Giáo án Ngữ văn Lớp 12 - Tiết 35: Thực hành một số phép tu từ cú pháp - Năm học 2020-2021

 Tiết 35 Ngày soạn: 11/11/2020
 THỰC HÀNH MỘT SỐ PHÉP TU TỪ CÚ PHÁP
I. MỤC TIÊU BÀI HỌC
 1. Kiến thức :
 a/ Nhận biết: Biết phép tu từ cú pháp trong văn bản .
 b/ Thông hiểu:Phương thức cơ bản trong một số phép tu từ cú pháp 
 c/Vận dụng thấp:Phân tích tác dụng của phép tu từ cú pháp trong văn bản 
 d/Vận dụng cao:Cảm nhận và phân tích tác dụng tu từ của các phép tu từ cú 
pháp trong văn xuôi, thơ trữ tình
2. Kĩ năng :
 a/ Biết làm: nhận diện được biện pháp tu từ cú pháp trong văn bản
 b/ Thông thạo: các bước phân tích hiệu quả biện pháp tu từ cú pháp
3.Thái độ :
 a/ Hình thành thói quen: đọc hiểu văn bản có sử dụng biện pháp tu từ cú 
pháp
 b/ Hình thành tính cách: tự tin , sáng tạo khi lĩnh hội và tạo lập văn bản có sử 
dụng biện pháp tu từ cú pháp
 c/Hình thành nhân cách: có ý thức giữ gìn sự trong sáng của tiếng Việt
4. Những năng lực cụ thể học sinh cần phát triển: 
 - Năng lực thu thập thông tin liên quan các biện pháp tu từ cú pháp;
 - Năng lực đọc – hiểu các tác tác phẩm văn học có sử dụng các biện pháp 
tu từ cú pháp;
 - Năng lực trình bày, phân tích hiệu quả nghệ thuật của các biện pháp tu 
từ cú pháp;
 - Năng lực hợp tác khi trao đổi, thảo luận về các biện pháp tu từ cú pháp;
 - Năng lực tạo lập văn bản nghị luận có sử dụng các biện pháp tu từ cú 
pháp
II. Chuẩn bị của giáo viên và học sinh
1. Giáo viên:
 - Phương tiện, thiết bị: 
 + SGK, SGV, Tư liệu Ngữ Văn 12, thiết kế bài học.
 + Máy tính, máy chiếu, loa...
 - PPDH: Phát vấn, thuyết trình, nêu vấn đề, thảo luận nhóm, trò chơi
2. Học sinh: Sách giáo khoa, bài soạn.
III. TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC BÀI HỌC
 1. KHỞI ĐỘNG ( 5 phút)
 Hoạt động của GV và HS Nội dung cần đạt của Pháp”..
Hiệu quả nghệ thuật : mang tính khẳng định, nhấn 
mạnh, lời văn hài hoà, nhịp nhàng, bổ sung cho 
nhau.
b) Đoạn thơ
+ Câu 1 và 2 : CN - là - của chúng ta
+ Câu 3, 4,5 : CN - Vn
c) Đoạn thơ : Câu 1-3-5 Nhấn mạnh nỗi nhớ và kỷ 
niệm.
Nhóm 2: 
Bài thực hành 2
+ Giống nhau : đăng đối, nhịp nhàng, cân xứng.
+ Khác nhau : 
- Ngữ liệu 1 : Lặp giữa những câu khác nhau.
- Ngữ liệu 2 : Lặp cú pháp ngay trong một câu tạo 
sự đối lập.
Nhóm 3:
 Bài thực hành 3
 Anh bỗng nhớ em như đông về nhớ rét
(Tiếng hát con tàu - Chế Lan Viên)
Cỏ đón giêng hai, chim én gặp mùa
(Tiếng hát con tàu - Chế Lan Viên)
 Dữ dội và dịu êm
 ồn ào và lặng lẽ
 (Sóng - Xuân Quỳnh)
- B4: GV nhận xét, chốt kiến thức
2. GV hướng dẫn HS thực hành về phép liệt kê
- B1: GV chuyển giao nhiệm vụ II. Phép liệt kê
HS đọc các ngữ liệu, phân tích hiệu quả của phép Bài thực hành : 
lặp cú pháp phối hợp với phép liệt kê trong 2 đoạn Hiệu quả của phép lặp cú pháp 
văn. phối hợp với phép liệt kê trong 2 
- B2: HS thực hiện nhiệm vụ đoạn văn
- B3: HS báo cáo kết quả
 Hiệu quả của phép lặp cú pháp phối hợp với phép 
liệt kê trong 2 đoạn văn :
- Lời văn nhịp nhàng
 - Chỉ ra từng biểu hiện cụ thể, sự tiếp nối liên tục 
 tạo sức lôi cuốn, hấp dẫn.
 - B4: GV nhận xét, chốt kiến thức
3. GV hướng dẫn HS thực hành về phép chêm xen
- B1: GV chuyên giao nhiệm vụ III. Phép chêm xen “Ăn thì ăn những miếng ngon d. Cả A , B và C
 Làm thì chọn việc cỏn con mà làm”
 (Ca dao)
 “ Đau lòng kẻ ở , người đi
 Lệ rơi thấm đá , tơ chia rũ tằm” (Nguyễn 
Du)
 “ Người đi một nửa hồn tôi mất 
 Một nửa hồn tôi bỗng dại khờ”
 (Hàn Mặc Tử)
a. Phép liệt kê .
b. Phép lặp cú pháp 
c. Phép dùng câu bị động
d. Cả A ,B và C 
Câu hỏi 3: Các trích dẫn sau đây chủ yếu sử dụng 
biện pháp tu từ cú pháp nào ?
- Đến rừng . Gió hôm nay đứng hẳn , chỉ có bóng 
cây che một chút mát trên những bộ mặt bết tro đen 
và mồ hôi .(Lê Khâm)
- Tôi nghĩ đến sức mạnh của thơ . Chức năng và 
vinh dự của thơ (Phạm Hổ ) b. Phép lặp cú pháp 
- Hắn không còn kinh rượu nhưng cố uống cho 
thật ít . Để cho khỏi tốn tiền (Nam Cao)
- Huấn đi về trạm máy . Một mình , trong đêm . 
(Nguyễn Thị Ngọc Tú)
a. Dùng câu bị động .
b. Phép lặp cú pháp .
c. Tách bộ phận của câu ra thành câu riêng .
d. Cả A ,B và C.
Câu hỏi 4: Các trích dẫn sau đều cùng sử dụng 
biện pháptu từ cú pháp nào ?
 “ Thánh thót tàu tiêu mấy hạt mưa”
 “Khen ai khéo vẽ cảnh tiêu sỏ”
 “Xanh om cổ thụ tròn xoe tán”
 “Trắng xoá tràng giang phẳng lặng 
tờ ”
 ( Hồ Xuân 
Hương)
 “Đã tan tác những bóng thù hắc ám 
 Đã sáng lại trời thu tháng Tám”
 (Tố Hữu)
 “ Vinh quang thay sự điên cuồng của c. Tách bộ phận của câu ra thành 
những người dũng cảm”! câu riêng .