kính sáng”. Khi 
 5 Giáo viên: Nguyễn Thị Tú Anh Trường THPT Đức Thọ Giáo án Ngữ văn 11
 Bước 4: GV nhận xét, chốt kiến 
 thức
 5. HOẠT ĐỘNG TÌM TÒI, MỞ RỘNG.
 Hoạt động của GV - HS Kiến thức cần đạt
 Bước 1: GV giao nhiệm vụ - Tìm đọc các bài viết trong sách đọc thêm, tư 
 - Sưu tầm thêm một số bài phê bình liệu trên mạng Internet
 tiểu luận của các nhà nghiên cứu phê 
 bình văn học, tập trung vào những tác 
 phẩm đã học trong chương trình ngữ 
 văn 11
 Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ
 Bước 3: HS báo cáo kết quả thực 
 hiện 
 Bước 4: GV nhận xét, chốt kiến 
 thức
 7 Giáo viên: Nguyễn Thị Tú Anh