Giáo án Hình học 12 - Tiết 4: Khái niệm thể tích khối đa diện - Năm học 2019-2020

 Tiết PPCT: 04 KHÁI NIỆM THỂ TÍCH KHỐI ĐA DIỆN
Ngày soạn : 26/09/2019
I. MỤC TIÊU:
1. Kiến thức:
- Nắm được khái niệm về thể tích khối đa diện
- Nắm được công thức tính thể tích khối chóp, lăng trụ, hộp chữ nhật, lập phương
2. Kỹ năng:
- Biết tính thể tích của khối lập phương, khối hộp chữ nhật
- Biết tính thể tích khối chóp, lăng trụ
- Hình thành cho học sinh các kĩ năng khác:
+ Thu thập và xử lý thông tin.
+ Tìm kiếm thông tin và kiến thức thực tế, thông tin trên mạng Internet.
+ Làm việc nhóm trong việc thực hiện dự án dạy học của giáo viên.
+ Viết và trình bày trước đám đông.
+ Học tập và làm việc tích cực chủ động và sáng tạo.
3. Thái độ:
- Nghiêm túc, tích cực, chủ động, độc lập và hợp tác trong hoạt động nhóm.
- Say sưa, hứng thú trong học tập và tìm tòi nghiên cứu liên hệ thực tiễn. 
- Tư duy vấn đề có lôgic và hệ thống.
4. Các năng lực chính hướng tới hình thành và phát triển ở học sinh:
- Năng lực hợp tác: Tổ chức nhóm học sinh hợp tác thực hiện các hoạt động.
- Năng lực tự học, tự nghiên cứu: Học sinh tự giác tìm tòi, lĩnh hội kiến thức và phương pháp giải 
quyết bài tập và các tình huống.
- Năng lực giải quyết vấn đề: Học sinh biết cách huy động các kiến thức đã học để giải quyết các câu 
hỏi. Biết cách giải quyết các tình huống trong giờ học.
- Năng lực sử dụng công nghệ thông tin: Học sinh sử dụng máy tính, mang internet, các phần mềm 
hỗ trợ học tập để xử lý các yêu cầu bài học.
- Năng lực thuyết trình, báo cáo: Phát huy khả năng báo cáo trước tập thể, khả năng thuyết trình.
- Năng lực tính toán.
II. CHUẨN BỊ CỦA GIÁO VIÊN VÀ HỌC SINH
1. Chuẩn bị của giáo viên
- Soạn KHBH
 1 Câu hỏi 3: Cho khối lập phương cạnh 1 có thể tích bằng 1. Nêu cách tính thể tích khối hộp chữ nhật 
có chiều dài bằng 4, chiều rộng bằng 3, chiều cao bằng 2 
Câu hỏi 4: Từ kết quả câu 3 dự đoán công thức tính thể tích khối hộp chữ nhật, thể tích khối lập 
phương
+) Thực hiện nhiệm vụ: Từng học sinh suy nghĩ trả lời bằng giơ tay phát biểu ý kiến
GV: Phát vấn tại chỗ để gợi mở trả lời câu hỏi 3
? Có thể chia khối hộp chữ nhật thành mấy khối có kích thước 4:3:1.
? Có thể chia khối hộp chữ nhật có kích thước 4:3:1 thành bao nhiêu khối lập phương có cạnh 1.
? Dựa vào kết quả câu hỏi 4 HĐKĐ cho biết thể tích khối hộp chữ nhật ban đầu có bằng tổng thể tích 
các khối lập phương con không.
? Kết quả thể tích khối hộp tính được có liên hệ gì với tích ba kích thước của khối hộp.
Dự kiến trả lời câu hỏi 3
- Chia được khối hộp chữ nhật thành 2 khối có kích thước 4:3:1. Ứng với mỗi khối chia thành 12 
khối lấp phương có kích thước 1 vậy thể tích khối hộp chữ nhật bẳng 24 có giá trị bằng tích ba kích 
thước
+) Báo cáo thảo luận
 GV: Gọi học sinh trả lời từng câu hỏi, nhận xét tính đúng, sai
 HS: Trả lời câu hỏi, nhận xét câu trả lời của bạn, hoàn thiện câu trả lời.
+) Đánh giá, nhận xét, tổng hợp.
GV: chốt lại
 - Cho khối đa diện (H), số dương V(H) được gọi là thể tích khối đa diện (H) khi thỏa mãn các 
tính chất sau:
 + Nếu (H) là khối lập phương có cạnh bẳng 1 thì V(H)=1.
 + Nếu hai khối đa diện (H1) và (H2) bằng nhau thì V(H1)=V(H2).
 + Nếu khối đa diện (H) được phân chia thành khối đa diện (H1), (H2) thì V(H) = V(H1)+ 
V(H2).
 - Cho khối hộp chữ nhật ta có định lý: Thể tích của một khối hộp chữ nhật bằng tích ba kích 
thước.
* Sản phẩm: Học sinh nắm được khái niệm thể tích khối đa diện, công thức thể tích khối hộp chữ 
nhật, biết tính thể tích khối hộp chữ nhật, thể tích khối lập phương.
2.2. HKT2. CÔNG THỨC THỂ TÍCH KHỐI LĂNG TRỤ
* Mục tiêu: Nắm được công thức tính thể tích khối lăng trụ
 3 1
Dự kiến trả lời câu hỏi 4: V B.h
 3
+) Báo cáo thảo luận
 GV: Gọi học sinh trả lời từng câu hỏi, nhận xét tính đúng, sai
 HS: Trả lời câu hỏi, nhận xét câu trả lời của bạn, hoàn thiện câu trả lời.
+) Đánh giá, nhận xét, tổng hợp.
GV: chốt lại
 - Cho hình chóp ta có định lý: 
 1
 Thể tích khối chóp có diện tích đáy B và chiều cao h là: V B.h
 3
 C. HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP
* Mục tiêu: Giúp học sinh nhận dạng khái niệm đã học:thể tích khối hộp chữ nhật.
*Nội dung, phương thức tổ chức
+) Giao nhiệm vụ: 
HS làm việc theo từng cặp đôi lần lượt giải quyết các bài tập sau:
BÀI TẬP GỢI Ý, TRẢ LỜI
Bài tập 1. Các hình trong thực tế sau là những hình 
gì? Công thức tính thể tích của các khối trong hình.
Hình 1
 Hình 2
 \
Hình 3
 5 Bài tập 3: 
- H. Để tính thể tích khối hộp chữ nhật ta phải xác định yếu tố nào?
- H. Yếu tố nào của khối chữ nhật chưa xác định được? Để tính được yếu tố đó ta phải làm gì?
Dự kiến trả lời: 
TL: Muốn chia khối chóp S.ABCDE thành ba khối chóp tam giác ta phải dùng hai mặt phẳng để 
chia? Có 5 phương án chia.
TL: Để tính thể tích khối hộp chữ nhật ta phải xác định được ba kích thước của khối hộp chữ nhật.
TL: Trong khối hộp cạnh AD chưa xác định. Để tính cạnh AD ta gán cạnh AD vào tam giác vuông
 ABD . 
+) Báo cáo thảo luận:
 - Hết thời gian dự kiến cho từng bài tập giáo viên quan sát cặp đôi nào có lời giải tốt nhất gọi 
đứng tại chỗ trả lời bài tập 1, lên bảng trình bày lời giải bài tập 2, 3. Các học sinh khác quan sát lời 
giải của bạn trên bảng so sánh với lời giải của mình để cho nhận xét.
+) Đánh giá, nhận xét, tổng hợp
 - GV phát vấn học sinh lên bảng về lời giải của mình và goii học sinh khác nhận xét.
 - GV hoàn chỉnh lời giải, HS hoàn thành bài tập vào vở.
* Sản phẩm: Là lời giải các bài tập 1, 2, 3. Học sinh biết nhận diện các đa diện lồi đơn giản và biết 
áp dụng công thức thể tích khối hộp chữ nhật tính các bài đơn giản, biết phân chia một khối đa diện 
thành nhiều khối đa diện khác theo yêu cầu.
 D. HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG
* Mục tiêu: Giúp học biết áp dụng các kiến thức để giải các bài tập khó và vận dụng vào thực tiễn 
* Nội dung, phương thức tổ chức:
+) Giao nhiệm vụ: 
Chia lớp hành 4 nhóm làm bài tập
BÀI TẬP GỢI Ý
 7 * Sản phẩm: Là lời giải các bài tập 4, học sinh củng cố thêm kiến thức về diện tích xung quanh, 
diện tích toàn phần, học sinh tiếp cận với các bài toán thực tế.
 E. HOẠT ĐỘNG TÌM TÒI MỞ RỘNG. (cho về nhà)
* Mục tiêu:
- Giúp học sinh tìm hiểu các bài toán gắn với thực tế
* Nội dung, phương thức tổ chức:
+) Giao nhiệm vụ: (làm việc theo cá nhân)
 - Tìm hiểu về đặc trưng các khối đa diện đều trong thực tế qua bài đọc thêm sách giáo khoa. 
 - Tìm hiểu việc xây dựng bể, lắp ghép bể di động, làm các khối hộp sao cho đỡ tốn nguyên 
liệu nhất và làm bài tập sau: 
 Một công ti sản xuất muốn thiết kế thùng đựng hàng dạng khối hộp chữ nhật, không nắp đáy là 
hình vuông có thể tích 62,5cm3. Hỏi kích thước các cạnh của khối hộp là bao nhiêu để đỡ tốn nguyên 
liệu sản xuất nhất
+)Thực hiện nhiệm vụ: HS làm việc cá nhân, làm lời giải vào vở bài tập. 
+) Báo cáo, thảo luận: Làm bài vào vở và nộp cho giáo viên kiểm tra.
+) Đánh giá, nhận xét, tổng hợp: 
 - GV chỉnh sửa, hoàn thiện lời giải bài tập trên trong tiết học tiếp theo
* Sản phẩm: Lời giải bài tập, vận dụng vào làm các bài toán thức tế
 9