Giáo án Vật lí Lớp 12 - Tiết 33+34: Các loại máy điện - Năm học 2020-2021

 Chủ đề: CÁC LOẠI MÁY ĐIỆN
 Số tiết: 2 (từ tiết 33 đến tiết 34)
 Ngày soạn: 24/12/2020
I. Mục tiêu
1. Kiến thức
- Giải thích được nguyên tắc hoạt động của máy phát điện xoay chiều.
- Giải thích được nguyên tắc hoạt động của động cơ không đồng bộ ba pha.
2. Kĩ Năng.
- Tìm tòi, khai thác thu thập thông tin, quan sát hiện tượng và phân tích, tổng hợp.
- Vận dụng giải thích được từ đâu có dòng điện để ta sử dụng thắp sáng .Biết sử dụng máy 
phát như thế nào và cách sử dụng để tiết kiệm điện.
- Giải thích được hoạt động của một số loại máy. Làm cách nào để giảm bớt sự tỏa nhiệt 
khi động cơ hoạt động.
3. Thái độ
- Có sự yêu thích môn vật lý.
- Có hứng thú học tập, tích cực chủ động tìm hiểu kiến thức.
- Có tinh thần đoàn kết, phối hợp trong học tập.
4. Các năng lực. 
 Năng lực thành phần Mô tả mức độ thực hiện trong chủ đề
 K1: Trình bày được kiến thức Trình bày được nguyên tắc hoạt động của máy phát 
 về các hiện tượng, đại lượng, điện xoay chiều và động cơ không đồng bộ.
 định luật, nguyên lí vật lí cơ 
 bản, các phép đo, các hằng số 
 vật lí
 K2: Trình bày được mối quan 
 hệ giữa các kiến thức vật lí 
 K3: Sử dụng được kiến thức vật Sử dụng được công thức tính tần số dòng điện xoay 
 lí để thực hiện các nhiệm vụ học chiều.
 tập.
 K4: Vận dụng (giải thích, dự Trong thực tế khi sử dụng thì động cơ bị nóng lên, từ 
 đoán, tính toán, đề ra giải pháp, đó giải thích được về sự hao tổn điện năng 
 đánh giá giải pháp  ) kiến 
 thức vật lí vào các tình huống 
 thực tiễn
 P3: Thu thập, đánh giá, lựa chọn - Đọc SGK vật lý, sách tham khảo, báo chí, các thông 
 và xử lí thông tin từ các nguồn 
 tin khoa học, internet... để tìm hiểu cấu tạo , hoạt động 
 khác nhau để giải quyết vấn đề 
 trong học tập vật lí. các loại máy điện.
 Tìm kiếm, xử lí thông tin về vai trò, ứng dụng của 
 máy biến áp trong đời sống và kĩ thuật.
 P4: Vận dụng sự tương tự và - Quan sát các loại máy phát điện, động cơ điện ở - Phiếu học tập(phụ lục)
- Máy chiếu nội dung bài học.
2. Học sinh:
- Chuẩn bị kiến thức theo bộ câu hỏi của giáo viên.
- Đọc kĩ sách giáo khoa.
3. Kế hoạch thực hiện chủ đề trước 1 tuần
- Giới thiệu hình thức học tập.
- Chia nhóm, cung cấp bộ câu hỏi định hướng cho các nhóm HS.
- Hướng dẫn nhóm trưởng phân công nhiệm vụ cho phần trả lời câu hỏi của nhóm.
- Nhóm trưởng phân công nhiệm vụ về nhà cho các bạn.
III. Nội dung chủ đề
I. Máy phát điện xoay chiều một pha
1. Phần cảm
- Phần cảm (roto) tạo ra từ thông biến thiên bằng các nam châm quay với tốc độ n 
(vòng/giây)
2. Phần ứng
- Phần ứng (stato) gồm các cuộn dây giống nhau, cố định trên một vòng tròn.
+ Từ thông qua mỗi cuộn dây biến thiên tuần hoàn với tần số:
 f np
p: số cặp cực.
- Suất điện động trong mỗi cuộn dây luôn cùng chiều
II. Máy phát điện xoay chiều ba pha
1. Cấu tạo
- Phần cảm: Là nam châm ( thường là nam châm điện ) quay với tốc độ góc không đổi ω
- Phần ứng: Gồm ba cuộn dây giống nhau đặt lệch nhau 120 0 trên vòng tròn ( trục của ba 
cuộn dây đồng quy tại tâm vòng tròn) 
2. Nguyên lí làm việc
- Khi nam châm quay, trong ba cuộn dây xuất hiện ba suất điện động xoay chiều cùng tần 
số, biên độ, lệch pha nhau 2π/3
3. Dòng điện ba pha
- Hệ ba dòng điện xoay chiều cùng tần số, lệch pha nhau 2π/3
4. Ưu điểm của dòng điện ba pha
- Tiết kiệm dây dẫn so với truyền tải dòng một pha
- Cung cấp điện cho các động cơ ba pha
III. Nguyên tắc hoạt động của động có không đồng bộ
1. Thí nghiệm
- Đặt khung dây dẫn kín có thể quay quanh trục thẳng đứng trong lòng nam châm chữ U 
sao cho từ trường vuông góc với mặt phẳng khung dây.
- Quay nam châm chữ U
- Kết quả: Khung dây quay theo với tốc độ chậm hơn.
2. Giải thích
- Khi t=0: Từ thông qua khung
 0 B.S
- Khi nam châm quay được góc α với ( (n, B) 0 ) Hoạt động 1. Nguyên tắc hoạt động của máy biến áp
 Giáo viên Học sinh
 Gọi nhóm 1 trình bày câu 5,6 trong bộ câu hỏi. Trả lời
 Cho nhóm khác nhận xét, bổ sung. Thảo luận trả lời.
 Gv chốt lại trên bảng.(kết hợp trình chiếu) Trả lời cá nhân.
 Gọi nhóm 4 trình bày câu 8,9 trong bộ câu hỏi. Hs ghi bài vào vở.
 Cho nhóm khác nhận xét, bổ sung. Trả lời
 Gv chốt lại trên bảng.(kết hợp trình chiếu) Thảo luận trả lời.
 Cho xung phong trả lời câu 7 trong bộ câu hỏi. Trả lời cá nhân.
 Hs ghi bài vào vở.
 Xung phong trả lời.
Hoạt động 2. Nguyên tắc hoạt động của máy phát điện.
 Giáo viên Học sinh
 Gv trình chiếu cấu tạo của máy phát điện và Lắng nghe.
 diễn giảng hoạt động của nó.
 Gọi nhóm 2 trình bày câu 10 trong bộ câu hỏi. Trả lời
 Cho nhóm khác nhận xét, bổ sung. Thảo luận trả lời.
 Gv chốt lại trên bảng.(kết hợp trình chiếu) Hs ghi bài vào vở.
 Cho xung phong trả lời câu 14 trong bộ câu 
 hỏi. Xung phong trả lời.
Hoạt động 3. Nguyên tắc hoạt động của động cơ không đồng bộ.
 Giáo viên Học sinh
 Gv chiếu hình 18.1 và mô tả hình. Trả lời
 Gọi nhóm 3 trình bày câu 12 trong bộ câu hỏi. Thảo luận trả lời.
 Cho nhóm khác nhận xét, bổ sung. Hs ghi bài vào vở.
 Gv chốt lại trên bảng. (kết hợp trình chiếu)
 Gv hỏi câu 13 trong bộ câu hỏi. Xung phong trả lời.
Hoạt động 4. Củng cố
 Giáo viên Học sinh
 Phát phiếu học tập 2 cho các nhóm làm. Hs làm theo nhóm.
 Sau 4’ thu lại phiếu.
 Trả lời đáp án. (kết hợp trình chiếu) Xem đáp án.
 PHIẾU HỌC TẬP 1
Câu 1. Chọn câu đúng khi nói về động cơ không đồng bộ ba pha.
A. Quay khung dây với vận tốc góc thì nam châm hình chữ U quay theo với o = .
B. Quay nam châm hình chữ U với vận tốc góc thì khung dây quay cùng chiều với chiều 
quay của nam châm với o < .
C. Quay khung dây với vận tốc góc thì nam châm hình chữ U quay theo với o < .