Giáo án Ngữ văn 12 - Tiết 100: Phát biểu tự do - Năm học 2020-2021

 TIẾT 100 Ngày soạn: 18/4/2021
 PHÁT BIỂU TỰ DO
I. MỤC TIÊU BÀI HỌC
 1. Kiến thức :
 a/ Nhận biết: HS nhận biết, nhớ được khái niệm phát biểu tự do là gì? Khác 
với phát biểu theo chủ đề ở điểm nào?
 b/ Thông hiểu: HS hiểu và biết tìm nội dung phát biểu mà mình tâm đắc;
 c/Vận dụng thấp: Phát biểu về một vấn đề liên quan đến tuổi trẻ;
 d/Vận dụng cao:
 - Vận dụng hiểu biết về cách phát biểu tự do để hoàn thành một bài phát biểu 
trước tập thể;
 2. Kĩ năng :
 a/ Biết làm: Phát biểu tự do trước tập thể;
 b/ Thông thạo: các bước phát biểu tự do
 3.Thái độ :
 a/ Hình thành thói quen: phát biểu tự do, thể hiện nét đẹp văn hoá trong phát 
biểu;
 b/ Hình thành tính cách: tự tin , sáng tạo khi phát biểu tự do;
 c/Hình thành nhân cách: 
 -Biết tự tin trước tập thể để trình bày quan điểm cá nhân khi phát biểu tự do
 -Biết suy nghĩ, trăn trở về những vấn đề trong cuộc sống và văn học
 -Có ý thức giữ gìn sự trong sáng của Tiếng Việt trong quá trình phát biểu.
 3. Hình thành năng lực:
 -Năng lực thu thập thông tin liên quan đến văn bản
 -Năng lực hợp tác để cùng thực hiện nhiệm vụ học tập
 -Năng lực giải quyết những tình huống đặt ra trong quá trình phát biểu
 -Năng lực sử dụng ngôn ngữ, trình bày suy nghĩ của cá nhân về vấn đề cần 
phát biểu
II. Chuẩn bị của giáo viên và học sinh
1. Giáo viên:
 - Phương tiện, thiết bị: 
 + SGK, SGV, Tư liệu Ngữ Văn 12, thiết kế bài học.
 + Máy tính, máy chiếu, loa...
 - PPDH: Phát vấn, thuyết trình, nêu vấn đề, thảo luận nhóm, trò chơi
2. Học sinh: Sách giáo khoa, bài soạn.
III. TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC BÀI HỌC
  1. KHỞI ĐỘNG ( 5 phút) khác.
 + Trong buổi giao lưu: "chát với 8X" 
của đài truyền hình kĩ thuật số, khi được 
người dẫn chương trình gợi ý: "trong 
chuyến đi châu Âu, kỉ niệm nào anh nhớ 
nhất?", một khách mời (nhạc sĩ) đã phát 
biểu: "Có rất nhiều kỉ niệm đáng nhớ 
trong chuyến đi ấy: chụp ảnh lưu niệm với 
bạn bè; những buổi biểu diễn; gặp gỡ bà 
con Việt Kiều; Nhưng có lẽ kỉ niệm 
đáng nhớ nhất trong chuyến đi ấy, vâng, 
tôi nhớ ra rồi, đó là đêm biểu diễn cho bà 
con Việt kiều ta ở Pa-ri ". Và cứ thế, vị 
khách mời đã phát biểu rất say sưa những 
cảm nhận của mình về đêm biểu diễn ấy: 
nhạc sĩ biểu diễn ra sao, bà con cảm động 
thế nào, những người nước ngoài có mặt 
hôm ấy đã phát biểu những gì,
 + Một bạn học sinh khi được cô giáo 
nêu vấn đề: "Hãy phát biểu những hiểu 
biết của em về thơ mới Việt Nam giai 
đoạn 30- 45" đã giơ tay xin ý kiến: "Thưa 
cô, em chỉ xin phát biểu về mảng thơ tình 
thôi được không ạ". Được sự đồng ý của 
cô giáo, bạn học sinh ấy đã phát biểu một 
cách say sưa, hào hứng (tuy có phần hơi 
lan man) về mảng thơ tình trong phong 
trào thơ mới: những nhà thơ có nhiều thơ 
tình, những bài thơ tình tiêu biểu, những 
cảm nhận về thơ tình,
 + Trong buổi Đại hội chi đoàn, mặc dù 
không được phân công tham luận nhưng 
ngay sau khi nghe bạn A phát biểu về 
phong trào "học tập và làm theo tấm 2. Nhu cầu được (hay phải) phát biểu 
gương đạo đức Hồ Chí Minh", bạn B đã tự do.
xin phát biểu và bạn đóng góp nhiều ý - Trong quá trình sống, học tập và làm 
kiến rất hay, rất bổ ích, thậm chí còn hơn việc, con người có rất nhiều điều say mê 
cả bài phát biểu chuẩn bị sẵn của bạn A. (hay buộc phải tìm hiểu). Tri thức thì vô 
 Trên đây là những ví dụ về phát biểu cùng mà hiểu biết của mỗi người có hạn 
tự do. nên chia sẻ và được chia sẻ là điều vẫn 
 thường gặp.
Thao tác 2: Tìm hiểu Nhu cầu được - "Con người là tổng hòa các mối quan Trong quá trình phát biểu cần quan sát 
 nét mặt, cử chỉ, của người nghe để có 
 sự điều chỉnh kịp thời. Thành công của 
 phát biểu tự do chỉ thực sự có được khi 
 hứng thú của người nói bắt gặp và cộng 
 hưởng với hứng thú của người nghe. Dĩ 
 nhiên, không người nghe nào hứng thú 
 với những gì đã làm họ nhàm chán trừ 
 khi điều không mới được phát biểu bằng 
 cách nói mới.
 Như vậy, trong tất cả các phương án 
 trên, chỉ có phương án (d) là không lựa 
 chọn còn lại đều là những cách khiến 
 phát biểu tự do thành công.
 Lưu ý: đọc kĩ phần ghi nhớ.
 II. Luyện tập
Thao tác 2: Luyện tập 1. Luyện tập tình huống phát biểu tự 
GV có thể đưa mục (4) trong SGK vào do (mục 4- SGK) 
phần luyện tập để khắc sâu những điều 
cần ghi nhớ ở mục (3).
 Bước 1: Chọn chủ đề cụ thể.
 Bước 2: Kiểm tra nhanh xem vì sao 
mình chọn chủ đề ấy (tâm đắc? được 
nhiều người tán thành? chủ đề mới mẻ?... 
hay là tất cả những lí do đó?).
 Bước 3: Phác nhanh trong óc những ý 
chính của lời phát biểu và sắp xếp chúng 
theo thứ tự hợp lí.
 Bước 4: Nghĩ cách thu hút sự chú ý của 
người nghe (nhấn mạnh những chỗ có ý 
nghĩa quan trọng; đưa ra những thông tin 
mới, bất ngờ, có sức gây ấn tượng; lồng 
nội dung phát biểu vào những câu chuyện 
kể lí thú, hấp dẫn; tìm cách diễn đạt dễ 
tiếp nhận và trong hoàn cảnh thích hợp có 
thêm sự gợi cảm hay hài hước; thể iện sự 
hào hứng của bản thân qua ánh mắt, giọng 
nói, điệu bộ; tạo cảm giác gần gũi, có sự 
giao lưu giữa người nói và người nghe). 2. Thực hành phát biểu tự do
 Có thể chọn một trong các đề tài sau:
GV có thể chọn một chủ đề bất ngờ và + Dòng nhạc nào đang được giới trẻ ưa 
khuyến khích những học sinh có hứng thú thích? - HS báo cáo kết quả thực hiện nhiệm vụ: 
  4.VẬN DỤNG ( 5 phút)
 Hoạt động của Kiến thức cần đạt
 GV - HS
GV giao nhiệm Một đoạn phát biểu tự do minh hoạ:
vụ: Có bạn cho rằng, mặc như thế nào là quyền của tôi, là 
Phát biểu tự do "sở thích cá nhân tuyệt đối" của tôi, tôi thích gì mặc nấy, xin mọi 
về cách ăn mặc ng−ời đừng can thiệp. Theo tôi, bạn nào nói như vậy thì chỉ mới 
- HS thực hiện đúng một nửa (sở thích cá nhân), còn một nửa nữa chưa đúng, vì 
nhiệm vụ: nếu lội xuống ruộng, đào mương thoát nước, hoặc vào nhà máy 
- HS báo cáo công xưởng... mà bạn mặc com− lê, áo dài, quần bò... thì rõ 
kết quả thực hiện ràng là không thể chấp nhận được và thực tế cũng không thể làm 
nhiệm vụ: việc được một cách có hiệu quả. Ngược lại, nếu đi dự lễ hội, dự 
 đám cưới... mà quần áo lôi thôi, nhàu nhĩ... cũng không được. 
 Nếu các bạn gái đi học mà mặc áo ngắn ngang bụng, quần bò 
 trễ dưới rốn tới cả chục phân liệu có coi là đẹp được không? Có 
 bạn cao ngỏng lại mặc váy ngắn tới mức không thể ngắn hơn 
 được nữa, có bạn thấp tè lại mặc váy dài quét đất, bạn da đen 
 mặc màu tối, bạn da trắng mặc màu sáng... liệu có thật là đẹp 
 hay không? Có bạn mặc khá đẹp, nh−ng hễ mở mồm là nói tục 
 và luôn gây gổ, quậy phá một cách vô lối... liệu có thực là đẹp 
 hay không? 
 Vì vậy, theo tôi, cùng với "sở thích cá nhân", ăn mặc còn phải 
 phù hợp với hoàn cảnh, với công việc, với cả vóc dáng, màu da 
 và lời ăn tiếng nói của mỗi cá nhân nữa. Nói ngắn gọn, cái đẹp 
 là sự hợp lí và sự hài hoà giữa mỗi cá nhân với môi trường sống, 
 giữa hình thức với tâm hồn. 
  5. TÌM TÒI, MỞ RỘNG.( 5 phút)
 Hoạt động của GV - HS Kiến thức cần đạt
GV giao nhiệm vụ: Ví dụ : Trào lưu Việt Nam nói là làm
+ Tập phát biểu tự do về 
một trào lưu xấu hiện nay 
trong giới trẻ
-HS thực hiện nhiệm vụ:
- HS báo cáo kết quả thực 
hiện nhiệm vụ: