Giáo án Vật lí 12 - Tiết 55+57 - Năm học 2019-2020 - Đoàn Thanh Ngọc

 Trường THPT Đức Thọ – Hà Tĩnh Giáo án Vật Lý 12 * Năm học 2019-2020
Ngày soạn: 20/05/2020
Ngày dạy: 21/05/2020
Tiết: 55
 CHƯƠNG VII – HẠT NHÂN NGUYấN TỬ
 Bài 35: TÍNH CHẤT VÀ CẤU TẠO HẠT NHÂN
A/ CHUẨN KIẾN THỨC-KỸ NĂNG CẦN ĐẠT
 1. Kiến thức, kỹ năng, thỏi độ
 - Mụ tả được cấu tạo hạt nhõn
 - Viết được hệ thức Anh-xtanh về khối lượng và năng lượng.
 2. Năng lực định hướng hỡnh thành và phỏt triển cho học sinh
 - Năng lực giải quyết vấn đề, sỏng tạo.
 - Năng lực tự học, đọc hiểu.
 - Năng lực hợp tỏc nhúm: trao đổi thảo luận, trỡnh bày kết quả. 
 - Năng lực tớnh toỏn. 
B/ PHƯƠNG PHÁP GIẢNG DẠY
 - Kết hợp thuyết trỡnh, giảng giải và tương tỏc nhúm.
C/ CHUẨN BỊ
 1. Giỏo viờn
 - Chuẩn bị bảng thống kờ khối lượng cỏc hạt nhõn.
 2. Học sinh
 - ễn lại cấu tạo nguyờn tử đó học trong Sgk Hoỏ học lớp 10.
D/ TIẾN TRèNH DẠY HỌC
 Hoạt động của giỏo viờn và học sinh Nội dung cơ bản
Hoạt động 1: Tỡm hiểu cấu tạo hạt nhõn
- HS nờu cấu tạo nguyờn tử? I. Cấu tạo hạt nhõn
 1. Hạt nhõn tớch điện dương +Ze (Z là số thứ tự 
 trong bảng tuần hoàn).
- Hạt nhõn cú kớch thước như thế nào? - Kớch thước hạt nhõn rất nhỏ, nhỏ hơn kớch thước 
(Kớch thước nguyờn tử 10-9m) nguyờn tử 104 105 lần.
- Hạt nhõn cú cấu tạo như thế nào? 2. Cấu tạo hạt nhõn
 - Hạt nhõn được tạo thành bởi cỏc nuclụn.
- Y/c Hs tham khảo số liệu về khối lượng của + Prụtụn (p), điện tớch (+e)
prụtụn và nơtrụn từ Sgk. + Nơtrụn (n), khụng mang điện.
- Z là số thứ tự trong bảng tuần hoàn, vớ dụ của - Số prụtụn trong hạt nhõn bằng Z (nguyờn tử số)
hiđrụ là 1, cacbon là 6  - Tổng số nuclụn trong hạt nhõn kớ hiệu A (số 
- Số nơtrụn được xỏc định qua A và Z như thế khối).
nào? - Số nơtrụn trong hạt nhõn là A – Z.
- Hạt nhõn của nguyờn tố X được kớ hiệu như thế 3. Kớ hiệu hạt nhõn
nào? A
 - Hạt nhõn của nguyờn tố X được kớ hiệu: Z X
- Vớ dụ: 1H , 12C , 16O , 67Zn , 238U
 1 6 8 30 92 - Kớ hiệu này vẫn được dựng cho cỏc hạt sơ cấp: 
 Tớnh số nơtrụn trong cỏc hạt nhõn trờn? 1 1 0 
 1 p , 0 n , 1e .
 4. Đồng vị
- Đồng vị là gỡ?
 - Cỏc hạt nhõn đồng vị là những hạt nhõn cú cựng 
- Nờu cỏc vớ dụ về đồng vị của cỏc nguyờn tố.
 số Z,khỏc nhau số A.
 - Vớ dụ: hiđrụ cú 3 đồng vị 
 1
 a. Hiđrụ thường 1 H (99,99%)
 2 2
 b. Hiđrụ nặng 1 H , cũn gọi là đơ tờ ri 1 D (0,015%)
 c. Hiđrụ siờu nặng 3H , cũn gọi là triti 3T , khụng 
- Cacbon cú nhiều đồng vị, trong đú cú 2 đồng vị 1 1
 bền, thời gian sống khoảng 10 năm.
 Giáo viên: Đoàn Thanh Ngọc Trường THPT Đức Thọ – Hà Tĩnh Giáo án Vật Lý 12 * Năm học 2019-2020
Ngày soạn: 20/05/2020
Ngày dạy: 21/05/2020
Tiết: 56
 Bài 36:NĂNG LƯỢNG LIấN KẾT HẠT NHÂN
 PHẢN ỨNG HẠT NHÂN (Tiết 1)
A/ CHUẨN KIẾN THỨC-KỸ NĂNG CẦN ĐẠT
 1. Kiến thức, kỹ năng, thỏi độ
 - Nờu được lực hạt nhõn là gỡ đặc điểm của lực hạt nhõn.
 - Nờu được độ hụt khối và năng lượng liờn kết hạt nhõn là gỡ
 2. Năng lực định hướng hỡnh thành và phỏt triển cho học sinh
 - Năng lực giải quyết vấn đề, sỏng tạo.
 - Năng lực tự học, đọc hiểu.
 - Năng lực hợp tỏc nhúm: trao đổi thảo luận, trỡnh bày kết quả. 
 - Năng lực tớnh toỏn. 
B/ PHƯƠNG PHÁP GIẢNG DẠY
 - Kết hợp thuyết trỡnh, giảng giải và tương tỏc nhúm.
C/ CHUẨN BỊ
 1. Giỏo viờn
 W
 - Cỏc bảng số liệu về khối lượng nguyờn tử hoặc hạt nhõn, đồ thị của lk theo A.
 A
 2. Học sinh
 - ễn lại cấu tạo nguyờn tử đó học.
D/ TIẾN TRèNH DẠY HỌC
 Hoạt động của giỏo viờn và học sinh Nội dung cơ bản
Hoạt động 1: Tỡm hiểu lực hạt nhõn
 I. Lực hạt nhõn
- Cỏc hạt nhõn bền vững, vậy lực nào đó liờn kết - Lực tương tỏc giữa cỏc nuclụn gọi là lực hạt 
cỏc nuclụn lại với nhau. nhõn (tương tỏc hạt nhõn hay tương tỏc mạnh).
- Thụng bỏo về lực hạt nhõn. - Kết luận:
- Lực hạt nhõn cú phải là lực tĩnh điện? + Lực hạt nhõn là một loại lực mới truyền tương 
 tỏc giữa cỏc nuclụn trong hạt nhõn, cũn gọi là lực 
- Lực hạt nhõn cú phải là lực hấp dẫn? tương tỏc mạnh.
 Lực hạt nhõn khụng cựng bản chất với lực tĩnh 
điện hay lực hấp dẫn.
 Nú là một lực mới truyền tương tỏc giữa cỏc + Lực hạt nhõn chỉ phỏt huy tỏc dụng trong phạm 
nuclụn lực tương tỏc mạnh. vi kớch thước hạt nhõn (10-15m)
- Chỉ phỏt huy tỏc dụngtrong phạm vi kớch thước 
hạt nhõn nghĩa là gỡ?
Hoạt động 2: Tỡm hiều năng lượng liờn kết hạt nhõn 
 4 4 II. Năng lượng liờn kết của hạt nhõn
- Xột hạt nhõn 2 He cú khối lượng m( 2 He ) = 
4,0015u với tổng khối lượng của cỏc nuclụn? 1. Độ hụt khối
 - Khối lượng của một hạt nhõn luụn luụn nhỏ hơn 
 Cú nhận xột gỡ về kết quả tỡm được?
 tổng khối lượng của cỏc nuclụn tạo thành hạt nhõn 
 Tớnh chất này là tổng quỏt đối với mọi hạt 
 đú.
nhõn.
 - Độ chờnh lệch khối lượng đú gọi là độ hụt khối 
 của hạt nhõn, kớ hiệu m
- Độ hụt khối của hạt nhõn 4He ?
 2 m = Zmp + (A – Z)mn
 A
 – m( Z X )
 2. Năng lượng liờn kết
- Xột hạt nhõn 4He , muốn chuyển hệ từ trạng thỏi 
 2 E Zm (A Z)m m( AX) c2
 lk p n Z 
 Giáo viên: Đoàn Thanh Ngọc Trường THPT Đức Thọ – Hà Tĩnh Giáo án Vật Lý 12 * Năm học 2019-2020
Ngày soạn: 20/05/2020
Ngày dạy: 23/05/2020
Tiết: 57
 Bài 36:NĂNG LƯỢNG LIấN KẾT HẠT NHÂN
 PHẢN ỨNG HẠT NHÂN (Tiết 2)
A/ CHUẨN KIẾN THỨC-KỸ NĂNG CẦN ĐẠT
 1. Kiến thức, kỹ năng, thỏi độ
 Nờu được phản ứng hạt nhõn là gỡ.
 Phỏt biểu được định luật bảo toàn số khối, điện tớch, động lượng, và năng lượng toàn phần trong 
phản ứng hạt nhõn.
 2. Năng lực định hướng hỡnh thành và phỏt triển cho học sinh
 - Năng lực giải quyết vấn đề, sỏng tạo.
 - Năng lực tự học, đọc hiểu.
 - Năng lực hợp tỏc nhúm: trao đổi thảo luận, trỡnh bày kết quả. 
 - Năng lực tớnh toỏn. 
B/ PHƯƠNG PHÁP GIẢNG DẠY
 - Kết hợp thuyết trỡnh, giảng giải và tương tỏc nhúm.
C/ CHUẨN BỊ
 1. Giỏo viờn
 - Cỏc phản ứng hạt nhõn hay gặp.
 2. Học sinh
 - ễn lại kiến thức tiết 1: Lực liờn kết, năng lượng liờn lết.
D/ TIẾN TRèNH DẠY HỌC
 Hoạt động của giỏo viờn và học sinh Nội dung cơ bản
Hoạt động 1: Tỡm hiểu phản ứng hạt nhõn
 III. Phản ứng hạt nhõn
-GV đặt vấn đề cỏc phản ứng hạt nhõn. 1. Định nghĩa và đặc tớnh
 - Phản ứng hạt nhõn là quỏ trỡnh biến đổi của cỏc 
-HS chia làm 4 nhúm, nghiờn cứu SGK. hạt nhõn.
 a. Phản ứng hạt nhõn tự phỏt
- Y/c HS đọc Sgk và cho biết như thế nào là phản - Là quỏ trỡnh tự phõn ró của một hạt nhõn khụng 
ứng hạt nhõn? bền vững thành cỏc hạt nhõn khỏc.
- Chia làm 2 loại.
 b. Phản ứng hạt nhõn kớch thớch
 - Quỏ trỡnh cỏc hạt nhõn tương tỏc với nhau tạo ra 
 cỏc hạt nhõn khỏc.
 - Đặc tớnh: 
 + Biến đổi cỏc hạt nhõn.
 + Biến đổi cỏc nguyờn tố.
- Y/c HS tỡm hiểu cỏc đặc tớnh của phản ứng hạt + Khụng bảo toàn khối lượng nghỉ.
nhõn dựa vào bảng 36.1
 2. Cỏc định luật bảo toàn trong phản ứng hạt nhõn
- Y/c Hs đọc Sgk và nờu cỏc định luật bảo toàn a. Bảo toàn điện tớch.
trong phản ứng hạt nhõn. b. Boả toàn số nuclụn (bảo toàn số A).
Vớ dụ: Xột phản ứng hạt nhõn: c. Bảo toàn năng lượng toàn phần.
 A A A A
 1 A 2 B 3 X 4 Y d. Bảo toàn động lượng.
 Z1 Z2 Z3 Z4
 Giáo viên: Đoàn Thanh Ngọc