Giáo án Vật lí 12 - Tiết 39-41: Sóng điện từ - Năm học 2019-2020 - Đoàn Thanh Ngọc

 Trường THPT Đức Thọ Giáo án Vật lý 12 – Năm học 2019-2020
Ngµy so¹n: 15/01/2020
Ngµy d¹y: 18/01/2020
TiÕt: 39
 CHỦ ĐỀ: SÓNG ĐIỆN TỪ (1)
A/ CHUẨN KIẾN THỨC-KỸ NĂNG CẦN ĐẠT
 - Nêu được sóng điện từ là gì.
 - Nêu được các tính chất của sóng điện từ.
B/ PHƯƠNG PHÁP GIẢNG DẠY
 - Kết hợpthuyết trình, giảng giải và tương tác nhóm.
C/ CHUẨN BỊ
 1. Giáo viên
 - Kiến thức về điện từ trường và sóng điện từ.
 - Các hình vẽ trong Sgk
 PHIẾU HỌC TẬP
 P1. Phát biểu nào sau đây về tính chất của sóng điện từ là không đúng?
A. Sóng điện từ truyền trong mọi môi trường vật chất kể cả chân không.
B. Sóng điện từ mang năng lượng.
C. Sóng điện từ có thể phản xạ, khúc xạ, giao thoa.
D. Sóng điện từ là sóng ngang, trong quá trình truyền các véctơ B và êléctron vuông góc với nhau và 
vuông góc với phương truyền sóng.
 P2. Phát biểu nào sau đây về tính chất của sóng điện từ là không đúng?
A. Nguồn phát sóng điện từ rất đa dạng, có thể là bất cứ vật nào tạo điện trường hoặc từ trường biến 
thiên.
B. Sóng điện từ mang năng lượng.
C. Sóng điện từ có thể bị phản xạ, khúc xạ, giao thoa.
D. Tốc độ lan truyền sóng điện từ trong chân không bằng vận tốc ánh sáng.
 P3. Phát biểu nào sau đây là đúng khi nói về sóng điện từ?
A. Khi một điện tích điểm dao động thì sẽ có điện từ trường lan truyền trong không gian dưới dạng sóng.
B. Điện tích dao động không thể bức xạ sóng điện từ.
C. Tốc độ của sóng điện từ trong chân không nhỏ hơn nhiều lần so với tốc độ ánh sáng trong chân không.
D. Tần số của sóng điện từ chỉ bằng nửa tần số điện tích dao động.
 2. Học sinh
 - Ôn tập kiến thức về điện trường tĩnh và thí nghiệm cảm ứng điện từ 11.
D/ TIẾN TRÌNH DẠY HỌC
 Hoạt động của giáo viên và học sinh Nội dung cơ bản
Hoạt động 1: Tìm hiểu về sóng điện từ
- GV thông báo về sự tồn tại của sóng điện từ, đó I. Sóng điện từ
là sự lan truyền của điện từ trường trong không 1. Sóng điện từ là gì?
gian. - Sóng điện từ chính là từ trường lan truyền trong 
- Yêu cầu Hs đề xuất phương án tìm hiểu xem không gian.
sóng điện từ lan truyền như thế nào?
+ HD HS đọc phần 1.
- Tìm hiểu sự lan truyền của tương tác điện từ.
- Trình bày sự lan truyền của tương tác điện từ.
- Nhận xét, bổ sung, tóm tắt.
- Tìm hiểu sóng điện từ. 2. Đặc điểm của sóng điện từ
- Trình bày khái niệm sóng điện từ. a. Sóng điện từ lan truyền được trong chân không 
 GV: Đoàn Thanh Ngọc Trường THPT Đức Thọ Giáo án Vật lý 12 – Năm học 2019-2020
Ngµy so¹n: 15/01/2020
Ngµy d¹y: 18/01/2020
TiÕt: 40
 Chủ đề: SÓNG ĐIỆN TỪ (2)
A/ CHUẨN KIẾN THỨC-KỸ NĂNG CẦN ĐẠT
 - Vẽ được sơ đồ khối và nêu được chức năng của từng khối trong sơ đồ khối của máy phát và của 
 máy thu sóng vô tuyến điện đơn giản.
 - Nêu được ứng dụng của sóng vô tuyến điện trong thông tin liên lạc.
 - Vận dụng được công thức T = 2π 퐿 trong bài tập.
B/ PHƯƠNG PHÁP GIẢNG DẠY
 - Kết hợpthuyết trình, giảng giải và tương tác nhóm.
C/ CHUẨN BỊ
 1. Giáo viên
 - Mô phỏng về đồ thị của sóng mang đa được biến điệu về biên độ.
 - Các hình vẽ trong Sgk
 2. Học sinh
 - Ôn tập kiến thức về sóng điện từ.
D/ TIẾN TRÌNH DẠY HỌC
 Hoạt động của giáo viên và học sinh Nội dung cơ bản
Hoạt động 1: Chuyển giao nhiệm vụ nghiên cứu
-Ngày nay, thông tin liên lạc bằng vô tuyến rất -Thông tin cần truyền là âm thanh, hình ảnh.
phổ biến. Do vậy, cần phải tìm hiểu về nguyên tắc -Truyền đi bằng sóng điện từ có tần số cao như tần 
truyền thông bằng sóng vô tuyến. số của đài tiếng nói Việt Nam.
-HS trao đổi, thảo luận để biết cái gì cần được -Đề xuất nhu cầu cần tìm hiểu về máy phát và 
truyền đi và truyền đi bằng cách nào. máy thu sóng vô tuyến.
Hoạt động 2: Hoạt động tự chủ tìm hiểu cấu tạo của máy phát thanh và thu thanh
-GV thống nhất ý kiến, giao cho học sinh tìm hiểu 
về tác dụng của các khối trong sơ đồ khối của máy -Sơ đồ khối của một máy phát thanh vô tuyến đơn 
thu thanh và máy phát thanh. giản gồm ít nhất 5 bộ phận:
 +Micro
 +Mạch phát sóng điện từ cao tần
-HS làm việc theo nhóm. +Mạch biến điệu
 +Mạch khuếch đại
 +anten phát
- lưu ý:
+Máy phát thanh cần xem xét: Bộ phận đưa sóng 
âm vào sóng vô tuyến và bộ phận phát sóng.
 3 4 5
 2
 -Sơ đồ khối một máy thu thanh đơn giản gồm:
+Máy thu thanh cần xem xét: Bộ phận thu sóng và +Mạch chọn sóng
bộ phận biến đổi sóng trong sóng vô tuyến thành +Mạch khuếch đại dao động điện từ cao tần
sóng âm +Mạch tách sóng
 +Mạch khuếch đại dao động điện từ âm tần
 GV: Đoàn Thanh Ngọc Trường THPT Đức Thọ Giáo án Vật lý 12 – Năm học 2019-2020
Ngµy so¹n: 15/01/2020
Ngµy d¹y: 18/01/2020
TiÕt: 41
 Chủ đề: SÓNG ĐIỆN TỪ (3)
A/ CHUẨN KIẾN THỨC-KỸ NĂNG CẦN ĐẠT
 - Biết phương pháp giải một số bài tập cơ bản về mạch dao động.
 - Biết cách giải một số bài tập cơ bản về sóng điện từ.
B/ PHƯƠNG PHÁP GIẢNG DẠY
 - Kết hợpthuyết trình, giảng giải và tương tác nhóm.
C/ CHUẨN BỊ
 1. Giáo viên
 - Phiếu bài tập
 Bài 1: Cho một mạch dao động điện từ gồm một tụ điện có điện dung C = 5µF và một cuộn cảm 
 thuần có độ tự cảm L = 50mH, hiệu điện thế cực đại giữa hai bản tụ là 8V.
 a) Tính cường độ dòng điện cực đại.
 b) Khi hiệu điện thế giữa hai bản tụ điện là 6V thì cường độ dòng điện trong mạch là bao nhiêu?
 Bài 2: Mạch dao động của một máy thu thanh gồm cuộn dây có độ tự cảm L=5.10-6 H, tụ điện có điện 
 dụng C=2.10-8 F, điện trở thuần R=0.
 a) Hãy cho biết máy đo thu được sóng điện từ có bước sóng bằng bao nhiêu?
 b) Nếu thay tụ điện trên bằng tụ xoay C v, thì Cv biến thiên trong khoảng nào để máy có thể thu được 
 bước sóng trong khoảng từ 421m đến 730m.
 2. Học sinh
 - Ôn tập kiến thức về sóng điện từ.
D/ TIẾN TRÌNH DẠY HỌC
 Hoạt động của giáo viên và học sinh Nội dung cơ bản
Hoạt động 1: Chuyển giao nhiệm vụ nghiên cứu
-GV giao PHT. Yêu cầu Hs nhắc lại kiến thức về Học sinh ôn tập lại kiến thức về mạch dao động và 
dao động sóng điện từ và mạch thu phát sóng điện kiến thức về thu phát sóng điện từ
từ.
-HS phát biểu được chu kỳ, tần số riêng của mạch 
dao động, nguyên tắc thu phát sóng điện từ
Hoạt động 2: Hoạt động tự chủ 
-Hướng dẫn HS giải các bài tập trong PHT. -Chuẩn bị lời giải để trình bày. Các nhóm thảo 
-Giải bài tập và thảo luận theo nhóm luận, so sánh kết quả.
Hoạt động 3: Báo cáo, giải thích, thảo luận
-GV tổ chức cho hs thảo luận theo từng bài. Yêu -Lời giải hoàn chỉnh của từng bài tập.
cầu nhóm trình bày lời giải và các nhóm khác -Nhận xét của học sinh về lời giải
nhận xét
-Các nhóm trình bày lời giải trên bảng
Hoạt động 4: Thể chế hoá, vận dụng kiến thức
-GV xác nhận kết quả, nhận xét khái quát phương -Chú ý các loại bài tập cơ bản:
pháp giải. +Xác định chu kỳ, tần số dao động cơ bản của 
-HS ghi nhận phương pháp mạch điện từ và các đại lượng i, E, u.
 +Bài tập về mạch chọn sóng. Dùng công thức 
 λ=2πc 퐿 
Hoạt động 5: Củng cố, giao nhiệm vụ về nhà
-Cho học sinh tóm tắt những kiến thức đã học 
trong bài. -Tóm tắt lại những kiến thức đã học trong bài.
-Yêu cầu học sinh về nhà giải các bài tập trong -Ghi các bài tập về nhà.
sách giáo khoa và sách bài tập
 GV: Đoàn Thanh Ngọc