Giáo án Vật lí 12 - Tiết 1+2, Bài 1: Dao động điều hòa - Năm học 2019-2020 - Đoàn Thanh Ngọc

 Trường THPT Đức Thọ Giáo án Vật lý 12 – Năm học 2019-2020
Ngày soạn: 5/9/2019
Ngày dạy: 6/9/2019
Tiết: 1,2
 Bài 1. DAO ĐỘNG ĐIỀU HÒA
I. MỤC TIÊU
1. Kiến thức, kĩ năng, thái độ 
a) Kiến thức
 * Nêu được:
 - Định nghĩa của dao động điều hòa.
 - Li độ, biên độ, tần số, chu kì, pha ban đầu là gì 
* Viết được:
 - Phương trình dao động điều hòa và giải thích được các đại lượng trong phương trình.
 - Công thức liên hệ giữa tần số góc, chu kì, tần số.
 - Công thức vận tốc và gia tốc của vật dao động điều hòa.
b) Kĩ năng
 - Vẽ đồ thị x, v theo t trong dao động điều hòa.
 - Biết điều kiện ban đầu tùy theo cách kích thích dao động, suy ra A và 
c) Thái độ: Làm việc nghiêm túc
2. Năng lực định hướng hình thành và phát triển cho học sinh
 - Năng lực giải quyết vấn đề, sáng tạo.
 - Năng lực tự học, đọc hiểu.
 - Năng lực hợp tác nhóm: trao đổi thảo luận, trình bày kết quả. 
 - Năng lực tính toán. 
II. CHUẨN BỊ
1. Giáo viên
 - Hình vẽ miêu tả sự dao động của hình chiếu P của điểm M trên đường kính P1P2.
 - Các video thí nghiệm minh họa (H.1.4.SGK)
2. Học sinh
 - SGK, vở ghi bài, giấy nháp... 
 - Ôn lại chuyển động tròn đều..
III. TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG HỌC CỦA HỌC SINH
Hoạt động 1 (Khởi động): Tạo tình huống xuất phát.
a) Mục tiêu: 
 - Kiểm tra kiến thức đã học ở lớp 10.
 - Tìm hiểu về ? những dao động trong thực tế
b) Nội dung: 
 + Kiểm tra sự chuẩn bị của học sinh bằng phiếu trả lời câu hỏi của GV.
 + Quan sát dao động của con lắc đồng hồ, con lắc lò xo.
c) Tổ chức hoạt động:
 - GV phát phiếu kiểm tra cho các nhóm ( mỗi HS 1 tờ giấy có đánh số thứ tự từ 1 đến 10). YC 
HS ghi các phương án lựa chọn của mình vào phiếu khi GV đọc câu hỏi từ 1 đến 10 Sau đó 
thu bài của một số HS để chấm điểm. 
 - GV cho HS quan sát dao động của con lắc đồng hồ, con lắc lò xo. 
 - Yêu cầu HS thảo luận xác định vấn đề nghiên cứu. HS mô tả chuyển động của vật
 - Tổ chức HS báo cáo kết quả trước lớp và dẫn dắt HS giải quyết vấn đề cần xác định.
d) Sản phẩm mong đợi: Ý kiến của các nhóm và nội dung ghi của học sinh.
 - Xác định được các dao động
 - Dao động thể hiện những vị trí như thế nào theo thời gian.
e) Đánh giá:
 GV: Đoàn Thanh Ngọc Trường THPT Đức Thọ Giáo án Vật lý 12 – Năm học 2019-2020
 1
 - Tần số: Số dao động toàn phần thực hiện được trong 1giây, f = . Đơn vị là Hz
 T
 2 
 - Liên hệ giữa T, f,  là:  = 2 f
 T
e) Đánh giá:
 - GV theo dõi cá nhân và các nhóm học sinh, quan sát vở ghi để phát hiện khó khăn của HS 
trong quá trình học tập, ghi vào sổ theo dõi những trường hợp cần lưu ý (nếu cần).
 - GV có thể tổ chức cho HS đánh giá lẫn nhau thông qua các tiêu chí trong quá trình báo cáo 
kết quả hoạt động (thời gian thực hiện, số lượng ý kiến, mức độ hoàn thành, ghi chép). 
 - Căn cứ vào sản phẩm học tập và thái độ học tập, GV đánh giá được sự tiến bộ của HS, đánh 
giá được khả năng vận dụng giải quyết tình huống vào thực tiễn.
III. Vận tốc, gia tốc, đồ thị trong dao động điều hòa
a) Mục tiêu: 
 - Từ phương trình li độ, đạo hàm tìm v, a
 - Từ toán học vẽ được đồ thị (x,t)
b) Nội dung: 
 Dựa vào toán học, đạo hàm tìm được v, a
c) Tổ chức hoạt động: 
 GV chuyển giao nhiệm vụ, cá nhân học sinh tự làm
d) Sản phẩm mong đợi: 
 + v = x’ = -Asin(t + ) = Acos(t + + /2) 
 v luôn cùng chiều với chiều chuyển động (vật chuyển động theo chiều dương thì v>0, theo 
chiều âm thì v<0)
 2 2 2
 + a = v’ = x’’ = - Acos(t + ) =  Acos(t + + ) = - x ; 
 a luôn hướng về vị trí cân bằng
 - Vật ở VTCB: x = 0; vMax = A; a Min = 0
 2
 - Vật ở biên: x = ± A; vMin = 0; a Max =  ª
 2 
 - Dao động điều hòa là chuyển động tuần hoàn với T = .
 
e) Đánh giá:
 - GV theo dõi cá nhân và các nhóm học sinh, quan sát vở ghi để phát hiện khó khăn của HS 
trong quá trình học tập, ghi vào sổ theo dõi những trường hợp cần lưu ý (nếu cần).
 - GV có thể tổ chức cho HS đánh giá lẫn nhau thông qua các tiêu chí trong quá trình báo cáo 
kết quả hoạt động (thời gian thực hiện, số lượng ý kiến, mức độ hoàn thành, ghi chép). 
 - Căn cứ vào sản phẩm học tập và thái độ học tập, GV đánh giá được sự tiến bộ của HS, đánh 
giá được khả năng vận dụng giải quyết tình huống vào thực tiễn.
Hoạt động 3 (Luyện tập): Hệ thống hóa kiến thức. Giải bài tập.
a) Mục tiêu: Hệ thống hóa kiến thức và vận dụng giải bài tập cơ bản về dao động điều hòa
b) Nội dung:
 - Học sinh làm việc nhóm, tóm tắt kiến thức về về dao động điều hòa
 - Học sinh làm việc nhóm, trả lời các câu hỏi và bài tập cơ bản về về dao động điều hòa
c) Tổ chức hoạt động:
 - GV chuyển giao nhiệm vụ. HS ghi nhiệm vụ vào vở.
 - Yêu cầu làm việc nhóm, Nêu ra phương pháp chung để giải toán
 - Học sinh giới thiệu sản phẩm của nhóm trước lớp và thảo luận.
 - GV tổng kết, chuẩn hóa kiến thức. 
d) Sản phẩm mong đợi: Bảng báo cáo của nhóm và các phương án trả lời của học sinh.
 GV: Đoàn Thanh Ngọc Trường THPT Đức Thọ Giáo án Vật lý 12 – Năm học 2019-2020
2. Một vật dao động điều hòa theo phương trình: x Acos(t) Gia tốc của vật tại thời điểm t có 
 biểu thức:
A. a Acos(t ) . B. a A 2cos(t ) . 
C. a A sint . D. a A 2 sint .
3. Trong dao động điều hòa, giá trị cực đại của vận tốc là:
 2 2
 A. vmax A .B. vmax  A . C. vmax A . D. vmax  A . 
4. Trong dao động điều hòa, giá trị cực đại của gia tốc là:
 2 2
 A. amax A .B. amax  A . C. amax A . D. amax  A.
5. Chọn câu đúng khi nói về dao động điều hòa của một vật.
A. Li độ dao động điều hòa của vật biến thiên theo định luật hàm sin hoặc cosin theo thời gian.
B. Tần số của dao động phụ thuộc vào cách kích thích dao động.
C. Ở vị trí biên, vận tốc của vật là cực đại.
D. Ở vị trí cân bằng, gia tốc của vật là cực đại. 
6. Trong dao động điều hòa 
A. vận tốc biến đổi điều hòa cùng pha với li độ.
B. vận tốc biến đổi điều hòa ngược pha với li độ.
C. vận tốc biến đổi điều hòa sớm pha so với li độ.
 2
D. vận tốc biến đổi điều hòa chậm pha so với li độ.
 2
7. Trong dao động điều hòa thì
A. quỹ đạo là một đoạn thẳng. B. lực phục hồi là lực đàn hồi.
C. vận tốc biến thiên điều hòa. D. gia tốc tỉ lệ thuận với thời gian.
8. Vận tốc trong dao động điều hòa 
A. luôn luôn không đổi. 
B.đạt giá trị cực đại khi đi qua vị trí cân bằng.
C. luôn luôn hướng về vị trí cân bằng và tỉ lệ với li độ. 
 T
D. biến đổi theo hàm cosin theo thời gian với chu kỳ .
 2
9. Gia tốc của vật dao động điều hòa có giá trị bằng không khi 
A. vật ở vị trí có li độ cực đại. B. vận tốc của vật cực tiểu.
C. vật ở vị trí có li độ bằng không. D. vật ở vị trí có pha ban dao động cực đại.
10. Trong dao động điều hòa:
A. gia tốc biến đổi điều hòa cùng pha với li độ. 
B. gia tốc biến đổi điều hòa ngược pha với li độ.
C. gia tốc biến đổi điều hòa sớm pha so với li độ. 
 2
D. gia tốc biến đổi điều hòa chậm pha so với li độ.
 2
11. Vật dao động điều hòa có vận tốc cực đại bằng 20 cm/s và gia tốc cực đại của vật là 4 m/s 2. 
Lấy 2 = 10 thì biên độ đao động của vật là 
 A. 5 cm. B. 10 cm . C. 15 cm. D. 20 cm.
12. Một vật dao động điều hoà với chu kỳ T = 1,2s và vận tốc cực đại khi vật qua vị trí cân bằng 
là 4 cm/s. Biên độ dao động của vật là 
 A.2,4cm. B.5,5cm. C.6cm. D.3,3cm.
13. Một vật dao động điều hoà với tần số f =2Hz, lúc vật ở li độ x =A/2 thì gia tốc của vật có độ 
lớn 3,2m/s2 .Biên độ dao động có giá trị 
 A.2cm. B.4cm. C.1cm. D.6cm. 
 GV: Đoàn Thanh Ngọc